Inleiding

Dit jaar blijven we binnen de Nederlandse grenzen en fietsen we vanaf vrijdag 11 september vanuit het zuidelijkste puntje van Limburg naar het noordelijke vlakke land van Groningen langs het Pieterpad van de Pietersberg naar Pieterburen omdat er veelal wind uit het zuiden of zuidwesten wordt verwacht. Ook als toerfietser ken je natuurlijk het Pieterpad, de 500 kilometer lange route tussen Pieterburen en de Sint Pietersberg, die al veel wandelaars hebben gelopen. De unieke fietsroute met 16 deeltrajecten voert ons door het zeer gevarieerd landschap van de Limburgse heuvels, het Maasdal, de Gelderse Poort, de Achterhoek, Twente, Drenthe en het Groningse platteland.
Goed bekeken is ons kleine land een architectonisch hoogstandje waar ijs, water en wind onvermoeibaar hun krachten op uitleefden. Met een meesterlijk landschap als resultaat. Weidse polders en mysterieuze veengebieden verheffen zich tot bosrijke stuwwallen en duinen. Groene weilanden doorbreken de goudkleurige cadans van maïs- en korenvelden en de zompige zeeklei rond Groningen biedt een degelijk tegenwicht aan de speelse beekdalen van Twente. Het inmiddels ook fameuze Fietserpad laat ons kennismaken met Nederland in al zijn facetten. Met de 520 kilometer lange route verkennen we de grens met onze oosterburen, fietsend over rustige wegen en fietspaden.

11-9 We zijn begonnen

Na een treinreis precies op schema met het verplichte mondkapje en voldoende fietsplekken ben ik om half 12 in Maastricht. Theo komt ook fietsend gelijktijdig aan, hij heeft om wat conditie op te doen de reis naar Maastricht de afgelopen 3,5 dag fietsend gedaan. Aan de oevers de Maas twee heerlijke espresso's met kersenvlaai en slagroom om het Limburgse gevoel te krijgen. De gps brengt ons over een weggetje met 12% naar het beginpunt van het Pieterpad boven op de Pietersberg, misschien iets te veel van het goede maar het is gelukkig een klein stukje. Vanaf een mooi uitzichtpunt een overzicht van de afgravingen van Enci waar vorige maand de laatste cement is gedolven. Iets verder het fort St. Pieter alleen te bezoeken met een gids en deze rij was iets te lang. De route brengt ons terug naar het terrasje van de koffie en het centrum van Maastricht wordt verder gemeden. Over een paar onverharde weggetjes van 8 en 10% door het Limburgse heuvellandschap naar de camping Oensels Fruitweike met een prachtig uitzicht op het hoogste punt van deze fietstocht op een hoogte van 140m, deze camping hebben we ook gestaan na de fietstocht over de Vennbahnroute naar Luxemburg in 2016. Op het menu staat vanavond pasta om het niet af te leren.

Voor de route en fietsgegevens druk op onderstaande link;

