Inleiding

5 jaar na de vorige Pelgrimstocht in 2010 gaan we in juni weer aan een mooie meerdaagse fietsuitdaging naar Santiago de Compostela beginnen. Omdat deze tocht een aantal pittige routes aan elkaar gekoppeld zijn, hebben we hem de Camino Monstruoso genoemd, de Monsterlijke Camino.

27 maart 2015 Santiago de Compostela, we komen er aan.

Tijdens de voorjaarsbijeenkomst van de Santiagovereniging hebben de eerste stempel op de credential gekregen, vertrekkende pelgrims voor dit jaar worden door het pelgrimskoor El Orfeon van de vereniging met pelgrimsliederen uitgezongen. Dit keer ga ik samen met Ab Jonker en Theo Vermeulen op 11 juni vertrekken aan de fietstocht van 3250 km die ongeveer 7 weken zal gaan duren. We gaan van huis tot de Pyreneeën met de route Onbegrensd fietsen naar Barcelona, dan de Katharen-Baskenroute naar Hendaye in Spanje. Dan volgen we camino del Norte tot Oviedo en de camino Primitivo naar Santiago de Compostela die vanaf Melide over gaat in de camino Frances. Daarna misschien nog door naar Muxia en het einde van de sterrenweg in Fisterra.

Vrijdag 17 april 2015 Solar panel

De voorbereidingen voor de fietstocht gaan door. Woensdag 15 april weer een mooie route gefietst over de Veluwe en een zonnige dag om het zonnepaneel Goal Zero Nomad 7 uit te testen, deze laadt het accupack op, waarmee kan ik de gsm en de gps een aantal keer kan opladen. Vertrokken om half 10 en na 100 km om 4 uur weer thuis. Nog tot 6 uur in de zon bijladen en de accupack was weer vol. In juni en juli moet de apparatuur bij voldoende zon stopcontact-onafhankelijk  blijven werken.

Vrijdag 5 juni 2015 De fietsroute

Voor de thuisblijvers en geïnteresseerden hebben we de fietsroute ingekleurd op een aantal landkaarten.

Woensdag 10 juni 2015 Klaar voor de start

Alle tassen en bagage op de Koga Worldtraveller gedaan. Een klein rondje gefietst en het voelt goed. Donderdag 11 juni om half 9 vertrek ik naar het pontje van Amerongen waar ook Ab Jonker en Theo Vermeulen naar toe komen. Vanaf daar begint onze Camino Monstruoso, de MonsterCamino, zoals hij al heel passend gedoopt is. Het zijn 4 prachtige maar ook verschillende routes achter elkaar. Tot Narbonne op de route Onbegrensd Fietsen richting Barcelona zal het vooral mogelijk zijn om de fietsspieren te trainen, maar bij de Katharen-Baskenroute op de flanken van de Pyreneeën zullen er meer beklimmingen en hoogteverschillen zijn. Het uitdagenste deel van onze Camino zullen de fietskilometers in Spanje worden. De Camino del Norte met zijn korte en steile hellingen van de rivieren die naar de zee stromen, de Camino Primitivo met de hoge bergen vlak langs de Picos de Europe en het laatste deel de Camino Finister naar Muxia en Finistera waar we weer heel veel uitzichten op de Atlantische Oceaan zullen zien.

Vanmorgen is om half 7 onze kleinzoon Luuk geboren, het was even heel spannend of dit ook nog voor of tijdens deze fietscamino zou gebeuren. Gelukkig kunnen we alle noodscenario's om een paar dagen terug te gaan in de prullenbak. Het is heel apart om deze keer als opa aan deze mooie uitdaging te beginnen.

Donderdag 11 juni 2015 De kop is er af.

Zoals met de achterblijvers en afscheidscomité afgesproken vertrek ik ook deze keer om half 9, maar omdat Luuk gisteren nog is thuis gekomen, vanmorgen met toestemming van mijn collega-pelgrims om een kwartiertje later aan te komen, eerst even via de Tabaksteeg om hem nog even te zien, want de komende weken zal alleen de digitale snelweg zorgen voor foto's, filmpjes en misschien even skypen of iets dergelijks. Met een grote glimlach op mijn gezicht fiets ik naar het pontje van Amerongen, onze gezamenlijke start van de Camino Monstruoso, waar pa en ma Hilverts natuurlijk weer waren. Na afscheid genomen zijn we vertrokken richting het zuiden. Bij Eck en Wiel een kopje koffie gedronken bij Teun Honders, oud-collega PTT/KPN. Hij was compleet verrast met dit bezoek, ofschoon we ons nog steeds afvragen of hij nog wel wist wie we waren, hij was namelijk al ongeveer 15 jaar geleden met de VUT gegaan. Door de Betuwe naar Veghel, waar we bij de Supervlaai eerst ook een kopje koffie met een gebakje nemen ter gelegenheid van de geboorte van Luuk, normaal doe je dit met beschuit met blauwe muisjes, maar dat was even lastig meenemen. Hier moesten we ook een beslissing nemen voor de overnachting en besloten langs de kortste weg voorbij Eindhoven te gaan en dan de eerste camping te nemen. We overnachten na 118km op camping de Volmolen in Waalre, best een lange start maar met wind mee goed te doen. Hier eten we onze eerste maaltijd op de camping en natuurlijk starten met pasta, want de spieren zullen de koolhydraten de komende weken hard nodig hebben. Morgen gaan we België in en zullen de eerste heuvels komen.

Reactie van San Xacobeo:

Goed begin is het halve werk. En een nachtje in het mooie Brabantse land van de Kempen is ook nooit weg. Ik ga jullie volgen. Zeker en vast.
Mat Knaapen

Vrijdag 12 juni 2015 Naar België.

Vandaag verlaten we Nederland. Vanmorgen om half 9 vertrokken en over de mooie fietspaden door het natuurgebied Malpiebergseheide en het bijbehorende bosgebied onder Valkenswaard en Eindhoven naar de grens met België ofschoon we daar niet veel van merken. Alleen de bordjes van de fiets knooppunten worden anders en de wegen slechter. Wel hebben de Belgen veel oude spoorlijnen (Ravel) gebruikt om fietspaden aan te leggen. Vandaag ongeveer 40 km over lange rechte stukken. Voorbij Diest was ook het eerste routeplaatje naar Santiago, dit moet de Via Monastica zijn. Deze wandelroute loopt van ’s Hertogenbosch naar Vessem en verder naar de norbertijnenabdijevan Postel. Na de abdij van Postel kan men kiezen voor de "historische" route langs de abdijen van Tongerlo en Averbode of voor een kortere weg naar Diest. Na Averbode heb je in Zichem de keuze tussen een route langs het bedevaartsoord Scherpenheuvel of een meer historische weg via Diest. In Budingen kan je nogmaals kiezen: of de "historische" route langs Zoutleeuw en de vroegere abdij van Heylissem (Hélécine) naar Geldenaken (Jodoigne), of de kortere route naar Geldenaken via Tienen en Hoegaarden. Vanaf Geldenaken gaat het rechtstreeks naar Namen. Na Namen loopt de Via Monastica door de Maasvallei via de abdij van Leffe, Hastière en Givet naar Hierges en vervolgens via Olloy en Oignies naar het eindpunt in Rocroi. Wij maken gebruik van de gps-tracks van de route Onbegrensd fietsen naar Barcelona, alleen gebruiken de Garmin en Teasi niet van dezelfde kaarten denken we, waardoor er al een paar keer gekeken moet worden naar de juiste route op de kaart. Tegen 5 uur waren we na 102km op camping Leeuwerikenveld in Neerlinter.

Zaterdag 13 juni 2015 Naar de Maasvallei.

Vanmorgen hadden we bij vertrek wat lichte regen dus de regenjas moest aan. Maar het duurde gelukkig niet lang en de zon begon weer te schijnen. De temperatuur was aangenamer dan gisteren maar nog steeds ruim 20 graden, ideaal fietsweer. Ook vandaag weer veel kilometers over de oude spoorroutes, het voordeel is dat er niet veel geklommen hoeft te worden en dat is voor de Ardennen wel heel apart. Maar het nadeel is dat je voor een kopje koffie van de route af moet en vaak wordt bij de fietspaden ook wel ravel genoemd niet staat aangegeven hoeveel kilometer dit is. We hoopten vandaag de eerste stempel voor de credential te scoren, maar de Jacobskerk in Namen is nu een modewinkel, jammer dat de winkel niet de service levert aan de pelgrims die graag zoveel mogelijk stempels van Jacobskerken willen verzamelen. Hotel de Ville waar de stempel blijkbaar zou moeten liggen is op zaterdagmiddag gesloten. Wel Basilique de St. Aubin bekeken, deze basiliek bestaat net als vele andere medio-18de-eeuwse gebouwen uit een mengeling van (late) barok, rococo en neoclassicisme. Het is een monumentale kerk die op de  St.  Pieter van Rome zou moeten lijken, alleen hebben we deze alle 3 nog niet gezien, dus kunnen niet vergelijken. Op een strategische plaats op de plek waar de rivier de Samber uitmondt in de Maas ligt op een 100 meter hoge heuvel de Citadel boven de Waalse stad Namen. Het is één van de grootste burchten van Europa. Waarschijnlijk werd deze heuvel achtduizend jaar geleden al bewoond. Ook de Romeinen gebruikten deze plaats al als fort. In Namen komt rivier de Sambre in de Maas die meteen ook een stuk breder wordt.Na Namen zijn we begonnen aan de Maasvallei die we morgen tot Dinant zullen volgen. Vandaag staan we na 73km op camping Le Douaire in Profondeville.

Zondag 14 juni 2015 De Ardennen

Vandaag het laatste stukje over het jaagpad langs de Maas naar Dinant, jammer dat de Belgen hier geen mooi fietspad van hebben gemaakt, gedeeltelijk is de bedekking nog kasseien en een gravelpad, nu moet je veel op de weg letten en kan je weinig genieten van de omgeving en alle mooie landhuizen. In de Notre Dame van Dinant lukt het dan toch om de eerste stempel op de credential te krijgen. We moesten even wachten op de koster, maar deze tijd hebben we overbrugd met een kopje koffie op het terras aan de Maas. De heilige Perpetuus was bisschop van Tongeren. Hij was de zoon van een graaf van Osterne en de legende wil dat hij in Dinant werd geboren waar hij in de Sint-Vincentiuskerk begraven werd. Later werden zijn relieken overgebracht naar de collegiale Onze-Lieve-Vrouwkerk. Hij zou gestorven zijn op 4 november 617. Dat is ook de datum waarop hij als beschermheilige van de stad Dinant gevierd wordt.  Op de voorgrond van de Citadelnaast de Maas staat ook een standbeeld van Charles de Gaulle, hij was een Frans militair en politicus en vocht tijdens de Eerste Wereldoorlog als officier in de Slag bij Verdun, was de leider van een Franse regering in ballingschap tijdens de Tweede Wereldoorlog en werd de eerste president van de door hem ontworpen Vijfde Republiek (1959-1969). De citadel die is gebouwd op een rots, vlak bij het stadscentrum, 100 meter hoger dan het wateroppervlak van de Maas. We verlaten de Maasvallei bij de rots Bayard, een rotspunt met de vorm van een enorme menhir die net los staat van de rotswand. en gaan meteen de Ardennen in, een aantal pittige klimmetjes tot wel 11%, maar dan krijg je toch ook wel mooie uitzichten op het glooiende landschap, maar ook diverse kastelen zoals Chateau de Veves en Lavaux St. Anne.. We komen door Celles, één van de mooiste dorpen van de Ardennen. Helaas is er maar één terras en alle tafels zijn door het mooie weer allemaal bezet, ik weet ook niet of ze zitten te wachten op drie pelgrims die een kopje koffie willen drinken tijdens lunchtijd, want wij hebben natuurlijk ons brood gewoon in de tassen zitten. De perfect bewaarde Sint-Hadelinuskerk van Celles werd in een primitief romaanse stijl gebouwd, waarschijnlijk voor het begin van de 12de eeuw. De crypte, onder het koor gelegen, zou uit de 9de eeuw stammen. De kerk werd in de vorm van een Latijns kruis gebouwd, met één middenbeuk en twee rijen met kolommen. In de klokkentoren, kan men een heel oude inscriptie bewonderen die uit de tijd van keizer Probus zou stammen (279).Na 76km komen we in Gembes, volgens de route-info is hier hotel/camping L' Enclos gerund door een oude vrouw, het boekje is alleen 15 jaar oud. Het bord staat er nog steeds en de vrouw is er ook nog en we worden gastvrij ontvangen.  Ze schijnt vroeger een activiste geweest te zijn als voorzitter van de Paradijs Aktie Partij waarvoor zij ook in een gevangenis heeft gezeten en daar vervangend werk heeft gedaan, ik ben alleen even kwijt hoe ze heette, maar als er daar weer achter gekomen ben, zal ik dit nog toevoegen. We zijn alleen benieuwd wanneer ze de laatste gasten heeft ontvangen.  In de tuin zijn een paar kleine stukken gemaaide grasvelden, dus een plek om de tenten op te zetten is er in ieder geval. In het "hotel" kunnen we ons douchen, maar volgens mij zijn er verder geen gasten. Ze gaat ook nog koken voor ons met verse groenten uit de tuin en wat we begrepen, krijgen we kip die toch niet meer eieren wilde leggen, we zijn benieuwd. We weten nog steeds niet wat voor soep we hebben gekregen, maar het stoofpotje van kip met aardappelpuree en rabarber kon er mee door, die we voorgeschoteld krijgen op een plastic tafel die zo erg verweerd is, dat schoonmaken niet meer helpt. Het zal wel schoon zijn, maar de kleur is alleen niet wit meer