We zijn begonnen

12-9 Oensel-Reuver

Gisteravond nog best een poosje buiten kunnen blijven, maar tegen 11 uur werd het toch wel kouder, waar we de nacht nog mee te maken kregen, dus met iets meer kleding in de slaapzak. Het uitzicht later bleek het vliegveld Maastricht-Aachen te zijn en tot bedtijd konden we genieten van vertrekkende vliegtuigen.
Op de camping was geen bankje om het ontbijt te doen dus hebben een plekje opgezocht in de zon op het terras bij de St. Hubertusmolen Beek een half afgesloten standaardmolen waarin koren wordt gemalen. Dergelijke molens staan vaak buiten de woonkern op een verhoging om voldoende wind te vangen. De molen is van 1802 en gerestaureerd in 1971. We zijn bijna klaar met het ontbijt en komt er een dame die het restaurant gaat schoonmaken en best voor ons een kopje koffie wil regelen, heerlijk om de dag zo te beginnen. Het fietserspad volgt veelal de knooppuntroutes door de plaatsen, maar op een bepaald moment gaat het wandelpad linksaf en kunnen we ook door een paar andere knooppunten deze volgen, dat betekent wel een klimmetje van 8% van 70 naar 100 meter hoogte, gelukkig zijn de klimmetjes in Limburg niet lang.
We fietsen door de laatste glooiende heuvels over prachtig uitgegraven weggetjes met nu wel 10% stijgen. Bij de afdaling komen we langs de hof van Olijven of Levetenhaöfke gebouwd aan het eind van de 19de eeuw halverwege de Kollenberg, hier wordt het innerlijk lijden van Christus uitgebeeld, voordat hij de uiterlijke lijdensweg moest gaan. Om de grot staan 12 linden die de apostelen symboliseren. Op de markt van Sittard drinken we een heerlijke espresso, helaas staan er marktkramen waardoor de mooie gebouwen buiten beeld zijn. Wel bezoeken we de basiliek met een neogotisch ontwerp gebouwd van 1875 tot 1877 en in 1879 ingewijd als Onze Lieve Vrouw van het Heilig Hart van Jezus. Erg fraai is de vieringtoren op de kruising van het dwarsschip. Opmerkelijk is ook het zeer kleurrijke interieur vol opschriften van dankbaarheid. Tussen Nieuwstadt en Susteren is het smalste punt van Nederland, ongeveer 6 km breed.
In Montfort staat het gelijknamige kasteel van 1260, gebouwd op een hoge plek in een moerassig gebied rond de Vlootbeek gebouwd door Hendrik III van Gelder, later werd het kasteel voorzien een 5de toren: de Grauwert.
Even later komen we langs de IJzeren Rijn, een spoorlijn tussen Antwerpen en het Duitse Ruhrgebied welke gebruikt werd voor het goederentransport.
Het laatste traject naar Reuver gaat door landelijk gebied en een bosweg die al door de Romeinen werd gebruikt. Ongeveer 2 km voor Reuver bemerkt Theo dat zijn voorband leegloopt bij de super even opgepompt en naar de camping waar deze geplakt is. We staan op camping Natuurplezier in Reuver.