Maandag 15 juni 2015 Viva la France

De volgende morgen hadden we wel een probleem met het ontbijt, we wilden de oude vrouw daar niet mee vermoeien, het avondeten was al een grote uitdaging voor haar, zelfs de bediening werd door haar vriendin gedaan. In België zijn de winkels in de kleine plaatsen weg, zelfs een kleine buurtsuper is er niet meer. Gelukkig dat er energierepen in de tas zitten om de ergste honger te stillen, zodat we voldoende maagvulling hebben om een supermarkt na 32 kilometer in Bertrix te bereiken. Tussen Fays en Bertrix krijgen we ook te maken met de eerste onverharde wegen. We blijven tot de grens van Frankrijk in de provincie Bouilon met de golvende groene dalen, maar zijn nog steeds de Belgische Ardennen, dus veel steile hellingen en snelle afdalingen en over de rivier de Semois. In deze omgeving wel de eerste herinneringen voor Theo en Jurrien van 5 jaar geleden bij de Abdij van Orval, waar we ook weer een stempel voor de credential halen en in Frankrijk de basiliek van Avioth  met een prachtig  deurportaal. Deze basiliek was vroeger ook een pelgrimsplaats door de verschijning van Maria, maar door de vele oorlogen en deze regio Lotharingen is de ontwikkeling van de plaats hierdoor erg achtergebleven. Wel heeft de basiliek een beeld van Jacob als pelgrim. Helaas is hier de toeristische informatie inmiddels ook gesloten, dus deze stempel gaat even niet door.
Na 83km net als de vorige keer op de camping municipal van Montmedy, onze plek van de vorige keer is bezet, dus moeten we op zoek naar een andere locatie waar ook de 3 tentjes kunnen staan. Helaas is de pizzeria net als veel andere kleine winkeltjes van de vorige keer gesloten dus gaan we op zoek naar de daarvoor in de plaats gekomen supermarche en moeten we op de late avond toch zelf "koken" op de camping. Na het eten lopen we nog even naar de citadel van Montmedy vlak naast de camping, nog steeds een commune met kunstenaars, maar nog steeds niet veel restauratie werkzaamheden zijn gereed gekomen. Helaas is de gemeente ambtenaar op tijd van einde werk vertrokken en kunnen we ons dus weer niet aanmelden, waarschijnlijk zal hij er ook morgenvroeg nog niet zijn, omdat zijn werktijd nog niet is begonnen, het zal dus wel weer wild-kamperen op een camping worden, of noemen we dit zwart-kamperen.

Dinsdag 16 juni 2015 Naar de Maasvallei

We starten met een ruim ontbijt in de tuin van de kerk in Vigneul sur Montmedy, wat we nog gekocht hebben bij de Supermarche in Montmedy. Vandaag een redelijk vlakke dag, we volgen lange tijd het dal van de Loison, alleen om een heuvelpunt af te snijden moeten we af en toe in de pedalen. In Louppy-sur-Loison staat een imposant 17de eeuws kasteel waar Lodewijk de 14de verbleef tijdens het beleg van Montmedy in 1657. We krijgen alleen een lange beklimming van gemiddeld 6% om uit het dal van de Loison naar de Maasvallei bij Vilosnes te komen. In de Maasvallei komen we door Verdun die volstaat met herinneringen van de 1ste wereldoorlog. Het is weer een warme dag geweest en de zon laat de mouwtjes van de fietskleding al goed zien. Na 86km staan we op camping Ferme de l. Esperance in Villers sur Meuse en genieten we van een heerlijk koud biertje die we eerst even hebben koelen in de gezamenlijk te gebruiken koelkast van camping

Reactie van Hilversumsche Golf Club:

Dag Jurrien en fietsvrienden, weet dat we jullie volgen... elke dag weer. Super leuk om alles te lezen. Jurrien, mis je de caddiemaster-koffie en Jenny's wafeltjes al?

Heel veel plezier verder.
Collega's Hilversumsche Golf Club

Antwoord van de 3 pelgrims:

Hallo collega's,
Eindelijk wifi, dus kan ook reageren. Plezier hebben we zeker, maar dat kan ook niet anders met dit weer. Natuurlijk mis ik de koffie en wafels, maar er komt heel veel anders voor in de plaats.
Groeten van de 3 pelgrims.

Woensdag 17 juni 2015 Wild kamperen

Het landschap ten zuiden van Verdun is gelijk aan het noorden van Verdun, niet lelijk maar ook niet inspirerend.  Omdat we afgelopen dagen nog niet veel koffie hebben kunnen scoren, pakken we in St. Mihiel het eerste terrasje waar we langs komen, Ab zit hier nog aan de cappuccino en proberen we weer een stempel te scoren in de Abbaye - Eglise van St. Mihiel, maar de koster is er niet dus daarom maar 1 van de naastgelegen Mairie. De abdijkerk staat bekend als de kerk van Saint Mihiel. Een deel van het 11e-eeuwse portaal is nog steeds aanwezig. Het schip werd herbouwd in de 16e eeuw en aangepast in de 17e eeuw. We verlaten de Maasvallei bij St. Mihiel voor een beklimming van maximaal 14% naar 387 meter waar we een mooi uitzicht hebben op het meer van Madine en de Butte van Montsec, het is een gedenkteken in de Franse plaats Montsec, departement Meuse. Het monument is gebouwd op een getuigenberg van de Côtes de Meuse op een hoogte van 377 meter. Het monument gedenkt het offensief van de Amerikanen dat tijdens de Eerste Wereldoorlog werd geleverd bij Saint-Mihiel (12-15 september en 9-11 november 1918). Het monument in neoclassicistische stijl werd in 1930-1932 gebouwd naar een ontwerp van Egerton Swartwout. Vandaag maar een stukje van 70km. In deze regio van Frankrijk zijn de campings nog niet ruim aanwezig. We staan in Pagny sur Meuse op een grasveldje bij een aanlegsteiger voor boten, hier hebben we morgen tenminste water. We eten in chauffeurscafé La Favorite in de buurt voor een goedkope maaltijd, een 3 gangen menu kost ongeveer € 15,00, dit is inclusief een koud tapbiertje, maar door de warmte vandaag hebben we aan 1 niet genoeg. Tijdens het eten kan je zelf een wijntje tappen, dus genieten we er extra van.

Reactie van Jan:

Hoi Jurrien, leuk dat jullie de meuse-route nemen. Heb ik ook vaak gedaan, maar dan met de auto op weg naar het zuiden. Als je verder doorfietst, kom je in het geboortedorp van Jeanne D'Arc. Of heeft dat niks met de "pelgrimage" te maken? Weet je al wanneer je ongeveer in PdB aankomt? Het huis is nog steeds vrij, maar ik moet wel ff de burgemeestersvrouw/schoonmaakster (ja, dat kan daar) op de hoogte brengen. Keep on moving! Veel fietsplezier verder. Grtz, Jan

Antwoord van de 3 pelgrims:

Plaats van Jeanne gezien maar vandaag een regendag. Dus niet veel gezien maar gewoon zsm naar het zuiden. Na morgen weten we ongeveer wanneer we in LA zijn. Het gaat verder prima

Donderdag 18 juni 2015 Eerste regendag

Gistermorgen hadden we ochtendrood en de koekoek hoorden we ook en dat betekent regenachtig weer en dat hebben we vandaag geweten, bijna de hele dag bewolkt en geregeld regen. In deze regio zijn heel veel mergelafgravingen, maar deze valt wel heel erg op in de groene regio waar we door fietsen en volgens ons doet de wijnindustrie ook haar best als er schuilhutje van wijnflessen gemaakt kunnen worden. We komen door diverse oude plaatsjes, zoals Grand met een Romeins amfitheater, alleen bezoeken kan niet want ze hebben met dit slechte weer niet op bezoekers gerekend. In het centrum proberen we ons wat te warmen in een café met een warm kopje koffie, maar weer zitten we in een ruimte waar straks de lunch gebruikt gaat worden, dus maar geen tweede bakje koffie en ons vers gekochte stokbrood bij de bakker waar ook wat vleeswaren achter de toonbank ligt, opgegeten in de overdekte markthal, waar de koude wind doorheen blaast en waar de kerk werkelijk met stutbalken  bij elkaar gehouden moet worden. Gelukkig wordt het een poosje iets droger, waardoor we snel wat kilometers kunnen maken.  Daarna het plaatsje Reynel met een onverwacht mooie stadspoort en een statig kasteel. De kerk, herbouwd in de 19e eeuw, lijkt het een koor veel ouder, heeft wel een heel aparte houtkachel als verwarming. Vandaag hebben we de valleien achter ons gelaten en komen op de eerste hoogvlakte van Langres. De bedoeling is te gaan slapen  in een cisterciënzer abdij de la Crete, volgens sprekers op de Santiagodagen van het genootschap zouden deze monniken altijd pelgrims een warme slaapplaats en eten moeten aanbieden. We komen op een moeilijk begaanbaar pad wel langs een gebouw welke gerenoveerd wordt, maar er staat niet bij dat dit de abdij zou moeten zijn, volgens mij werd het gebouw ook niet meer gebruikt als abdij.  Van de mairie in Esnouveaux kregen we het adres van Gites Rural La Bonne Franquette, maar inmiddels is dit alleen nog maar een restaurant en geen overnachting meer mogelijk, dus als de mairie ook geen overnachtingsplek in zijn eigen plaats kan adviseren en nog steeds geen camping in de buurt, wordt het dus weer wildkamperen maar nu op een veldje naast het voetbalveld. Gelukkig kunnen we de tenten tijdens een droge periode opzetten. Onder het afdak van de voetbalclub kunnen we onze reserve maaltijd Red Kidneybeans met rijst eten. Maar het blijft koud en gaan we als het weer gaat regenen maar vroeg de slaapzak in en hopen vanaf morgen op iets beter weer en ook een iets meer toeristische omgeving te komen, zodat we weer kunnen douchen op een camping of iets dergelijks. We zitten na 104km in Ageville.

Reactie van Hans en Leontien:

Ha Jurrien, goed op dreef zeg. Groeten van Hans en Leontien

Antwoord van de 3 pelgrims:

Hallo Leontien en Hans, het gaat zeker goed met ons en een regendag als gisteren hoort er bij.
Groeten van de 3 pelgrims

Reactie van MaPa Hilverts:

Volgens H.S. hebben ze tijdens repetitie DWS het over jullie gehad, leuk Opa Jurrien, ze leven goed met jullie mee. Leuk toch vanuit het mooie Achterveld.Van MAPA Hilverts het allerbeste en heel veel succes.

Antwoord van de 3 pelgrims:

Hallo MaPa, zeker fijn dat er over ons gesproken wordt en ook de DWS leden mee kijken.
Groeten van de 3 pelgrims

Vrijdag 19 juni 2015 Via Francigena

Gelukkig is het vanmorgen weer droog en schijnt de zon. Het is nog wel fris maar dat verandert in de loop van de dag naar een aangename temperatuur van ongeveer 25 graden. Ook vandaag moeten we bij de start eerst onze energiereep-voorraad aanspreken maar gelukkig al na 9 kilometer kunnen we in Nogent ons ontbijt kopen. We fietsen 25 kilometer over het jaagpad langs het Canal de la Marne a Saone welke speciaal is aangelegd voor de beheerder van de sluizen die met de boten mee rijdt om deze te openen. Om een beklimming naar het het plateau van Langres te vermijden proberen we een pad langs het Canal du Entre Champagne et Bourgogne te volgen door een tunnel van 5 kilometer, volgens het routeboekje is het verboden om deze tunnel te gebruiken, maar we proberen het toch, lijkt ons ook wel een beetje spannend, helaas is deze afgesloten door een traliedeur met een stevig slot, het boekje is dus zeker niet actueel. In Chalindry krijgen we een stempel van de pastoor van de parochie Notre Dame des Bois en legt uit dat als we onze weg vervolgen op een bepaald moment langs de kapel van Maria komen, in onze routeboekjes staat hierover niets. Na even doorpraten blijkt dat hij het over de Via Francigena heeft die hier naar Rome langs komt en dus onze route kruist, we leggen uit dat we een fietsroute richting Barcelona volgen en om later de camino naar Santiago de Compostela te gaan fietsen. We hopen snel een supermarkt te vinden, maar ook hier hebben de grootgrutters er voor gezorgd dat deze verdwenen is. Als we bij een cafeetje vlak naast de kerk en pastorie een kopje koffie drinken, worden we door de eigenaar en wat klanten doorgestuurd naar de Intermarche in Longeau-Percey, waarvoor ook hier een prachtig nieuw complex is gebouwd. We moeten hiervoor wel een stukje omfietsen, maar dat hebben we na 2 dagen anders doen wel voor over en hadden gehoopt een beetje vroeg op de camping te zijn, maar helaas gaat de supermarkt pas om half 3 open, maar de boulangerie cq. patisserie is wel open dus de tijd maar overbruggen met een kopje koffie met Vlan Natural, een heerlijk met vla gevuld cakegebakje, het lijkt een beetje op crème brûlée, na 10 dagen onze eerste taartje bij de koffie, we zijn dus niet meer in Nederland waar gebak op iedere hoek van de straat verkrijgbaar is.. Na 76 kilometer zijn we op camping Le Pelletiere in Dommerien, gelukkig weer met een eenvoudige ruimte om te douchen, na  3 dagen ook weer een heerlijk schoon gevoel. De fietskleding wordt snel zo goed als mogelijk "gewassen", want de zon schijnt nog steeds en zal er voor zorgen dat het droog genoeg zal zijn om morgen weer aan te trekken. We hopen dat de beheerder van de gemeente zal denken, niemand aan te treffen, maar als we aan onze heerlijke macaronimaaltijd bezig zijn, komt ze de gemeentelijke campinggelden innen.