Voor de route en fietsgegevens druk op onderstaande link;

Oensel-Reuver

13-9 Reuver-Milsbeek

Gisteravond onder het genot van een glaasje rode wijn en kaasje gezellig gepraat met Kees uit Delft, hij vindt het prachtig wat we doen en gedaan hebben.
We fietsen door het natuurgebied Holtenmühle, een gebied met vooral naaldbos, ook hier zijn diverse grind, zand en kleigroeves.  Iets verder de Jammerdaalsche heide, maar veel heide zien we niet. De naam heeft mogelijk te maken met de veldslag 54 jaar voor Christus waarover Caesar schreef. Zijn legioen werd uitgemoord door Ambiorix, de leider van de Eburonen. Zijn soldaten hebben dagen liggen jammeren voordat zij stierven. We hebben helaas geen mooie plaatjes kunnen scoren, zal wel aan de tijd van het jaar liggen.
In Venlo op de Markt bij het Stadhuis drinken we 2 heerlijke espresso's en bepalen het eindpunt van deze dag. Aan de noordkant van Venlo staat de kapel van Genooi waar Onze Lieve Vrouw van Genooi vereerd wordt. De kapel is gesticht in 1423, maar de huidige kapel is van 1631. Toen Venlo in 1632 werd belegerd door de Staatse troepen van Frederik Hendrik, lag de kapel precies in het schootsveld, hij beloofde de zusters dat hij het beeld zou beschermen omdat hij het ook heel mooi vond.
De omgeving van Grubbenvorst is het 2de tuinbouwgebied van Nederland, de meeste velden zijn geoogst, maar rabarber, asperge en koolvelden zijn er nog voldoende.
In Tienray bezoeken we de kapel uit 1442, gewijdt aan Onze Lieve Vrouw, Troosteres der Bedrukten. In 1874 kreeg de Mariaverering een nieuwe impuls toen de pastoor er een filiaal begon van het toen nog kersverse bedevaartsoord Lourdes. Door de Pauselijke goedkeuring mocht hier dezelfde aflaat verleend worden voor mensen waarvoor Lourdes te duur was. We fietsen langs de grens met Duitsland waar we diverse keer een betonnen grenspaal zien.
Op landgoed Geijsteren komen we langs een Rosmolen uit 1861, aangedreven door water en niet zoals normaal door een paard, maar hij wordt zo genoemd omdat hij deze vorm heeft. Het landgoed heeft verder ook een mooi meanderend beekje en de  Willibrorduskapel op een zessprong van zandwegen. Volgens de overlevering heeft Willibrord (658-739) hier preken hebben gehouden en bekeerde heidenen hebben gedoopt. De Wilbertsput bij de ingang is gegraven in de 13de eeuw. De stenen grenspaal voor de kapel markeert de oostpunt van de oudste grenzen van ons land.
Tot Milsbeek rijden we door het oude stroomgebied van Maas en slapen vannacht op camping de Bloemenkamp met ons laatste uitzicht op de Maas en één van de vele verlaten steenfabrieken.
Vanavond gaan we uiteten bij restaurant het Topke, volgens de campingeigenaar een goed en niet duur restaurant, we gaan het beleven.