Reactie van Hanneke, JP en Luuk:

Geen wild kamperen meer, nu lekker luxe op een 5 sterren camping 😉
Geniet van het avontuur, Hanneke, JP en Luuk!

Antwoord van de 3 pelgrims:

We genieten zeker, maar we hebben even niet gekeken hoeveel sterren deze camping heeft. We denken geen 5, maar alles was schoon en dat is belangrijk.
Groeten van de 3 pelgrims

Zaterdag 20 juni 2015 Entree naar de Bourgogne

In Dommerien maken ze nog geen problemen met het luiden van kerkklokken, want deze gaan gewoon de hele nacht en de aangemeten oordoppen van Beter Horen helpen tegen dit geluid ook niet. Maar het is ook wel handig want je precies hoe laat het is, dus na een slechte nacht slapen vertrekken we vandaag voor de laatste 40km langs het Canal de la Marne a Saone voordat we de Cote d 'Or in fietsen. De hele dag een redelijk vlakke etappe langs het  kanaal en de Cote d'Or heeft geen hoge bergen en het zijn lange rechte wegen door bos en korenvelden. Eindelijk zien we ook de eerste wijngaarden van Frankrijk. De bedoeling is te gaan slapen in de Abbaye de Citeaux bij de 35 monniken, waar Robert van Molesme, een pelgrim van de eerste orde. Robert stichtte hier de kloosterorde der cisterciënzers om een strenger navolging van de Regel van Benedictus te bewerkstelligen. Maar helaas kunnen we niet in de Abdij zelf overnachten, de receptionist stuurt ons naar een apart gebouw een paar kilometer terug naar het centrum van Citeaux, misschien wel een refugio, maar we fietsen bijna nooit terug en we besluiten door te gaan naar Beaune om daar het oude centrum te bekijken, want volgens de route-info mag je deze niet missen.  Van Nederlanders bij de Aldi horen we dat vanavond alle gebouwen verlicht zijn, nog een reden om na het eten het oude centrum in te gaan. Voor de verlichte gebouwen moet we iets langer rond wandelen, maar is zeker de moeite waard. Na 120km zetten we onze tenten op de Camping Municipal Les Cent Vignes vlak naast het centrum.

Reactie van Ma en Pa Hilverts:

Een fijne Vaderdag toe gewenst in Le France, vandaag wel een beetje meer aan jezelf denken dan de andere dagen. Jullie zijn er nog niet, maar toch al een mooi aantal kilometers afgelegd, hou jullie via Google Earth in de gaten. Hier in Achterveld is het wel goed, alleen het regent en niet te voorzichtig. Liefs uit Achterveld.

Antwoord van de 3 pelgrims:

Pa, vanuit zonnig Cluny ook nog een fijne vaderdag. Vandaag ook maar een "stukje" van 85km. Groeten van de 3 pelgrims

Reactie van San Xacobeo:

Nederlanders bij de Aldi in La douce France. Hollandser is niet mogelijk.
Gelukkig is een municipal wel lekker Frans.
Bonne route!

Antwoord van de 3 pelgrims:

De Aldi is zeker geen Hollands begrip, maar toch leuk dat er interesse is waar we mee bezig zijn. En gelukkig vanaf nu voldoende (Municipal) campings. Groeten van de 3 pelgrims

Zondag 21 juni 2015 Het eerste routeboekje uit

Omdat het zondag is, slapen we een half uurtje uit, dus "pas" om half 8 opstaan. Gisteren schreven we nog dat we langs de eerste wijngaarden kwamen, dat wordt vandaag goed gemaakt met 15 kilometer fietsen door de meest kostbare wijngaarden van de Bourgogne. Ook de plaatsjes waar we door komen staan helemaal in relatie met de wijn met mooie huizen en pleinen. Je kan zien dat we in een betere omgeving komen want de leegstand van de huizen is minder en er zijn veel meer winkels en campings. Na Chagny volgen we 8 kilometer het Canal du Centre over een prachtig aangelegd fietspad. Het laatste stuk naar Cluny gaat over een fietspad (La Coulee Verte op het platteland van Rosey Granges) van 40km aangelegd over een oude spoorlijn. We krijgen mooie vergezichten te zien. We zitten na 85 kilometer op camping Saint Vital in Cluny. Na het eten op de camping gaan we 's avonds nog even het oude centrum van Cluny in, Een van de toeristische trekpleisters is de abdij van Cluny, gesticht in 910, was in de middeleeuwen de machtigste benedictijnerabdij van het Westen. De abdijkerk, die vroeger een lengte van 187 meter en een hoogte van 30 meter had onder het gewelf, was de grootste kerk van de Christelijke wereld tot aan de bouw van de Sint-Pietersbasiliek in Rome. Het is ook feest in het centrum en het is lastig om een vrij tafeltje te vinden. We vinden dat we iets te vieren hebben, het eerste route boekje van Onbegrensd fietsen naar Barcelona is klaar en we genieten daarom van een paar heerlijk koude Biere Pression 1664 Blanc. Volgens alle gps-tracks zouden we nu op 936 kilometer moeten zitten, maar de kilometerteller geeft 984 kilometer aan, we weten zeker dat we niet zoveel fout zijn gereden, boodschappen doen en de camping van de route af kost toch meer km dan verwacht.

Reactie van Hilversumsche Golf Club:

Dag Jurrien, Ook ik volg je. Zet 'm op!! Hartelijke groet, Véronique

Antwoord van de 3 pelgrims:

Véronique,
We gaan er voor en genieten elke dag.
Gelukkig verloopt het tot nog toe voorspoedig.
Maar het is nog ver.
Groeten van de 3 pelgrims

Reactie van Huub & Claudia Van Laar:

Hoi Jurrien, ziet er mooi uit zo door de wijnvelden. Neem een flesje voor me mee.
Hoe is het met het lijf?

Antwoord van de 3 pelgrims:

Elke regio waar we door komen is wat natuur betreft heel mooi.
Wat een verschil met 5 jaar geleden in september.
We zouden graag overal wat van mee nemen maar de fietsen zijn voldoende beladen.
We voelen de spieren maar dat mag en moet ook wel een beetje.
Groeten van de 3 pelgrims

Maandag 22 juni 2015 De Bourgogne achter ons

We moeten nog steeds wennen aan de openingstijden van de winkels, vanmorgen de supermarkt pas om half 9 open en op maandag in deze regio de bakker gesloten. Dus te weinig brood onderweg en de energierepen en bananen vullen maar net voldoende aan. De eerste 1000 kilometer zijn we gepasseerd en wordt gevierd met eindelijk een vroeg kopje espresso om 10 uur, ook Ab heeft zich over gegeven aan het heerlijke diepzwarte vocht. We gaan langzaam de bergen in. Na de vlakke ritten van de afgelopen dagen moeten we er toch aan geloven. Vandaag een beklimming van 12 kilometer naar het hoogste punt tot nog toe. Bij Croix Kochat zijn we op 595 meter aangekomen. Het zijn geen steile hellingen maar ook 5 a 6% over deze afstand telt. De natuur is heel mooi en het weer geweldig, met ruim 25 graden kunnen we vast goed wennen aan de komende tijd. Opvallend aan deze regio zijn de witte Charolais-koeien die hier gefokt worden. De Charolais koe komt oorspronkelijk uit Saône-et-Loire, in de Bourgognestreek, heeft een crèmekleurige vacht en hoorns, en staat bekend om zijn hoge vruchtbaarheid. Dit rundveeras wordt eveneens zeer gewaardeerd voor zijn kwaliteitsvlees: mals, smaakvol met een vleugje peterselie. Bois-Sainte-Marie met de Église Notre-Dame-de-la-Nativité laten we links liggen, want hiervoor moeten we een stukje klimmen en we willen vandaag niet te laat op de camping zijn om de kleren weer een goed te spoelen en droog te krijgen. Voor La Clayette met de Eglise de lÁssomption zien we rechts een oude brug over de rivier de Sarnin, wij komen hier niet over, anders volgen we later de drukke Route National. Wij volgen de rustige weg naar La Chapelle. We zijn vroeg genoeg en gaan in Charlieu nog wat foto's maken van de glas-in-lood ramen van de Eglise Saint Philbert en kijken naar de vakwerkhuizen. Gelukkig is in Charlieu de supermarkt open en kunnen we avondeten inslaan en gaan na 80 kilometer naar de camping Municipal in Pouilly-sous-Charlieu.

Reactie van Bart:

Erg leuk om je zo te kunnen volgen Jurrien, het lijkt me een geweldige ervaring!

Antwoord van de 3 pelgrims:

Zeker Bart, het blijft een prachtige ervaring, maar Santiago is nog ver en we hopen jullie nog van veel leesplezier te voorzien.
Groeten van de 3 pelgrims

Reactie van Ma en Pa Hilverts:

De Vaderdagaal was weer een voortreffelijke maal Paling. Vanavond gaan we Luuk bewonderen. HUP NAAR DE VOLGENDE 1000 KM. MaPa Hilverts.

Antwoord van de 3 pelgrims:

De paling houden we er graag nog veel jaren in. Ik hoop dat jullie genieten van Luuk. Bij de 2000km zitten we bij de Pyreneeën. Groeten van de 3 pelgrims

Dinsdag 23 juni 2015 Nog hoger

Gisteravond zaten we nog lekker in korte broek tot 11 uur buiten. Vannacht een tijdje regen en vanmorgen nog best koud bij het vertrek. De schrijver van het routeboekje houdt van jaagpaden langs het kanaal want we fietsen ongeveer 10 kilometer langs Canal de Roanne a Digoin en de Loire tot in Roanne. We proberen weer een stempel op de credential te krijgen van de St. Pierre in Roanne en worden aangesproken door een Fransman die ons snel wandelend langs 2 adressen loodst en na een half uur bij het secretariaat van de Curie lukt het. Geen mooie stempel maar het heeft een verhaal. De man heet Jean Claude Bresson en is eigenaar van een fabriek voor zijde en haute couture stoffen. Bij een volgend bezoek zijn we van harte uitgenodigd in zijn museum in Charlieu. We beginnen aan een beklimming van 300 meter naar 920 meter over 13 kilometer naar La Croix Trévingt, het kruis zelf stelt niet veel voor, maar het dorp heeft wel een prachtig uitzicht naar de route die we net gefietst hebben. We dalen af naar het stuwmeer van Barrage de Rouchain, gebouwd in 1976 in het departement van de Loire, is een imposante bouwwerk tussen de rotsen van de bergketen met een oppervlakte variërend van 39 ha en een maximale inhoud van de 6,5 miljoen kubieke meter. We besluiten na 65 kilometer in St. Just en Chevalet naar camping Le Verdille te gaan, omdat er in dit dorpje een supermarché is. We worden ontvangen door Gill de patron de marché omdat hij onze fietsen met bepakking ziet, hij is zelf een fervent fietser en heeft een beetje ADHD. We horen alles over zijn fietsprestaties zoals de Mont Ventoux waarvan alle certificaten in zijn kantoor aan de wand hangen. we krijgen een kop koffie en een zak koekjes voor vanavond. Gelukkig hebben we de hele dag wat wind anders zou de temperatuur veel hoger aanvoelen. Vanavond zal Ab proosten zoals het beeld in Roanne.

Woensdag 24 juni 2015 Groene variant

Gisteravond hebben we nog geprobeerd als oud telecommers de wifi op de camping gebruiksvriendelijk te maken, het paswoord om in te loggen bestaat standaard op de Franse modems uit ongeveer 36 tekens met een combinatie van cijfers en (hoofd)letters, voor eventuele campinggasten heel lastig in te stellen. Helaas was dit heel lastig door de Franse taal die we niet machtig genoeg zijn en alle andere apparatuur moet dan ook ingesteld worden op het nieuwe paswoord. Daarom gisteravond laat eten en direct daarna werd het al gauw koud en lagen we wat vroeger in de slaapzak. Vanmorgen bij het vertrek kregen we nog een espresso van Joël en Maryse de campingbeheerders. Gelukkig hebben we de groene variant gekozen van de routes die ons naar Le Puy en Velay brengt, voor de derde dag genieten we van de prachtige omgeving. We moeten weer een aantal keren klimmen naar boven de 950 meter en hebben dus weer prachtige uitzichten in de regio Puy de Dome. Bijna gaat het fout bij de afdaling naar le Trevy, het wegwijzerbord naar le Brugeron staat niet op de kruising, maar gelukkig reageert de gps deze keer op tijd want we hadden al een behoorlijke snelheid ontwikkeld. Theo hoort ons op het laatste moment schreeuwen dat we fout gaan, nu hoefden we maar 200 meter terug de berg op. Bij St. Pierre la Bourlhomme komen we op het hoogste punt van 970 meter, op de weg wandelt rustig een ezel heen en weer en vindt het wel interessant dat er een paar fietsers langs komen en hoopt, denken we, dat hij wel wat te eten krijgt, helaas hebben we niets, want we moeten zelf nog op zoek naar onze lunch. Op het kruispunt bij de kerk van St. Pierre la Bourlhomme zien we een paar Nederlanders, ieder op eigen een motor, die ook net hun lunch gekocht hebben bij een klein winkeltje iets omhoog de straat in. Al het klimmen wordt beloond met een eindeloze afdaling naar Ambert via het plaatsje Job met prachtige uitzichten. Het centrum van Ambert heeft een  prachtig vakwerkhuis maar staat ook een grote kerk de Église Saint-Jean d'Ambert, voor een beetje verkoeling gaan we nog even binnen kijken, maar willen eigenlijk toch wel snel naar de camping, het is vandaag wel een behoorlijk warme dag, dus doen inkopen voor de avond en vertrekken via de kortste weg over de drukke route national naar Marsac en Livraidos, Na 79 kilometer staan we op camping la Petite Graviére. In het centrum is net een kleine kermis geweest en de kermisklanten staan nog op de camping, dus gaan we een stukje verder weg staan. 's Avonds wandelen we nog even het centrum in voor een espresso, maar na de kermis zijn de weinige terrasjes gesloten, dus toch straks maar een bakje oplos bij de tent. In het dorp staat het Musee Chapelle de Penitents, gehuisvest in de Romaanse kapel van de 12e eeuw, hier kan je een verzameling van emblemen van processies en religieuze, unieke objecten in Frankrijk bekijken, maar dat hadden we vanmiddag bij aankomst natuurlijk meteen moeten doen, misschien was het dan ook gelukt om weer een keer een stempel voor de credential te krijgen.