Voor de route en fietsgegevens druk op onderstaande link;

Reuver-Milsbeek

14-9 Milsbeek-Vethuizen

Gisteravond prima gegeten bij het Töpke en we konden lekker op het terras buiten zitten, beetje veel verkeer op de rijksweg. Voor het ontbijt zoeken we weer een bankje in de zon en dat is dit keer het Jozef en Mariabankje als rustpunt op de Bisselsebaan waar ook de Via Romana die van Nijmegen naar Xanten langs komt. Het Zevendal is een langwerpig, golvend landschap met haast geen bebouwing, waar hier en daar koeien staan te grazen. Vanaf het bankje kan je ver naar het oosten kijken. Dit bijzondere landschap is ontstaan in de laatste ijstijd. Doordat de permanent bevroren bodem geen water doorziet, kwam het smeltwater iedere lente in een kolkende stroom naar beneden. Toen na de ijstijd de bodem ontdooide, kon het water in de grond zakken. Sindsdien stroomt er geen water meer door en noemen geologen het een droogdal.
We volgen vandaag een paar keer het wandelPieterpad en komen over de Bi(e)sseltsebaan waar we aan de kant van het Groesbeeks bos een kapelletje aantreffen. Voorbijgangers stoppen er en plaatsen er soms een bloemetje. Het kapelletje heeft een geschiedenis, wordt onderhouden door de buurt en vormt voor velen een rustpunt.
Voor het hele verhaal kijk op deze link.
Na Groesbeek nemen we nog een stuk Pieterwandelpad, het eerste stuk door de landerijen is smal maar prima te fietsen, het tweede deel door het bos langs de Wylerberg is slecht met steile stukken, dus hier moeten we lopen, voor herhaling vatbaar? Er wordt veel onderhoud gepleegd aan diverse bomen, maar 1 zal het niet meer redden, want zodra de gele zwavelzwam zich er op vestigt, zal deze afsterven.
In Millingen aan de Rijn eten we op de dijk de lunch met uitzicht op het pontje waarmee we oversteken naar Montferland.
De natuur in de Millingerwaard wordt steeds gevarieerder. Tot 1990 werd het grotendeels gebruikt door de landbouw en werd er klei gegraven voor de baksteenindustrie. Nu wordt natuurontwikkeling gecombineerd met het maken van extra ruimte voor water als gevolg van de hoge waterstanden in 1993 en 1995. In Elten staat Gerritzens Mühle een Hollandse beltmolen met een ronde stenen romp. De molen is gebouwd in 1846 en deed dienst als korenmolen. In 2011 werd de molen grondig gerestaureerd. Na de Rijn komen we in Montferland waar het Bergherbos het grootste deel van de heuvels op de stuwwal bedekt. Na de IJstijd forceerde de Rijn een doorgang die we nu de Gelderse Poort noemen. In Zeddam kopen we de boodschappen voor vanavond en morgenvroeg, deze plaats heeft de oudste molen van Nederland, de ronde Grafelijke Korenmolen rond 1440 gebouwd door de toenmalige graaf van Kasteel huis Bergh in 's Heerenberg.
Na een warme dag en best wat tegenwind zijn we terecht gekomen op camping 't Kleine Laar in Vethuizen.

Voor de route en fietsgegevens druk op onderstaande link;

Milsbeek-Vethuizen

15-9 Vethuizen-Holten

De camping van gisterenavond is al aan  het leegstromen, er staan naast ons nog 3 stellen in caravan/camper, niet veel aanspraak dus. De camping sluit ook al op 1 oktober. We fietsen een stukje langs de oude IJssel, waar het water op niveau gehouden wordt voor recreatievaart en het bodemwater voor de regio. Voor het ontbijt zoeken we weer een bankje in de zon en dat is op camping Slangenburg, waar we 6 jaar geleden 2x overnacht hebben tijdens flamingoroute met Ab in 2014 ter voorbereiding op de Camino Monstruoso een jaar later.
We fietsen inmiddels door de achtertuin van Theo, de Achterhoek, het gedeelte rond Zelhem is veelal landbouw en veeteelt, wat eentonig maar dat komt later goed. Zelhem bestaat al sinds 801, toen werd in een akte vastgelegd dat een boer in 'Salahem' een stuk grond schonk aan de zendeling Liudger om daarop een kapel te bouwen. Op deze plek is in de 15de eeuw de Lambertuskerk gebouwd.

Tijdens de oorlog hebben de Duitsers 3 klokken mee genomen, er wordt beweerd dat op de 2 grootste klokken de inscriptie stond;
Uit een kanon ben ik gegoten
Ik heb er zoveel dood geschoten
Maar nu verricht ik beter werk
En roep de levenden in de kerk.

Van de eerste kapel staat een replica in de kerk.
Om het Ab-gehalte nog wat te verhogen kwamen we op de heide voor Vorden Piet Bloed tegen die hem ook kende van de landbouwschool en de reünie van 5 jaar geleden
De Achterhoek staat bekend om zijn kastelen en grote landhuizen. We komen langs kasteel Vorden, gebouwd in 1315 en heeft diverse functies gehad, een militair bouwwerk, een aantal adellijke families hebben er gewoond en het het gemeentehuis van Vorden geweest. Nu is het weer in particulier bezit. Het is te bezichtigen op gezette tijden. Huis Verwolde heeft ongeveer dezelfde geschiedenis gehad maar is nu in bezit van de stichting Geldersche Kastelen, de dochter van de laatste baron Julie heeft het nu in beheer.
We proberen zoveel mogelijk het wandel Pieterpad te volgen en komen door de mooiste natuur met heide, uitgestrekte bossen, prachtige bomenlanen en over het Twentekanaal welke de grootste Twentse steden met de IJssel bij Zutphen verbind.
Leusden heeft zijn Adam en Evaboom, maar de Achterhoek heeft de Dikke boom, deze eik is waarschijnlijk de dikste van Nederland en heeft een stamomvang van 7,60 meter en een hoogte van ca 25 meter. In 1787 was de omvang 40palm en 8duim, wat neer komt op 4,60meter. Later komen we langs Oom Frits, een eik geplant in 1791 ter gelegenheid van de geboorte van Frederik Wilhelm, Baron van der Borch. Deze boom heeft de tand der tijds slechter doorstaan.
We drinken nog een frisdrank bij een stalletje van rust.nu, deze komen in het hele land voor. Tegenover het rust.nu huisje een immense poel waar de kikkers nog niet te horen zijn.
We staan op camping de Holterberg in Holten.