Donderdag 25 juni 2015 Pelgrimeren is afzien

Weer een lange beklimming van 13 kilometer vanaf Arianc op 550 meter naar La Chaisse Dieu op 1080 meter, dus ongeveer 5% gemiddeld, daarom is pelgrimeren ook een beetje afzien. Het L'Abbaye de La Chaisse Dieu is gesticht door Robert de Turland. De luxe achterlatend van zijn klooster te Broude zocht deze monnik de onherbergzame vlakte om zijn huize Gods, Casa Dei, hier op te richten. Het moet toen echt hard geweest zijn. Maar het klooster groeide en bij zijn dood waren er al 300 monniken die aan zijn graf stonden. Paus Clement de 6de van Avignon, die hier vroeger broeder was geweest, wilde dat hij, na zijn ambt als paus van Avignon, hier begraven worden, hiervoor is de Abdij grondig verbouwd in gotische stijl (je moet wel een beetje trots kunnen zijn op je laatste rustplaats) dat van buiten dan wel niet hoog of geraffineerd is, maar van binnen wel rijke kunstschatten draagt. Op het plein voor het klooster is een waterput uit 1607, of er nog water in aanwezig is, weten we niet, want de bodem is niet te zien. Polignac met kasteel ligt er prachtig bij op een afgeplatte berg waarin de Romeinse tijd een tempel van Apollo was, beroemd om haar orakels, waar zelfs keizer Claudius in 47 bij te rade ging. Onderaan de heuvel moest men in een zaal zijn offer brengen en de wens uitspreken. Wat de pelgrim niet wist was dat deze zaal akoestisch verbonden was met de tempel boven. Terwijl de pelgrim vervolgen een moeizame tocht naar de tempel boven op de heuvel ondernam, konden de priesters het antwoord voorbereiden en dit door de tempel heen konden galmen over het hoofd van de verschrikte pelgrim. Vandaag hebben we wat medelijden met de wandelpelgrims omdat we boven de 40 graden Celsius komen, als fietser hebben we daar niet zo heel veel last van, maar voor de wandelaar kan dit toch meer afzien zijn. De stad Le Puy en Velay dankt haar bestaan aan de merkwaardige indrukwekkende resten van een vulkaan die de mens zodanig ontzag wist in te boezemen voor de natuur dat deze plek van oudsher werd ingericht om de god(en) te eren. Aan de noordkant van de huidige stad prijkt een rotskegel recht omhoog. Boven deze Rocher de St. Michel d'Aiguilhe is een kapel gebouwd, terwijl op een andere vulkaankegel een gigantisch roze Mariabeeld over de stad heen kijkt. Le Puy en Velay is ook een etappeplaats op de pelgrimsroute naar Santiago de Compostela en in de kathedraal Notre Dame van le Puy en Velay  hebben we weer een stempel voor de credential bij een non in de bibliotheek van de kathedraal bemachtigd. De kathedraal is er één van de oudste van Frankrijk en sommige onderdelen van de kerk staan er al sinds vijfde eeuw. Het is gebouwd op een prachtige plek op de rots Rocher Corneille waar in de Keltische tijd al goden werden aanbeden. In de eerste eeuw bouwden de Romeinen er op hun beurt een tempel waarvan de resten zijn gebruikt in het huidige gebouw. Het grootste deel van de huidige kerk stamt echter uit de twaalfde eeuw en is opgetrokken in de Romaanse stijl. De entree Zwarte Madonna moet voor de gemiddelde middeleeuwer indrukwekkend zijn geweest, en dat is het nu nog steeds. Dit wordt nog eens versterkt doordat je direct voor de grote trekpleister van de kerk staat; een zwarte Madonna. Vanuit het donkere koor kijkt ze, gekleed in een witte jurk vanaf een marmeren bouwsel, je direct aan. Dit is ongetwijfeld de meest dramatische binnenkomst van een kerk die ik ooit heb gezien. Eenmaal bekomen van de binnenkomst kan je de rest van de kerk bekijken. Aangezien het om een Romaans exemplaar gaat is het vrij donker en redelijk somber ingericht. In tegenstelling tot latere Gotische kerken vind je hier geen architectonische opsmuk. De vormen van deze kerk zijn bruut en eerlijk en je kan de constructie goed zien. Het gebouw is onlangs gerestaureerd want zowel de binnen- als buitenkant zien er erg goed uit. Misschien een beetje te goed want de kolommen, de bogen en de muren zagen er bijna nieuw uit, ik kreeg niet echt het idee dat ik in een gebouw uit de twaalfde eeuw liep. Omdat we wat meer tijd willen besteden aan het centrum van deze pelgrimsplaats en de kathedraal staan we na 63 kilometer staan op camping Municipal de Bouthezard. Deze camping wordt door veel fietsers en wandelaars gebruikt want er is zelfs een veldje voor kleine tentjes die dicht bij elkaar staan, dus de nachtrust zal wel weer iets minder zijn.

Reactie van Hans en Leontien:

Le Puy en Velay. Die kathedraal. Wat een mooie foto. Wij zijn daar onze wandelroute naar Santiago gestart. Ik weet nog hoe mooi dat beeld en die kapel boven alles uitstaken. Geniet ervan. En goede reis verder. We lezen en leven met jullie mee. En we zijn een beetje errug jaloers 🙂

Antwoord van de 3 pelgrims:

Leontien en Hans, zeker een prachtige kathedraal, hoe hebben ze het vroeger kunnen bouwen. We hebben medelijden met de wandelpelgrims, het is de komende dagen in deze omgeving 33+, wij fietsers hebben tenminste nog een beetje rijwind. Morgen gaan we weer verder. Groeten van de 3 pelgrims

Vrijdag 26 juni 2015 Naar de Cevennen

Vanmorgen iets vroeger vertrokken om zeker het einddoel te halen, want het supertje in Pied de Borne gaat om 6 uur dicht en anders hebben we vanavond en morgenvroeg geen eten . Op de GPS de kortste route naar Les Aydons ingesteld. Dit betekende wel vanaf le Puy en Velay bijzonder stevig klimmen naar 950 meter in 3,5 kilometer naar de Haute Loire met een prachtig uitzicht, maar ook wat onverharde wegen, goed te fietsen, maar we hadden het niet verwacht. Deze gemiddelde van ongeveer 9% was een aanslag op de spiermassa, maar af en toe konden we gelukkig even wat uitrusten, want de koeien moesten na het melken terug naar de wei. Daarna hebben we de N88 gevolgd tot Langogne, een drukke weg maar de medeweggebruikers houden goed rekening met fietsers, alleen een Nederlandse auto met caravan weet niet van de verkeersregel dat fietsers op minimaal 1,5 meter afstand ingehaald moet worden. Op deze weg hebben we ook naar het hoogste punt van deze route (Col de Rayol, 1.240 meter) tot de Pyreneeën gefietst. Na la Bastide hebben we zeer genoten van alle uitzichten, de ongeveer 20 kilometer afdaling door de vallei van de Borne is pas na 1,5 uur gerealiseerd voor het maken van allerlei mooie foto's. Bij de Mairie van Pied de Borne krijgen we gelukkig ook weer een stempel op de credential, was ook bijna een "noodzaak", het was al weer een poosje geleden, maar we fietsen ook niet op een pelgrimsroute. Na deze fietstocht smaakte het biertje pression perfect op het terras in het "centrum" bij deze temperatuur. Gelukkig zijn we ruim op tijd voor inkopen in het supertje van Pied de Borne en kunnen we genieten van een langere en gezellige avond van het uitzicht op het terras van het vakantiehuis van mijn broer. Nog even 2,5 kilometer de berg op met een paar venijnige steile stukjes en na 88 kilometer zijn we aangeland in Les Aydons. Voor mij is het weer thuiskomen, want het is al weer een aantal jaar geleden dat we hier aan het klussen waren, maar ook heerlijk vakantie vierden. Hierover vertellen we meer over op onze rustdag van morgen.

Zaterdag 27 juni 2015 Rustdag

Na 1358 kilometer fietsen is het fijn om weer even een dagje fietsvrij te zijn en te slapen in een normaal bed, ofschoon het tentmatrasje prima ligt.. Maar dat betekent niet de hele dag niets doen, maar de fietsen onderhouden, alle gebruikte maar nog lang niet smerige kleren een keer wassen, want we hebben een wasmachine, kaarten schrijven voor het thuisfront wie daar zin in heeft en de baarden weer een keer scheren. En omdat we wifi hebben een keer skypen en je kleinzoon van ruim 2 weken oud weer even in levende lijve te zien. Zoals gisteren al geschreven zitten we in het huis van mijn broer in Les Aydons met een prachtig uitzicht vanaf het terras over de mooie Cevennen met zijn lange gorges en hoge groene maar ook rotsbergwanden. Natuurlijk eten we weer macaroni, maar dan gekookt in de keuken van het huisje, even niet letten op de gebruinde benen cq. armen en het witte lichaam. Het is vandaag 33+ en dat blijft de komende dagen zo, dus de benen omhoog en vooral niets doen. Pas bij de Pyreneeën wordt het weer rond de 30 graden.

Wie interesse heeft in deze vakantiewoning kijk dan op deze link Vakantiehuis Les Aydons of mail met Mailadres Jan Hilverts.

Zondag 28 juni 2015 Richting de Gard

De rustdag is weer voorbij, maar dat is ook niet erg, het kriebelde gistermiddag eigenlijk al. We hebben toch wel genoten van een dag niet fietsen. Vanmorgen het laatste stuk door de prachtige gorges van de Chassezac met een laatste zicht op het huisje in Les Aydons. De afstand naar Les Vans is ongeveer 28 kilometer, dus op een terras in het centrum hebben we weer een kopje espresso verdiend. Na Les Vans was nog een korte klim naar 310 meter richting St. Ambroix en daarna werd het landschap wat eentoniger, maar wel de eerste zonnebloemen in de bloei. Ook zijn we in de regio van de cicaden gekomen, op diverse plekken horen we het een overweldigend geluid wat ze maken. Tot de Pyreneeën is het overwegend lager eindigen dan bij de start, dus het gemiddelde ligt hoger dan normaal, zelfs bij deze temperatuur van 37 graden. Pas bij de Gardon komen er weer campings, dus staan we nu na 94 kilometer op Camping du Chercheur d’Or in Cardet, een klein stukje van de route. Ook hier hebben ze een dam in de rivier de Gardon gemaakt, waardoor we even kunnen poedelen in het inmiddels warme water. Omdat de winkels op zondagmiddag gesloten zijn, eten we vanavond op de camping. Een verrassing wat we voorgeschoteld krijgen, voor € 15,00 een 4 gangen menu inclusief de wijn.

Maandag 29 juni 2015 Een lange hete dag

Bij de bakker in Cardet gaan we ons ontbijt kopen en waarschijnlijk om voldoende omzet te halen, verkoopt de bakker ook beleg en melk, dus we zijn in een keer voorzien van een goed ontbijt en voeding voor de eerste warme kilometers die gaan komen. Als we met ontbijt bezig zijn, want die eten we eigenlijk altijd bij het eerste bankje op, komt Henk Lub voor zijn brood naar de bakker, hij is een oud collega van Theo en mij die inmiddels al 14 jaar met de vut is. We hebben een poosje bij gepraat en voor onderweg bij de koffie, zoals hij ook koopt als hij samen met zijn vrouw in deze omgeving een stukje gaat fietsen, krijgen we 3 appelbollen die we ons natuurlijk heerlijk laten smaken, zodra we op een terrasje zitten. Vandaag verlaten we de Gard en komen in de regio van de 'l Herault. De gorges de 'l Herault van deze rivier zijn veel breder en glooiender. We komen langs St. Guilhem met een bijzondere geschiedenis uit de tijd van Karel de Grote, maar het is voor ons te warm dit plaatsje te bezoeken. Maar we besluiten toch een kopje espresso te nemen op een terras die door middel van waterdamp koel te houden en de bediening heeft het zo met ons  te doen dat we karaf water met ijsklontjes er bij krijgen. We weten niet zeker of dit koude water goed voor ons is, maar laten het ons toch smaken. Aan het eind van deze kloof is de Pont du Diable een markante brug uit de 11de eeuw die vaak door jongetjes gebruikt wordt om stoer vanaf te springen. Pont du Diable is een oude Romaanse brug over de rivier Hérault in het gelijknamige departement, bij de plaats Saint-Jean-de-Fos. De Pont du Diable is een van de oudste Romaanse bruggen in het zuiden van Frankrijk en staat op de Werelderfgoedlijst van UNESCO.