Voor de route en fietsgegevens druk op onderstaande link;

Vethuizen-Holten

16-9 Holten-Anerveen

Gisteravond mochten we gebruik maken van de pickniktafel van trekkershut vlak achter de tentjes, wel zo makkelijk met het eten koken en we zitten lekker onder de luifel.
Vanmorgen werden we gewekt door langsrijdende treinen, sluipverkeer voor wegwerkzaamheden en landbouwverkeer voor het oogsten van de mais, maar toch lekker blijven liggen tot ongeveer half 8.
De route van vandaag komen we bijna niet langs toeristische trekpleisters zoals mooie kerken volgens het boekje.
We moeten het doen met de heuvels en riviertjes van deze regio.
We beginnen met de Holterberg waar we op het hoogste punt ontbijten, er moest een uitzicht tot Rijssen zijn, maar daarvoor is het waarschijnlijk nog te heiïg, we zien het tenminste niet. De hei is inmiddels ook grotendeels uitgebloeid. De stuw Hankate in het Overijssels kanaal zorgt voor de waterhuishouding in de omgeving en heeft een vistrap van houten wanden waarin kleine openingen zijn aangebracht, het water stroomt hier langzamer door waardoor de vissen naar hun paaiplaats kunnen komen. De 2 andere heuvels zijn de Archemer- en Lemelerberg, waarbij de laatste een prachtig uitzicht heeft. Bij Groesbeek werden we door een groepje mountainbikers gewaarschuwd voor de grijze golf E-bikers in de buurt van deze regio, daar is niets aan gelogen, zelfs op een doordeweekse dag is het filerijden en opletten.
Voor Ommen komen we over de Regge, dit witte bruggetje heb in het verleden met Jan vaak gefietst op de weg naar Geesbrug. De laatste rivier waar we over komen is de Junne met een stuw gebouwd in 1908, voor de pleziervaart is een nieuwe sluis gemaakt en ook de vissen hebben hier hun vistrap. In de oude rivierbedding is nog een prachtige oever blijven bestaan.
We moeten van de route af voor een supermarkt in Gramsbergen, deze zit dichter bij camping Eikenzoom in Anerveen.

Voor de route en fietsgegevens druk op onderstaande link;

Holten-Anerveen

17-9 Anerveen-Balloo

Gisteravond konden we de woonkamer van de camping zitten op een comfortabele bank en tv voor de avondetappe. Prima geslapen maar we vragen ons af of er nog stille plekken zijn in Nederland, vanmorgen was de provinciale weg Hardenberg-Coevorden duidelijk hoorbaar, waarschijnlijk de wind iets gedraaid.
Coevorden dankt zijn bestaan en belang aan de handelsweg tussen Münster en Groningen. Voord betekent doorwaadbare plaats door het moerasgebied. In de 11de eeuw werd hier het enige kasteel gebouwd wat Drenthe rijk was. De stad is wel 9x platgebrand en de enige oude gebouwen zijn het huidige kasteel uit de 16e eeuw en het Arsenaal aan de haven. Op de markt staat de Ganzenhoedster. Vanaf de 15e eeuw werden op gezette tijden ganzen naar de stad, verkocht en op transport naar Engeland gezet.
Het Stieltjeskanaal is één van de vele in de 19e eeuw gegraven waterlopen waarvan Coevorden in het midden van het spinrag zit en dus genoemd naar ingenieur T.J.Stieltjes.
Ook komt in de provincie moderne kunst voor zoals de GreenArtSpot aan de Drift wat 3 skeletten van verschillende gebouwen voorstelt.
Iets verder is een Joodse begraafplaats omringd door knoestige eiken die eigenlijk alleen in de 18e eeuw is gebruikt. Bij de begraafplaats staat een gedenksteen van 14 joden uit Dalen die tijdens 2e wereldoorlog zijn vermoord, het dorp had maar 17 joodse inwoners.
Bij het gehucht Holsloot gaan we over de Verlengde Hoogeveensche Vaart aangelegd rond 1625 tussen Meppel en Hoogeveen.
Sleen was vroeger de hoofdplaats van Zuidenveld, één van de 6 dingspelen of gerechtsgebieden waarin Drenthe vóór de Franse tijd in verdeeld was. Het belang van de plaats werd uitgedrukt in de hoogste 15e eeuwse kerk van 68 meter. We fietsen door het Sleenerzand met de grafheuvel de Galgenberg en de hunebed de Papeloze Kerk, zonder katholieke priester, dus papeloos. Op de grafheuvel is een stamhoofd begraven geweest omdat er diverse belangrijke grafvondsten gedaan zijn. Het beeld "Blick in den Stein" bestaat uit drie op elkaar geplaatste zwerfstenen (graniet). Het beeld staat op deze heuvel in het Sleenerzand ter nagedachtenis aan de (mede)ontwikkelaarster van het Pieterpad, mevrouw C.E. (Toos) Goorhuis - Tjalsma ( 1915 -2004). In Schoonoord is het openlucht museum van Ellert en Brammert, dat waren rovers en moordenaars, die de omgeving terroriseerden. Het Oranjekanaal (Drents: Oranjeknaol) loopt van de Drentsche Hoofdvaart bij Hoogersmilde tot de Hoogeveensche Vaart (Van Echtenskanaal) in Klazienaveen. 
Bij Kiel staat het Zevenmarkenpunt, de grond rondom deze steen was waardeloos en werd door de landmeter in 7 gelijke punten toebedeeld aan de omliggende marken.
Na een dag met eigenlijk de hele dag wind voor en van opzij staan we op camping Balloohoeve in Balloo, een zorgboerderij met camping waar we ook weer gebruik mogen maken van de picknicktafel van de pipowagen.