Geschiedenis van Pont du Diable
Uit onderzoek is gebleken dat de bouw van de Pont du Diable in het jaar 873 werd afgerond. Aan de bouw van deze brug is een legende verbonden, waar de brug haar naam aan dankt. Zo zou de duivel, tijdens het bouwproces, iedere nacht het werk dat door de bouwlieden eerder die dag was verricht, weer ongedaan maken. Op een dag waren de bouwlieden het zat en sloten zij een pact met de duivel. Hierbij spraken zij af dat de duivel de ziel van de eerste die de brug zou oversteken tot zich zou nemen. Geen van de bouwlieden voelde er echter ook maar iets voor om hun leven te geven. Daarom bedachten zij een list, en lieten zij, zodra de bouw van de brug was voltooid, een hond als eerste de brug oversteken. De duivel was woedend en probeerde de brug te vernietigen, maar dit mislukte en de duivel viel in het water. In de achttiende eeuw werd de brug verder uitgebreid en op 5 april 1935 werd de brug geclassificeerd als historisch monument op de pelgrimsroute naar Santiago de Compostela.

Na 98 kilometer komen we op camping Lac de Salagou in Clermont l'Herault. Het was vandaag op het heetst van de dag 39 graden en we hebben alle bidons leeg gedronken.

Dinsdag 30 juni 2015 Overgangsetappe

Vanmorgen de tent voor het eerst helemaal droog opgeborgen, zelfs de binnenkant was niet nat van de condens. Vandaag verlaten we de Onbegrensd fietsen naar Barcelona en beginnen aan de Katharen Baskenroute, alleen hadden we dat vanmorgen nog niet in de planning. De bedoeling was een fietsenmaker op te zoeken in Beziers voor het probleem met de kettingspanner, maar deze was in één van de grote winkelcentra aan de buitenkant van de stad, die we 20 minuten daarvoor hebben    gepasseerd. Omdat de ketting op dit moment geen probleem geeft, gaan we door, want terug of omfietsen doen we eigenlijk nooit als het niet nodig is. We verlaten de wijnvelden van de Lanquedoc. Na Beziers zoeken we de eerste plaats op de route met een camping en winkel en dat wordt Bize-Minervois. Tijdens de rit er naar toe komen we langs het  sluizencomplex van Fonserannes in het Canal du Midi. Over een korte afstand wordt door middel van 6 werkende sluizen (2 buiten werking) een hoogteverschil van 32 meter overbrugd. Omdat we weer geen supermarkt hebben gevonden voor de lunch, nemen we een broodje hamburger op een terrasje bij het sluizencomplex, een erg toeristische trekpleister voor wandelaars, fietsers die er langs komen en bootjes die allemaal een keer er door willen varen. Na het sluizencomplex volgen we het Canal du Midi over een smal zandpad vlak langs het kanaal, af en toe moeten we zelfs afstappen om tegenliggers langs te latenBize-Minervois staat bekend om de productie van olijfolie en daarvoor staat ookeen maalsteen bij binnenkomst van het plaatsje, het is gelegen aan de rivier de Cesse. Na 93 kilometer staan we camping de la Celle in Bize-Minervois aan de Katharenroute waar we morgen aan zullen starten. De komende 600 kilometer zal veelal dalen en stijgen zijn, maar de klimspieren zijn voorbereid.

Reactie van San Xacobeo:

Rustig aan in deze hitte!

Antwoord van de 3 pelgrims:

Het gaat prima, veel drinken en het hoofd koel houden. Groeten van de 3 pelgrims

Reactie van Gerdjan & Ien:

Yeah, eindelijk mijn eerste reactie.
Heel veel suc7 met de klimmetjes, stelletje aapjes, dat is aan jullie weeeeeeel besteed.
Geniet ervan!

grtjs,
Gerdjan & Ien

Antwoord van de 3 pelgrims:

We genieten met volle teugen van alles onderweg en op de camping. Groeten van de 3 pelgrims

Woensdag 1 juli 2015 Eerste kennismaking met de Katharen

We zijn begonnen aan het fietsrouteboekje de Katharen-Baskenroute en fietsen met stevig klimwerk door de gorges de la Cesse met prachtige uitzichten. Het eerste echte katharenstadje Minerve gaan we bezoeken. Nadat 1209 Beziers en Carcassone in handen van de kruisvaarders gekomen vonden de heren het wel goed. De buit was binnen en ze marcheerden weer naar het noorden. De weerstand was echter nog niet gebroken en een klein leger onder leiding van de Simon de Monfort bleef achter om de laatste puntjes op de i te zetten. Minerve was zijn eerste prooi en na een belegering van de vijf weken viel de stad waarna De Monfort alle aanwezige katharen liet doden. Hier staat een monument met een uitgehouwen duif ter nagedachtenis aan de overgave van de 180 overgebleven Katharen die vrijwillig de brandstapel op het marktplein inliepen. Daarmee was de kous nog niet af want de oorlog zou nog negen jaar de Languedoc teisteren. Nog steeds wordt de herinnering aan deze gebeurtenissen in het dorp levend gehouden. De katharen werden terechtgesteld op het plein voor het gemeentehuis en is duidelijk aangegeven. Ook het kasteel waar de katharen zich hadden verschanst staat in het teken van de strijd in het begin van de dertiende eeuw. Het oude plaatsje is prachtig gerestaureerd. De eglise de St. Etienne is een 11e eeuwse Romaanse kerk, het altaar ingewijd door de bisschop van Narbonne dateert uit het jaar 456.Op de vervolgroute hebben we ineens een route barree, voor fietsers een probleem want de omleiding volgen is veel kilometers, gelukkig kunnen we langs de wegwerkzaamheden en hoeven we niet terug. Bij Felines Minervois komen we langs een karakteristieke windmolen voor deze regio, hij staat bovenop een bergje en in deze regio wil het nogal eens waaien met er vlakbij wel weer een aparte schuilhut. In Caunes-Minervois is een mooie Romaanse kerk met een rozerood marmeren hoofdaltaar, helaas is deze tot 2 uur gesloten en het is nog maar 12 uur, dus daar willen we niet op wachten. Aan het eind van de dag komen we in Carcassonne waar we na het eten de Cite (oud Katharenkasteel boven op de berg) zullen bezoeken. Opgesteld aan de rechteroever van de Aude met zijn 3 kilometer stadsmuren en 52 torens, is het hooggelegen Carcassonne de grootste vestingstad van Europa! Deze bekende en indrukwekkende middeleeuwse stad in Aude, een UNESCO-werelderfgoedlocatie, is een van de meest bezochte bestemmingen van Frankrijk. Is in de 19de eeuw op prachtige wijze gerestaureerd door de architect Eugène Viollet-le-Duc. Liefhebbers van erfgoed en oude gebouwen kunnen hun hart ophalen tijdens een wandeling langs de architectonische schatten van Carcassonne. De statige gallisch-romeinse- en middeleeuwse vestingen die de stad omringen, de indrukwekkende Narbonne poort geflankeerd door twee hoge uitstekende muren; het grafelijk kasteel uit de 12de eeuw, opgetrokken onder de dynastie van Trencavel, waar tegenwoordig een lapidair museum in is ondergebracht; de Saint-Nazaire basiliek met zijn gotische beelden en schitterende glas-in-loodramen uit de 13de en 14de eeuw, en de promenade des Lices, genesteld tussen de twee muren van de stad, zijn stuk voor stuk getuigen uit het verleden om van te genieten tijdens een wandeling. Maar ook het charmante plein place Marcou, uitgerust met beschutte terrasjes, en de schilderachtige straatjes met de winkeltjes vol souvenirs en vakwerk zal u niet onberoerd laten!. Na 71 kilometer zijn we op camping de la Cite. Het is hier  een toeristische trekpleister want de prijs is ook meteen 3× duurder dan normaal gewend in Frankrijk.

Reactie van Mieke:

Ziet er mooi uit daar!
Hopelijk lukt het nu om een reactie te plaatsen....
Liefs, uit een warm Nederland, Mieke

Antwoord van de 3 pelgrims:

Leuk dat jullie mee lezen, het kost best wat tijd en energie om zonder wifi het te realiseren. Maar we blijven het dagelijks proberen. Alleen foto's lukt alleen met wifi. Groeten van de 3 pelgrims.

Donderdag 2 juli 2015 Bewolkte dag

Als we Carcassonne verlaten hebben een bewolkte dag en dat blijft ook verder zo, nog steeds rond de 30 graden en daardoor ook wat benauwd. We komen weer snel in landelijk gebied, niet zo verlaten als de vorige dag, maar opvallend rustig en weer prachtige uitzichten. In Montréal beklimmen we in de Collegiale Saint Vincent zelfs het preekgestoelte, normaal lukt dat nooit, want er is altijd wel een afgesloten trappetje, dus een beetje ondeugend mag wel. Ook is hier de route Chemin du Piemont/Pyreneeën naar Santiago de Compostela, dus bij de Mairie lag hiervoor weer een echte stempel klaar.

Voor het mirakel van Fanjeaux moeten we een hele steile beklimming doen, maar helaas kunnen we niet in de mooie kerk en hebben dit niet kunnen controleren. In de Notre-Dame de l'Assomptionkerk  die gewijd werd in 1278. In de rijk gedecoreerde kerk kan je onder meer de fameuze balk van het vuurmirakel bekijken. Toen Dominicus er in 1207 discussieerde met Guilhabert de Castres, werden de geschriften van beide opposanten onderworpen aan de vuurproef. De documenten van de kathaarse bisschop verbrandden meteen, terwijl die van Dominicus tot driemaal toe uit het vuur oprezen en een brandplek achterlieten op een balk van het plafond. Een mirakel! Al bestaat er wat onduidelijkheid over de plaats, volgens sommige bronnen ging het debat door in Montréal. Hoe dan ook, in de kerk van Fanjeaux is alleszins een balk met een brandvlek te zien.

Het volgende stadje is Mirepoix met een centraal rechthoekig plein met volledig overdekte galerijen en mooie vakwerkhuizen. Hoogtepunt is het huis van de consul. Bezienswaardig is de Cathédrale Saint-Maurice de Mirepoix. deze bezit het grootste gotische schip van Frankrijk (22 x 48 meter) In 1343 vond de constructie van het hart van de kerk en de vijf kapellen plaats. In 1412 volgde o.a. het kapittel. Omstreeks 1500 bracht de humanistische bisschop Philippe de Lévis verscheidene verfraaiingen en uitbreidingen aan, ondermeer het gotisch portaal en de toren. Als laatste  bezoeken we Vals, een plaatsje met een lange historie vanuit de Keltische tijd. De rotskerk Sainte-Marie, dat het dorpje Vals domineert en werd uitgehouwen uit een rots, vormt een bijzonder mysterieus en ongewoon geheel. Het bouwwerk, toegankelijk via een trap die langs een rotsflank loopt, bestaat uit twee beuken boven elkaar en is onder meer bijzonder omwille van zijn schitterende 12de eeuwse romaanse fresco's die het leven van Christus afbeelden. Het heiligdom bezit eveneens een terras met een prachtig uitzicht over het omringende landschap en de Pyreneeën van de Ariège. Een niet te missen bezoek! We besluiten onze fietstocht na 98 kilometer in Varilhes op camping du Chateau.

Reactie van Jan:

Het plein in Mirepoix is prachtig. Rijden jullie via Foix de Pyreneen in? Kanjers hoor! Ik kom op dit moment niet verder dan een dagelijks tochtje naar het centrum van Leuven om daar op een schaduwterras "uit te blazen". Mooie verslagen en foto's btw! Keep on moving

Antwoord van de 3 pelgrims:

Jan, veel oefenen daar zijn wij nog elke dag mee bezig. We gaan niet de Pyreneeën over maar bij Biaritz Spanje binnen Lekker makkelijk. Groeten van de 3 pelgrims

Vrijdag 3 juli 2015 Prio 1 een fietsenmaker.

Door Varilhes stroomt de rivier de Ariege en vandaag als eerste naar Foix, eigenlijk het laatste bolwerk van de Katharen op deze route en we gaan nu naar de regio van de Basken. Château de Foix is gebouwd op de overblijfselen van een ouder fort, uit de zevende eeuw na Christus. In het jaar 1002 werd het kasteel voor het eerst benoemd in een historisch document. Het kasteel was zeer belangrijk vanwege haar strategische ligging. Dankzij de ligging van het kasteel kon men gemakkelijk de meest noordelijke vallei van de Ariège verdedigen. Vanaf het jaar 1034 speelde château de Foix een voorname rol in de kruistochten tegen de Albigenzen, ook wel de Katharen genoemd. Het kasteel behoorde namelijk toe aan het graafschap van Foix, dat zich fel verzette tegen de kruistocht tegen het Katharisme door de katholieke kerk. Zo bood het kasteel onderdak aan de Katharen die vervolgd werden. Dit leidde er toe dat het château de Foix meerdere malen belegerd zou worden, onder meer door de troepen onder leiding van Simon de Montfort in 1211 en 1212. Ondanks de verschillende belegeringen zou het kasteel slechts één keer veroverd worden, in het jaar 1486, door verraad van binnenuit. Na verloop van tijd verloor het kasteel haar strategische waarde. Tot aan het jaar 1862 zou het château dienst doen als gevangenis. Volgens de beschrijving is Foix ook een mooie plaats om door te wandelen en te winkelen, maar of dit iets is voor 3 mannen mogen jullie zelf bedenken. Wel moest vandaag geregeld worden dat de bout voor het stellen van de ketting los moet, gelukkig vinden we met behulp van het Office de Tourisme een fietsenmaker die kan helpen, hij is alleen pas om 10 uur open, dus eerst maar weer een kopje espresso in het centrum op een terrasje. Met een soort slagpen wordt de imbusverbinding hersteld en na enkele pogingen komt de bout ook los, hij heeft alleen geen vervangende exemplaar, dus moet het de komende dagen met een bout minder, maar de ketting kan weer strakker gesteld worden. Ook het balhoofd van van de fiets van Theo wordt vastgezet. De man rekent hier niets voor terwijl hij toch een half uurtje bezig geweest is. Nu alleen nog met Elbert van Fietswereld Hans Greefhorst in Leusden regelen voor nieuwe bouten, na enige keer telefonisch contact worden deze door Koga naar de VVV in Mauleon-Licharre opgestuurd waar we over ongeveer 4 dagen zullen zijn. Ook de man van de VVV was zeer behulpzaam, hij was alleen bang dat er een complete fiets gebracht zou worden. Als we weer door het centrum fietsen worden we aangehouden door een Fransman die ons op een Voie Verte Foiz - St. Girons wijst als eenvoudige fietsverbinding over een oude spoorlijn naar St. Girons. Ideaal fietsen met maximaal stijgen van 1% over 45 kilometer. Ook gaan we een aantal keer door de oude spoortunnels onder de bergen door. Het is vandaag weer drukkend warm en zonnig. Na 65 kilometer slaan we de tenten op camping Loisiers de Palèté in St. Girons.

Reactie van Koen:

Super leuk, om alles zo te volgen. Vroeg me af hoeveel jullie drinken op zo'n dag met die temperaturen

Groetjes uit Rwanda
Koen

Antwoord van de 3 pelgrims:

Koen,
Leuk dat je vanuit Rwanda reageert en ons verhaal volgt. De laatste dagen drinken we overdag ongeveer 3 a 4 liter water.
Groeten van de 3 pelgrims

Reactie van Hans en Leontien:

Wat gaan jullie door een prachtige streek zeg...
Komen jullie trouwens veel collega-fiets-santiagogangers tegen?

Antwoord van de 3 pelgrims:

Leontien en Hans,
De streek is zeker prachtig en voor een vakantie om alles te zien nog een keer terug te komen. Gisteren bij de fietsenmaker toevallig 1 Italiaanse fiets pelgrim. We hopen over 4 dagen op de camino del Norte meer te ontmoeten. Maar deze route is zeker om niet te vergeten. Groeten van de 3 pelgrims

Zaterdag 4 juli 2015 Eindpunt ten goede gekeerd

De dag begint bewolkt maar de zon zal in de loop van de dag zijn best weer gaan doen. We fietsen eerst naar het hoger gelegen St. Lizier met zijn 11de eeuwse Notre-Dame-de-la-Sede, maar we zijn veel te vroeg om binnen te kijken. In een garage bij een oude waterkrachtcentrale zien we ook de oude praal en pracht van Frankrijk staan, een originele Renault 4, volledig onder het stof, dus hij zal het wel niet meer doen. We volgen lange tijd de rivier de Salat, maar de klimmetjes volgen elkaar op. Na Mane komen we op de D26 die we ruim 100 kilometer zullen volgen tot Lourdes, maar bijna alle kleine plaatsjes hebben geen voorzieningen meer, zelfs het cafe du Pont aan de rivier de Ger in Souech, best een leuk plaatsje is gesloten, alleen Encausse les Thermes heeft een supermarktje waar we de lunch kunnen kopen en eten bij een prachtig gerestaureerde gebouw van de medicinale bronnen. Als we de Garonne oversteken hebben we mooi uitzicht op St. Bertrand de Comminges, die plaats bekijken net als grotten van Gargas bewaren we een keer als we hier op vakantie zijn. Wel gaan we naar Romaanse baseliek uit de 11de eeuw van St. Just de Valcanbrère grotendeels gemaakt van Romeinse overblijfselen met een prachtig gotisch deurportaal. Het is de eerste kerk waar we entree moeten betalen, maar scoren dan ook wel een stempel voor de credential. De Pyreneeën blijven tot Hèches lichtglooiend, maar wel met zicht op de hogere Pyreneeën waarvan de toppen nog met sneeuw bedekt zijn. Hier zullen we gelukkig niet komen. In het plaatsje zijn de supermarkt en de camping inmiddels verdwenen, van de garagehouder begrijpen we dat de eerste camping in de richting van de route pas over 25 kilometer is, dus na ruim 90 kilometer klimmen en dalen besluiten we 6 kilometer naar het zuiden te gaan, waardoor we iets van de route na 99 kilometer aankomen op camping Le Esplanade in Sarrancolin, in dit plaatsje hebben we ook een supermarkt en dus ook morgenvroeg weer een goed ontbijt. Het kon wel eens een minder warme nacht worden zoals de laatste nachten, we zitten op 630 meter hoogte en de zon zal om 8 uur achter de bergen verdwijnen.

Reactie van Mieke Hilverts:

Je lijkt wel een wandelende, uhhh fietsende, reisgids! Leuk!
Lijkt me heerlijk een koele nacht, trusten!
X Mieke

Antwoord van de 3 pelgrims:

Mieke,
Het is leuk om dit verhaal na het eten samen te bedenken. Een keer weer in de slaapzak zal ook lekker zijn met een ruisend riviertje op de achtergrond.
Groeten van de 3 pelgrims

Zondag 5 juli 2015 Een dag met hoogtepunten.

Het mooie van een route is dat je hem niet hoeft te volgen als je maar op dezelfde plek aan komt. Doordat we gisteren een stukje van de route af moesten, kregen we van de campingbeheerder een plattegrond van de omgeving, doordat we namelijk een stukje naar het zuiden waren afgezakt, waren we van ons routekaartje afgevallen, kwamen we wel heel dichtbij Col d'Aspin. Na het ontbijt in Sarrancolin met uitzicht op de Romaanse St. Ebons kerk werd gebouwd tussen de elfde en de twaalfde eeuw en is nu het onderwerp van een classificatie als historisch gebouw. Vroeger werden afhankelijke priorij kloostergebouwen in brand gestoken in de tweede helft van de zestiende eeuw, onthult nu haar bezoekers een versierde koor vijftiende eeuw en een vierkante toren toren van meer dan dertig meter hoog, beginnen we aan de beklimming van Col d'Aspin een berg in de Pyreneeën die de Tour de France over 10 dagen zal aandoen. Voor ons een klein stukje om maar daarna wel een lange afdaling naar Lourdes. Het is een beklimming van 12 kilometer met gemiddeld 6,7% naar 1490 meter, een hele uitdaging met volle bepakking. Onderweg worden we aangemoedigd door een wielerpeloton op racefietsen. Zelfs een Franse wielrenner moedigt ons aan bij de beklimming met nog maar 4 kilometer tot de top en even later als hij weer naar beneden gaat, nog 2 kilometer en de duimen gaan weer omhoog.  Het is een heel apart gezicht met heel veel racefietsen op de top en  3 "domme" Nederlanders  die met deze zwaarbeladen fietsen ook de top hebben bedwongen, geeft toch ook weer een apart gevoel van overwinning. Tijdens de afdaling gaan we over de 2000 kilometer, het tweede hoogtepunt van deze fietstocht op deze dag, maar het blijft niet bij alleen afdalen, om weer bij Lourdes weer op de route te komen moeten we nog een lastige beklimming doen waar we niet op gerekend hebben. De burcht komen we tegen in de annalen van de Katharen toen deze in 1216 werd verdedigd tegen de kruisvaders. Natuurlijk gaan we naar de grot waar Maria een aantal keren zou zijn verschenen. Diverse mensen nemen water mee wat uit de talrijke kraantjes stroomt, die eerst als een klein straaltje door de Mariagrot gaat. Rijen met zieke  mensen op brancards en bedden worden langs de grot geleid. Natuurlijk bezoeken we ook de immense kathedraal met veel pracht en praal.

Na 85 kilometer komen aan op camping La Saillet in Lestelle-Betharram. Omdat de winkels op zondag gesloten zijn, moeten we "helaas" naar een restaurant. Laatste hoogtepunt van deze dag is dat we de terugvlucht hebben geboekt voor 28-7, we moeten nu dus door fietsen naar Santiago de Compostela.

Maandag 6 juli 2015 Het Baskenland

Het plaatsje Lestelle-Betharram waar we vannacht geslapen hebben, heeft in het centrum een oud huis staan uit het jaar 1560 genaamd La Maison "Gervine", maar er is in het verleden ook een mirakel gebeurd. Een meisje was in de snel stromende rivier gevallen en na een vurig gebed aan Maria voelde ze een tak die haar uit het water trok. Voor de pelgrimage is natuurlijk kapel met klooster voor onze Lieve Vrouw van Bétharram gebouwd, vroeger de 'vrome kapel "genoemd. Als we naar de gevel van de bedevaart kapel kijken zien we vier grote marmeren beelden van Louvie-Soubiron, evangelisten voorstellend begeleid hun emblemen. In het centrum, de Maagd Maria, wiens voeten een helse slang verplettert. Het mirakel van het meisje wordt op 14 september herdacht wat de enige datum is ter concurrentie van Lourdes. Maar ook pelgrimsroute naar Santiago de Compostela door de Pyreneeën komt door Lestelle-Betharram en de bewegwijzering met de schelp is wel heel passend opgelost. We fietsen door de valleien van de Beez, de waterscheidingen van de Gave de Pau en d'Ossau met waarschijnlijk het laatste zicht op de bergen van de Haut-Pyreneeën. We komen in Baskenland want de plaatsnamen worden tweetalig aangegeven. Onderweg vliegt er weer een groep vale  gieren op zoek was naar eten, ook de vorige keer in de Pyreneeën hebben we die gezien, maar ons zullen niet op eten, want we zijn nog goed van gezondheid, dus ze zullen ons niet volgen totdat we erbij neervallen. In Oloron Ste Marie begint weer een stukje herkenning van de vorige Santiagotocht van Theo en Jurrien bij de kathedraal Sainte Marie uit de 12de eeuw met zijn schitterend Romaans portaal. Hier stonden we namelijk te schuilen voor een enorme onweersbui terwijl het nu prachtig en warm weer is. Eindelijk zien we een Nederlander die ook de Katharen-Baskenroute fietst maar dan in tegengestelde richting, we praten een poosje met hem en kunnen hem van voldoende info voorzien over campings, winkels en alternatieve routes. We fietsen door over een langere beklimming naar Mauleon-Licharre met in totaal 90 kilometer vandaag en in de middag toch weer hogere temperaturen. Helaas is het pakketje met onderdelen voor de fiets niet aangekomen bij de VVV,  dus we hopen op morgenvroeg. We gaan slapen in de refugio van les Amis du chemin de Saint Jacques, Theo (rechtsonder) en ik (linksonder) natuurlijk op dezelfde bedden als de vorige keer. als daar iets van komt met de warmte die niet weg wil met nog 2 Fransen en een Amerikaan. Helaas is het restaurant waar we de vorige keer het pelgrimsmenu hebben gegeten, op maandag gesloten, dus maar naar het centrale plein, waar het behoorlijk druk is, maar gelukkig kunnen we een vrij tafeltje vinden. Gisteravond na het eten onder het genot van een glaasje rode wijn en een Camembert met de Amerikaan nog gezellig buiten gekletst, zijn voorouders waren 200 jaar geleden Nederlandse emigranten. Hij kende van zijn moeder nog 1 Nederlands woord, maar dat zullen we niet op de blog zetten.

Dinsdag 7 juli 2015 Knooppunt van pelgrims wegen

De nacht in de refugio was heel warm, we hadden geen bedekking nodig, maar toch weer fijn om even op een normaal bed te liggen. Mijn oordoppen hebben goed gewerkt want ik heb de Franse wandelaars niet horen vertrekken om half 5. Vanmorgen weer langs de VVV maar het pakketje was niet geleverd, als hij nog binnen komt stuurt de man hem naar mijn huisadres en belt naar mijn gsm als hij geleverd is, erg behulpzaam. Hij stuurde me naar een fietsenmaker in de plaats en deze had wel de juiste maat bout, dus vanavond kunnen we de ketting weer spannen. We fietsen door bovenstaande pas om 10.00 uur vanuit Mauleon-Licharre door het dal van de La Joyeuze wat ons in een opperbeste stemming brengt tot de pittige stijging naar Hélette, maar in het dorp staat L'église Sainte-Marie, een kerk met St. Jacob in het goud en dat maakt veel goed. Op diverse plekken op de route van vandaag kruisen we de pelgrimswegen Jacobsroute en Langs Oude Wegen. De huizen in Baskenland kenmerken zich door hun witte kleur met rode luiken en kozijnen. Het gedeelte waar we zijn, wordt ook wel de graanschuur van Baskenland genoemd sinds de import van tarwe en maïs rond 1520 uit Amerika. In Iholdy bij l'Eglise de la Decollation de Saint-Jean-Baptiste staan typisch Baskische grafstenen (Stellae). Na 68 kilometer staan we op camping Bixt Eder in Cambo les Bains, de laatste keer slapen in Frankrijk, morgen gaan we naar camino del Norte.

Reactie van Hilversumsche Golf Club:

Hi Jurrien, hier Hilversum!
We volgen je nog steeds en hebben op die manier ook het gevoel dat we elke dag kilometers maken. Elke ochtend weer leuk om te lezen. We kunnen ons zelfs voorstellen wat je doormaakt met de hoge temperaturen. Hier vandaag wat afkoeling, maar richting het weekend weer zon. Veel zon. Behalve een bermbrand bij 11 verder niets te bijzonders te melden. Groeten van ons allemaal!