Voor de route en fietsgegevens druk op onderstaande link;

Anerveen-Balloo

18-9 Balloo-Pieterburen

Gisteravond hebben we nog een stukje gewandeld en blijkt Balloo een rond dorp te zijn met maar 1 straatnaam zoals het vroeger al was. Balloo ligt op een van de oudste verkeersroutes door Drenthe. Deze route liep van Sleen via Rolde en Balloo naar Groningen. Langs die route door het veen ontstonden de eerste nederzettingen. Dat Balloo daarbij enige status had blijkt uit de aanwezigheid van de Balloërkuil, vlak bij het dorp. Hier zouden in de prehistorie al vergaderingen en rechtszittingen hebben plaatsgevonden. Later wordt dit ook een van de drie plaatsen waar de Etstoel bijeenkomt. Het werd gisteravond al heel snel koud en hebben we de pipowagen gekraakt waarvan we de picknicktafel al in gebruik hadden, hij stond niet op slot en wat die je dan als je het toch een beetje warm wil hebben. Later bleek het de koudste nacht van de hele vakantie.
Vanmorgen biedt Alydus werkend van de zorgboerderij ons een kopje koffie aan om de dag goed te beginnen, hij komt uit de stad Groningen, vader uit Slochteren, woont nu in Assen en heeft een fietstocht gedaan van 2 jaar door Europa met vrienden en wichteren. Na de tocht met een lichtgewicht karretje kon de fiets naar de sloop. Met andere woorden er zit geen uit-knop op de man.
We ontbijten op het Ballooërveld, een natuurgebied met veel sporen uit het verleden met een bundel aan karrensporen, veel dateren uit de vroege middeleeuwen. Op het veld zijn veel grafheuvels gevonden uit het Neolithicum, de bronstijd en de ijzertijd. Van 2010 tot 2014 is er een grote renovatie geweest van het heideveld met het resultaat zoals het er nu uitziet, veel boompartijen zijn verdwenen.
Het gehucht Oudemolen heeft maar 60 inwoners en het meest opvallende is molen de Zwaluw uit 1837 terwijl het plaatsje zelf al bestaat sinds de 15e eeuw.
De Drentse Aa is niet een enkele beek, maar een stelsel van beken, maar is de enige laaglandbeek die nog op natuurlijke wijze mag meanderen. Het zeer natte gebied wordt één keer per jaar gemaaid met zware rupsbandmachine, de vele ooievaars gaan er veelvuldig achteraan om wat eetbaars te scoren.
Bij restaurant de Drentse Aa drinken we een kopje koffie en een wafel met warme kersen en natuurlijk slagroom ter gelegenheid van Theo zijn 68ste verjaardag.
Voor onze boerenvolgers, maar ook de anderen mogen genieten van deze dieren, zien we een trosje Hondsrugrunderen, want we zijn inmiddels op het Groningse deel van deze rug gekomen. Maar ook de golfvolgers de banen van de NNG&CC maar natuurlijk mogen de anderen hier ook van genieten.
Van onze caminofietsmaat Ab moesten we zoeken naar Ab's pad, natuurlijk ook gefietst en gevraagd waarom hij zo heet, een oudere man heeft dit paadje jaren onderhouden maar toen het niet meer lukte heeft de gemeente het overgenomen en het bordje geplaatst. We vinden wel dat de Ab-naamgelijke het bordje zou moeten onderhouden.
Het Paterswoldersmeer en Hoornsemeer zijn in de 16e en 17e eeuw ontstaan door de veenontginning en toen ze ontdekt werden door de toeristen zijn ze aan elkaar gekoppeld om de watersporter meer ruimte te geven. Molen de Helper (1863) bemaalde de polder Helpman maar is voor de aanleg van de A28 op deze plek neergezet.
 Als je door stad Groningen komt moet je eigenlijk ook de binnenstad bekijken, maar door de drukte hebben we het gelaten bij de Martinitoren en zijn weer snel het rustige maar mooie platteland in gefietst.
Het was even weer zoeken, maar bij het Starkenboschkanaal komen we weer op de route en  hebben we genoten van de kaiserbolletjes met 48+ jong-belegen kaas.
Bij Wetsingerzijl is een in 2008 gerestaureerd sluisje, dat in 1878 is gebouwd maar later buiten werking gesteld toen het waterniveau aan beide zijden gelijk werd.
Garnwerd kwam in 1628 na het afsnijden van een aantal rivierbochten aan het nieuwe Reitdiep te liggen, waardoor het allerlei nieuwe activiteiten naar het dorp bracht.
Na 7,5 dag fietsen zijn we aangekomen in Pieterburen, vanavond een heerlijk diner in restaurant Waddengenot en verder mogen we in een stacaravan zitten om niet te veel last van de avondkou te hebben.
Wat de komende tijd gaat brengen, gaan we nu verder bekijken.

Voor de route en fietsgegevens druk op onderstaande link;

Balloo-Pieterburen

19-8 Pieterburen-Diever

Het was een prima diner in het Waddengenot en later op de avond in de stacaravan de terugroute bekeken.
Zoals op iedere camping is het spannend of je de hele nacht rustig kan doorslapen, we hebben al van alles gehad, maar een kerkklok ieder half uur op 50 meter afstand is wel heel lastig, in dit geval was het de Petruskerk uit de 15e eeuw.
Vandaag laten we de gps de route bepalen, maar kunnen natuurlijk altijd veranderen.
We komen door de laatste 2 plaatsjes uit het boekje waar we gisteren geen zin meer in hadden.
In Eenrum komen we langs de koren- en voormalige pelmolen De Lelie van 1862, naast de molen is een mosterdmakerij en een bedrijf waar je klompen op maat kan laten maken. Ook staat er nog een oude waterpomp, we weten niet of het nog doet.
De kerk is Romano-Gotisch en waarschijnlijk in de 13e eeuw gebouwd, we zijn te vroeg om binnen te kijken, maar er moet een indrukwekkende doopvont uit één stuk staan en dat duidt op hoge ouderdom, verder een Lohman-orgel uit 1817. 
De andere plaats is Winsum/Obergum waar de oude katholieke St. Nicolaaskerk tijdens de reformatie grote vernielingen zijn aangebracht en eigenlijk nooit helemaal in oude glorie is hersteld, de kerk is nu ook buiten gebruik.
Bij molen de Vriendschap staat bij de Torenkerk, het oudste gebouw van de plaats, sommige delen zijn van 1100, er start toevallig een pelgrimsrondtocht voor fietsen, ik wist niet dat de protestante gemeenschap ook hier aan mee deed. Toen in 1629 de Hunze werd rechtgetrokken was de directe zeeverbinding in ergens niet meer beschikbaar, maar via het Winsumerdiep en het Reitdiep bleef de zee bereikbaar. De Winsumers handelden met landen aan de Oostzee.
Vanaf nu hebben we geen info uit een boekje meer en moeten we zelf opletten.
Bij het tolhuisje van Peizerwold hoeven we geen tol te betalen, maar de tolgaarder zou van deze bedragen ook niet erg rijk worden.
Het nadeel van een niet beschreven route is dat de koffie wel lang duurt pas in Peize is een terras, verder bepaalt hij de route en dan kan zijn over kilometers klinkers of een zandpad wat niet nodig is.
We komen langs een enorm veld met getopte bloemen, een enkele staat er nog, maar wij techneuten weten natuurlijk niet hoe de bloem heet.
Drenthe staat bekend om zijn hunebedden, maar de hunebed D2 bij Westervelde zijn we nog niet langs gekomen. De hunebedden zijn gebouwd tussen 3400 en 3100 voor Christus door mensen van de Trechterbekercultuur.
Het Fochteloërveen is een 2500 ha groot natuurgebied op de grens van de Nederlandse provincies Friesland en Drenthe, bij het dorp Veenhuizen. Het geldt als een van de weinige en best bewaarde hoogveengebieden in Nederland.
Als je ruim 70km gefietst hebt wil je graag een lekkere sterke espresso, doe dat niet bij Le Coq in Appelscha, wat ze daar presenteren voor die prijs is nog geen 4 waard.
Het laatste natuurgebied vandaag waar we doorkomen is het Nationaal Park Drents-Friese Wold is een groot aaneengesloten natuurgebied op de grens van de Nederlandse provincies Friesland en Drenthe. Het ruim 61 km² grote nationale park bestaat uit bos, heide en stuifzanden.
Voor mij de laatste camping is de Olde Diever in Diever en ter afsluiting toch even buiten de tent eten met een prachtig uitzicht over de Drentse landerijen.
Toen wij onze ervaring vertelden aan Patricia van dorpsrestaurant de Lange in Diever met betrekking onze espresso in Appelscha ging ze graag de competitie aan, we kregen 2 espresso's en wij geven een resultaat op de website. Over de keuze van de koffie kan je discussiëren, dat is per persoon verschillend, dus prima met betrekking de smaak, maar om iets langer te laten hangen mag hij iets sterker, dus wat minder water? Toch is het zeker een 8 waard. Als je in buurt bent, is het restaurant zeker een aanrader om te gaan eten.

Voor de route en fietsgegevens druk op onderstaande link;

Pieterburen-Diever

20-9 Diever-Thuis

Gisteravond op de deel van de oude boerderij mogen zitten, de avond is weer vroeg koud.
Nog even genieten van een mooi uitzicht op het platteland van Drenthe vanuit de tent vanmorgen als deze niet door je fietsmaatje "verpest" wordt.
Bij de laatste keer opbreken van de tent voor ons wordt door de achterburen van een caravan koffie aangeboden, we kregen een volle thermoskan met een lekker chocoladecakeje.

Over de door de gps gekozen route is niet veel te vertellen, anders dan 10km met de wind in de rug langs het Drentse Hoofdvaart.
De rest van de route is door landelijk gebied. Na de lunch op de bank voor het station van Ommen splitsen onze wegen, ik ga met de trein naar huis en Theo fietst door naar Rekken.
Nederland is zeker de moeite waard om door te fietsen, voldoende voorzieningen, de taal is duidelijk op wat dialecten na, alleen de nachten kunnen koud en erg vochtig zijn.
We hebben alle reacties gelezen, hier onder een aantal antwoorden op een paar vragen. We hopen dat jullie er van genoten hebben, wij vonden het leuk om te doen en hebben meteen een naslagwerk om nog een keer terug te kijken.

Antwoorden op de reacties;
De was is geen enkele dag droog geworden
We fietsen niet ver om voor een kopje koffie, zelfs niet voor droge worst.
De tarp niet nodig gehad, hebben we toch weer geluk gehad.

Tot een volgend fietsavontuur.
Theo en Jurrien

Voor de route en fietsgegevens druk op onderstaande link;

Diever-Thuis