Antwoord van de 3 pelgrims:

Hier een antwoord uit inmiddels Spanje, deze dag nat gestart en fris geëindigd. Het gaat goed en gaan eindelijk na 2300 kilometer genieten van de camino. Ik hoop dat de bermbrand niet te veel schade heeft aangericht.

Groeten van de 3 pelgrims

Reactie van Hans en Leontien:

Wat hebben jullie een vaart zeg. Niet alleen schriftelijk, in de verslagen, maar ook op de fiets. Nu al bijna in Spanje... Buen camino.

Antwoord van de 3 pelgrims:

Leontien en Hans, inmiddels zijn we gestart met de Norte. Het gaat prima en de klimspieren zijn voldoende geoefend. We mengen ons nu tussen de andere pelgrims.

Groeten van de 3 pelgrims

Woensdag 8 juli 2015 De camino op

Vannacht heeft het hard geregend en op de "normale" tijd van opstaan was het nog niet droog, dus zijn we een half uurtje langer blijven liggen. Bij vertrek moesten we tot de koffie toch wel weer even de regenjas aan en dat is veel kilometers geleden. Omdat we gisteren iets van de route een camping hadden, was St. Jean de Luz bijna alleen maar mogelijk via de provinciale weg. Maar dan zien we toch eindelijk na ruim 2200 kilometer de zee in dit geval de golf van Biskaje. Bij Hendaye komen we Spanje binnen en begint heel toepasselijk de camino del Norte op de pont St. Jacques over de rivier La Bidassoa, toch weer een mooi moment. Om toch zo snel mogelijk de drukte van Hendaye en Irun voorbij te komen, laten we de Alto de Jaizkibel van 445 meter hoog rechts van ons want dit is toch wel een behoorlijke beklimming vanaf zeeniveau. We kiezen voor de makkelijker lokale verbindingsweg. Maar ook San Sebastian is voor de fietser moeilijk door te komen, er zijn fietspaden aangelegd, maar moeilijk te zien en een geslinger van de ene naar de andere kant van de weg. Ook route aanduiding hebben ze niet van gehoord, gelukkig dat de gps en een behulpzame Spanjaard ons de weg wijst. Bij de VVV in de baai van San Sebastian op het strand krijgen we het adres van een camping, want we willen de tenten toch graag drogen. Dus snel boodschappen doen en helaas weer ruim 200 meter stijgen op het eind van de dag naar Mont Igeldo en na 68 kilometer naar de gelijknamige camping. We zijn in het meest toeristische gedeelte van Spaans Baskenland gekomen want de camping is extreem prijzig voor 3 personen met een tentje. We gaan er van uit dat de oefenkilometers door de Franse bergen voldoende conditie heeft opgebracht voor de wat zwaardere camino del Norte en Primitivo. De frisse groeten van de 3 pelgrims met voor het eerst weer extra kleding

Reactie van San Xacobeo:

Het zal pittig worden en ik hoop dat jullie van vis en cider houden. Dat hebben 'ze daar' de komende dagen in overvloed!

Antwoord van de 3 pelgrims:

We hebben ons goed voorbereid en de vis met cider laten we ons niet ontglippen. Goed de maximale fietswegen uitzoeken op de gps en kaart gaat het ons zeker lukken.

Groeten van de 3 pelgrims

Donderdag 9 juli 2015 De saamhorigheid van pelgrims

De blog staat nu even onder druk want we zitten in een auberghe met veel "lotgenoten" waar we graag mee praten, maar toch de ervaringen. Vandaag begint de dag weer bewolkt maar gelukkig droog. Als we de camping verlaten moeten we nog iets stijgen maar het meeste hebben we gisteren gehad, toch nog maar even terugkijken naar de Monte Igeldo, waar we gisteren op het laatst van de dag nog even een behoorlijke beklimming hadden. We fietsen een andere route dan de wandelaars, deze volgen meer de wandelpaden nog dichter bij de zee, tot Mutriku langs de kust met prachtige uitzichten op de vissersdorpen en baaien met zowaar een strand, zoals bij Orio en Zarautz. Getaria is een vissersplaats. Een ruime vissershaven bevindt zich aan de oostkant van de landengte tussen het centrum en het schiereiland San Anton, dat wegens de vorm ervan de bijnaam draagt "De muis van Getaria". Een andere belangrijke economische activiteit is de wijnbouw; Getaria is het belangrijkste centrum van de txakolina-productie, een Baskische wijnsoort. De belangrijkste bezienswaardigheden bevinden zich in het kleine historische centrum: de gotische Verlosserskerk Eglisia de San Salvador (gereedgekomen in 1420) met een prachtig bewerkt deurportaal en het grote monument voor Juan Sebastián Elcano (1922). In de Verlosserskerk kwam in 1397 de eerste algemene vergadering van Gipuzkoa bijeen, wat vaak wordt beschouwd als het ontstaansmoment van deze provincie. In Getaria  staat de gotische Verlosserskerk Eglisia de San Salvador aan het eind van de "winkelstraat". Een kopje espresso kan niet bij de haven, want ze zijn om 11 uur de tafels al aan het klaarzetten voor de middaglunch. In Deba hebben we geluncht op het plein bij Iglesia de Santa Maria. Aan de buitenkant een eenvoudige kerk met een prachtige toog om de ingang en een prachtig  goudkleurig altaar en 3 beuken. Naast de kerk nog een rondgang van Renaissance gewelven. Ook Jacob mag in deze kerk niet ontbreken, zelfs nu weer in gouden uitvoering. Na 68 kilometer slapen we vandaag in de Albergue de Markina in Markina-Xemien, waar ook de Iglesia de la Asunción de María staat, de kerk en het belangrijkste altaarstuk zijn gewijd aan de Tenhemelopneming van Maria. Volgens de katholieke traditie werd Maria aan het einde van haar leven naar de hemel gebracht en is zij, samen met Jezus Christus zelf, de enige persoon die in lichaam en ziel in het Paradijs is, zonder te hoeven wachten op het Laatste Oordeel en de Opstanding van de doden. Ze wordt afgebeeld als Koningin van de Hemel, met een gouden kroon, staande op wolken en omringd door engelen, omdat zij het waren die verantwoordelijk waren voor het transport van haar lichaam naar Glorie. Deze is rond 1515 in renaissancestijl gebouwd en werd al aan het begin van de zeventiende eeuw voltooid in classicistische stijl, ook bekend als strenge barok, met de sacristie, het koor en de toren.. Bij de camino hoort natuurlijk een menu de pelgrimsmenu voor € 10,00.

Vrijdag 10 juli 2015 Een stormachtige dag

Vanmorgen vertrokken met de intentie Bilbao voorbij te komen, volgens ons is de drukte van de grootste steden dan over. Hiervoor de route iets aangepast en een beklimming omzeilt. Het eerste stuk is 2 keer een "berg" op van ruim 300 meter hoog, niet zo erg steil dus levert het minder problemen op. Als we de drukke toegangsweg naar het centrum Bilbao op fietsen, worden we 2 keer geholpen door een wielrenner die ons voorgaat, de 2de wielrenner brengt ons zelfs tot de Catedral de Santiago die we graag willen zien, helaas pas om 5 uur open. We vinden het raar dat in het hoogseizoen deze bezienswaardigheden gesloten zijn. Bij een winkel op het Place Bilbao staat een Spaanse die ons aanspreekt in het Nederlands, ze blijkt een kind te zijn van ouders die zijn geëmigreerd naar Nederland, maar zij is weer terug gegaan. We willen naar de Auberghe in Portugalete. Om hier te komen meten de Rio de Bilbao over en dat doen we in de noordelijke buitenwijken van Bilbao met de Vizcayabrug. Dit is geen normale brug, maar een zweefbrug. Het is de oudste ter wereld en is gebouwd in 1893 door een leerling van Gustave Eiffel. Aan de brug hangt aan kabels een soort gondel en deze wordt gebruikt om passagiers en auto's over de rivier te vervoeren. Deze verbinding werkt nog altijd en in luttele minuten ben je aan de overkant. Ik vond het heel bijzonder en zeker de moeite waard als je in Bilbao bent. Als toerist heb je bovendien de mogelijkheid om met een lift naar boven te gaan en er overheen te lopen. De brug staat sinds 2006 op de werelderfgoedlijst van UNESCO. De albergue is helaas vol, maar dat zullen we misschien vaker mee te maken krijgen. Ook staat er een pelgrim te wachten met de electrische fiets, maar zijn accu is leeg en moet dus een slaapplek vinden in de directe omgeving, dus dat zal wel een hotel of andere duurdere oplossing worden. We gaan met enorme wind voor door naar Pobena, het lijkt wel de berg op met een zandstorm van het strand, een paar keer moeten we vragen om de route van de GPS stuurt ons over een zandpad naar de baai en het lijkt of we door het water moeten, maar er ligt in de baai een houten vlonder met een waar we met een caminoaanduiding naar de andere kant kunnen en dus aankomen in Pobena. De camping bestaat niet meer, maar wel is er een heel overvolle albergue, waar de pelgrims ook in de gemeenschappelijke ruimte op matjes liggen en in de punttenten buiten slapen, we kunnen op het grasveld staan met onze tenten. Als dit zo door blijft gaan, zou de camino del Norte misschien nog niet geschikt voor deze aantallen pelgrims. Vandaag hebben we 90 kilometer afgelegd. Bij het pelgrimsmenu ontmoeten we alle nationaliteiten die je op de camino verwacht, het was zeer gezellig en duurde veel langer als ober gewend is. Een wandelaarster zegt dat zij geregeld met de zelfde personen in de albergue zijn, terwijl wij als fietser elke avond andere camino-gangers ontmoeten, zeker sinds we in Spanje zijn genieten we daar van. Na het eten drinken we nog een heerlijke espresso met een sterk drankje, die we volgens de andere pelgrims moeten proberen, helaas zijn we vergeten te vragen wat het was.

Zaterdag 11 juli 2015 Cantabria

Zou na 4 weken buffelen de weerstand toch iets minder worden, want ik word vanmorgen wakker met een koortslip denken we. Gelukkig biedt de uitgebreide fietsapotheek een tubetje zalf. Vanmorgen moesten we vertrekken zonder ontbijt, alleen nog ieder een energiereep. Gelukkig voor de beklimming een cafetaria met een broodje en kopje espresso. Voor Castro Urdiales een van de vele steile afdalingen van 11% en na 15 kilometer eindelijk een supermarkt, deze plaats heeft een prachtige boulevard met aangelegd park. Ook bekend als Flavióbriga na de Romeinse nederzetting die hier stond, Castro Urdiales heeft alle charme van een klein scheepvaart en vissersdorp met een rijke traditie en toeristische sfeer en de stranden van Urdiales, El Fraile en Brazomar. Het middeleeuwse centrum van de stad, met zijn karakteristieke huizen met houten balkons. De belangrijkste monumenten, van verschillende stijlen en periodes, contrasteren met de maritieme soberheid van het oude dorp met smalle straatjes. De gebouwen van de kerk van Santa María, vanaf de 13e tot de 15e eeuw, het meest opmerkelijke voorbeeld van Cantabria van gotische architectuur, en de kasteel-vuurtoren, zichtbaar vanuit alle delen van de stad, zijn de meest representatieve bezienswaardigheden in Castro Urdiales. Castilla de Santa Ana is een vesting gelegen op een rotsachtig schiereiland in Castro-Urdiales, waar ook de versterkte kerk Sta. Mª de la Asunción (13e eeuw), de ruïnes van een andere voormalige kerk (de San Pedro, uit de 12e eeuw), en de Hermitage van Santa Ana, gebouwd als een uitkijktoren en heeft zeer goede uitzicht op zee, de haven en het dorp. Hier werd een vuurtoren gebouwd in 1853, een van de best bewaarde in het noorden van Spanje. Het is een vijfhoekig kasteel met cilindrische hoek torens van 15 meter hoog, ter bescherming van een rechthoekige binnenzijde. We merken dat het seizoen begint want in iedere plaats die we doorkomen worden kermis en  feesten georganiseerd. We willen vandaag graag Santander halen en we hebben geluk want voor 2 oversteken van een baai varen pontjes over als je die zo mag noemen, de eerste moeten we met de fiets over het strand naar een loopplank van ongeveer 60 cm breed en dat met een beladen fiets die breder is en 50kg zwaar een riskante onderneming. De bootjes varen van Laredo naar Santona en van Somo naar Somo naar Santander. Het oude gedeelte is niet heel bijzonder wat veel te maken heeft met de grote brand van 1941 die een groot deel hiervan verwoestte. Ook de kathedraal, La catedral de la Asuncion de Nuestra Senora, oorspronkelijk gebouwd tussen de 12e en 14e eeuw, ontkwam niet aan deze brand, hoewel ze authentiek lijkt als je niet beter zou weten. Het hart van de stad wordt gevormd door het nabijgelegen Plaza de Alfonso XIII. Aan dit niet al te sfeervolle plein bevindt zich een postkantoor en een prominent standbeeld van Pedro Velarde. Een eerbetoon dankzij de heldenrol die deze artilleriecommandant vervulde tijdens de oorlog met Frankrijk. Ook het vermelden waard, is het stadhuis gelegen aan de drukke winkelstraat Avenida de Calvo de Sotelo. Hoewel het oude gedeelte niet overloopt van de bezienswaardigheden valt er 's avonds genoeg te beleven. Vooral in de weekenden zijn de pleinen, waaronder Plaza de Cañadío, volgepakt met nachtvlinders en de stad doet dan wel een beetje denken aan Madrid. Vanavond slapen we weer in de Albergue de peregrinos Santos Mártires, de aan de zee camping ligt 40 minuten van de route en dat is na zo'n lange dag niet verstandig.  Na een lange dag door de pontjes zijn we na 75 kilometer aangekomen in Santander. We genieten van de flanerende Spanjaarden door de winkelstraten en op de terrassen. We gaan ook nog even de naar de kathedraal en toevallig is er een trouwerij met mooi aangeklede mensen

Zondag 12 juli 2015 Terug naar de kust

Het is zondag dus rustig aan en een kortere trip van "maar" 61 kilometer. We gaan weer richting de kust dus de bergen worden weer iets lager. Volgens ons zit het met de klimspieren goed want een helling van 9% doet niet heel erg zeer meer. Maar we moeten blijven oppassen want een blessure is er zo na zoveel kilometers. We komen door prachtige oude plaatjes zoals Santillana del Mar, waar een kunstenaar het oude centrum probeert na te schilderen  en Comillas, maar de straten zijn vergelijkbaar met kinderkopjes maar dan een graadje erger, met volle bepakking niet te fietsen. De omgeving en natuur wordt ook weer mooier dan de afgelopen dagen. Dat beide plaatsen aangedaan worden door pelgrims die hier doorkomen, zien we aan de vele koperen Jakobsschelpen en de route aanduidingen van de Camino del Norte. We zijn weer bij de kust, waar we morgen ook langs fietsen en dan gaan we land weer in naar Oviedo. We zitten op camping El Rosal in San Vicente de la Barquera, prachtig aangelegd met palmen en direct aan zee, deze camping en baai wordt gebruikt door veel watersporters op surfboarden. Gelukkig kunnen we weer een keer de fietskleding wassen en "gewoon" weer macaroni eten.

Maandag 13 juli 2015 Tussen Picos de Europe en de Costa Verde

Gisteravond hebben we onder het genot van glaasje vino tinto met Lut uit Gent gesproken. Zij heeft de Camino Frances gelopen met een kansarme jongen met een crimineel verleden. Er waren 3 uitgangspunten; ze moesten zich houden aan de regels van het land, er was een budget van €12,50 per dag, vol respect met elkaar omgaan. Ze hebben gelopen in de wintertijd van november tot januari. Het drinkwater moest soms onder de kleding vorstvrij gehouden worden. Ook kwam Karel uit Zwolle nog langs, hij wilde graag weten hoe het lukt om als suikerpatiënt naar Santiago te fietsen, daar hebben we natuurlijk geen kaas van gegeten, maar we hebben hem verwezen naar het forum van de Santiagovereniging en als hij interesse heeft, kan hij mee als  introducé naar een Santiagodag. Toch leuk dat mensen dezelfde interesse hebben. Als we de camping verlaten, hebben nog mooi zicht op de baai van San Vicente de la Barquera met Castillo del Rey, deze werd gebouwd in het jaar 1210, na het verlenen van immuniteit van San Vicente de la Barquera door Alfonso VIII, hoewel er wordt uitgegaan van een oorsprong in het midden van de 8e eeuw. De koningen van Castille hebben in het jaar 1453 de heerschappij over het kasteel van San Vicente, over gedragen aan de burgemeester. De rest van de dag fietsen we tussen de Picos de Europe en de Costa Verde, we denken de laatste "eenvoudige" fietsdag. We komen dichter bij Santiago want we worden steeds vaker aangemoedigd met de woorden Buen Camino,  zelfs een geit roept Buééh Caminééh. We komen weer door prachtig bewaard gebleven plaatsjes, Llanes groeide op in de late 19e eeuw en de vroege 20e en heeft verschillende architecturale elementen zoals het stadhuis en het Casino. Het Plaza de Abastos is het centrumplein waar de gemeentelijke markt is. Het hele jaar zijn er gastronomische dagen met schaal-en schelpdieren op het menu of zijn beroemde kaas Ahumado de Pría, Queso de Vidiago en Queso de Porrúa. Een wandeling door de straatjes zal u op elke hoek een mooie stad ontdekken. De muur van de oude stad werd gebouwd rond 1270, onder de impuls van de koning Alfonso X van Castilië, is één van de best bewaarde in Asturias met een lengte van ongeveer 840 meter met vier toegangspoorten.met het kleinste kapelletje, Capilla de San Roque, die wij ooit gezien hebben. Ribadesella is een voormalig Asturische vissersdorp maar nu een cultureel toeristische hotspot. Het heeft een zeer populaire stranden, "La Playa de Santa Marina" aan de ene kant van de rivier en de originele oude stad aan de andere. De twee stadsdelen zijn verbonden door een brug, de "Puente del Sella", die bereikbaar per auto en te voet is. Eenmaal in de oude stad zal u beloond worden met een schone en mooie stad met interessante en zeer kleurrijke gebouwen zoals de Iglesia de St. Maria Magdalena, de St. Ana kapel de belangrijkste kerk in Ribadesella en een oude toren, een paar verharde pleinen, veel cafés en een actieve markt. Er is zelfs een kleine Sidra (cider) kwartier. Binnen de oude stad, veel van de kleine herenhuizen die samen in een rij zijn waren ooit de huizen van kooplieden en handelaren en deze dateren uit de late zestiende en vroege zeventiende eeuw toen Ribadesella was een belangrijke haven. In San Esteban de Leces staat de middeleeuwse zonnehuis met toren Ruiz de Junco, oorspronkelijk uit de veertiende of vijftiende eeuw. Tegenwoordig wordt omringd door een aantal moderne gebouwen op een plein. Het heeft drie verdiepingen gemaakt van grote vierkante stenen. Na 90 kilometer staan we op camping Costa Verde in Colunga. Omdat we zijn aangekomen in de regio van de Ciderdranken gaan we genieten van een glaasje Cider.

Reactie van San Xacobeo:

Geniet van de glaasje cider in een van de vele sidrerías Asturias. En neem er een racíon calamares bij. En dan richting Oviedo. Mooie stad. Om vervolgens in de voetsporen van Koning Alonso el Casto naar het -vermeende- graf van de Apostel te fietsen.
Ook ik roep: Buen Camino!

Antwoord van de 3 pelgrims:

Hallo San,
Van de cider hebben we op de camping genoten, als we weer thuis zijn gaan we kijken naar extraatjes.
Natuurlijk gaan we voetje voor voetje naar Santiago, alleen bij ons zal het bij draaien van de pedalen blijven. Vanavond samen de track bekeken en we hebben er veel zin in.

Groeten van de 3 pelgrim

Dinsdag 14 juli 2015 Laatste dag camino del Norte

Vandaag verlaten we de kust en beginnen aan het laatste stuk van de camino del Norte. We zien weinig wandelaars, dus we gaan rekenen op voldoende plek in de komende albergues. Bij een bezoek aan de regio van de Cider mag u de stad Colunga niet missen. In deze middeleeuwse stad kunt u genieten van de grote monumenten in de historische wijk van alle stijlen. De Iglesia de San Cristobal tot en met de San Antonio arcaden aan de rechter en onderkant van de helling Estrada Palace, het barokke Ayantumiento (stadhuis) uit de XVIIde eeuw; recht Vallespin huis met toren. Het huis van Alonso Covián familie met Spaanse Renaissance architectuur uit de XVIde eeuw. Aan de overkant van de straat vindt u het Casa Vallespin, Weense Art Nouveau 1910. De kapel van Santa Ana del s. XVI, voorheen de kapel van een ziekenhuis voor pelgrims. Capilla de Loreto gebouwd in 1662 en die naam geeft aan de wijk. Al vlot starten we aan een beklimming vanaf zee-niveau naar 400m naar la Campa en weer een prachtige uitzicht. Gisteren had ik wat last van de spieren, maar de SRL en Voltaren hebben goed geholpen, vandaag weinig last en dat geeft een goed gevoel voor de komende dagen. Dat de wandelpelgrims een andere route lopen, wisten we inmiddels, omdat  voor de fietser niet bekend is of zij de route kunnen vervolgen, missen wij het mooie monesteria Santa Maria de Valdedinos, wij zien hem alleen van boven af op de lokale weg in de bevoorrechte enclave Boiges Valley werd gekozen voor de Asturische koning Alfonso III, als een toevluchtsoord een oud cisterciënzerklooster Santa María de Valdedíos en dit werd in de negende eeuw een plaats van verering gewijd aan San Salvador. Deze heilige plaats is de pre-romaanse kerkje San Salvador, vandaag de dag, een van de parels van de Asturische bouwkunst, verklaarde World Heritage Site door UNESCO in 1985. In deze regio zien we ook weer de horreo's, een graanschuur op palen om het ongedierte buiten te houden,  alleen zijn ze hier van hout. Het is na gisteren een korte afstand, maar dat was zo gekozen om tijd te nemen voor de catedral de San Salvador van Oviedo. Deze indrukwekkende gotische kathedraal met aan de westzijde een 82 m hoge toren verheft zich op de Plaza de Alfonso II in het midden van de stad. De toren werd in 1539 voltooid en behoort tot de mooiste van Spanje (gerestaureerd in 1936, na de Burgeroorlog). Leopoldo Alas noemde hem 'een gedicht in steen' .Oorspronkelijk stond er op de plaats van de huidige kathedraal een door koning Fruela I in de 8ste eeuw gestichte basiliek, die door de Moren verwoest en door Alfonso II weer opgebouwd werd. Een toren uit de 11de eeuw met Romaanse vensters bevindt zich nog aan de noordoostzijde van de kathedraal. De tegenwoordige kerk werd gebouwd tussen 1328 en 1528. De Franse architect Pierre Buyères bouwde het westportaal. Interessant zijn de stenen plastieken boven de hoofdingang in de drieschepige narthex. Het interieur van deze niet zo grote kerk heeft een harmonische indeling. Rechts en links heeft het 67 m lange middenschip (met kruisribgewelven ) aan de binnenzijde balustraden met gotische vensteropeningen en daarboven spitsboogvensters met gebrandschilderd glas. De naar het oosten gerichte verhoogde altaarruimte ligt achter het smeedijzeren hek van het coro, dat gebrandschilderde ramen heeft. Op de achtergrond een reusachtig, met veel reliëfvoorstellingen, gedeeltelijk laatgotisch, gedeeltelijk renaissance, gevulde retabel met het 'Lijdensverhaal', in de middengedeelten 'Christus als Heerser', daarboven de 'Verheerlijking van Maria’, een werk van Giralte de Bruxelles en Juan de Balmaseda. Deze retabel is een van de drie belangrijkste in dit genre in Spanje. In de zijbeuken van de kathedraal een aantal zijkapellen. Van de westingang uit zijn de belangrijkste aan de rechterkant de Santa Barbarakapel, eind 17de eeuw, en de ermee verbonden San Martínskapel, waarin Femández de la Vega in de 17de eeuw het fraaie altaar maakte; verder de San Roquekapel met een stenen graftombe uit 1517. Ten zuidoosten van de vieringspijler staat een belangrijk Christusbeeld uit het begin van de 12de eeuw. Het Zweetdoek van Oviedo is een relikwie dat bewaard wordt in de Spaanse stad Oviedo. Van het zweetdoek wordt verteld dat deze gebruikt is om het voorhoofd van Jezus te bedekken na zijn dood aan het kruis. Het zweetdoek van Oviedo meet 84 x 53 cm. In het zweetdoek is geen menselijk gelaat te herkennen, maar zeker is dat het zweetdoek menselijke bloedvlekken en andere lichaamsstoffen bevat. Op het zweetdoek zijn verschillende vlekken zichtbaar. Het zweetdoek bevindt zich onomstotelijk al sinds de 8e eeuw in Oviedo en vanaf de 7e eeuw in Spanje. Ondanks de geringe historische betrouwbaarheid van bronnen uit de Romeinse periode en de vroege Middeleeuwen, zijn wetenschappers er door de grote hoeveelheid verschillende vermeldingen van het zweetdoek uit die periode redelijk zeker van dat het zweetdoek inderdaad afkomstig uit de eerste eeuw na Christus uit de omgeving van Jeruzalem. Op grond van deze bronnen vermoedt men dat het zweetdoek zich tot 614 in Palestina bevond, maar na de invasie van Perzen via Afrika (616) in een paar jaar tijd in Spanje terecht kwam. Daar werd de doek oorspronkelijk bewaard in Toledo. Na de invasie van de Moren in Spanje (711) werd de doek in 718 naar Oviedo gebracht, waar hij tot op de dag van vandaag bewaard wordt.

Zegswijze
Er is trouwens een zegswijze die als volgt klinkt
“Quien va a Santiago y no va al Salvador visita al siervo y deja al Señor”.
Wie naar Santiago trekt zonder langs het beeld El Salvador (de verlosser) in Oviedo te passeren, eert de knecht - apostel Santiago - en negeert de meester.

Cámara Santa
In het rechterpand van het transept begint de opgang naar de Cámara Santa (ook wel Cámara del Tesoro of San Miguelkapel genaamd, boven de interessante Santa Leocadiakapel) , die uit twee naar verhouding kleine, maar belangrijke ruimten bestaat. In de grootste ziet men langs de zijkanten zes sokkels, waarop telkens twee zeer mooie apostelbeelden ; in de kleinste uit de 9de eeuw zijn de kerkschat en de relikwieën geborgen. Zeer interessant is een relikwiekastje van cederhout, beslagen met Zilveren platen, die met zeer fijne reliëfs versierd zijn (ca.1000); het met kostbare edelstenen ingelegde Cruz de los Angeles (Engelenkruis), een geschenk van koning Alfonso II in 898; twee Byzantijnse ivoren diptieken uit de 6de en de 14de eeuw en het rijk versierde Cruz de la Victoria, dat koning Alfonso III in 908 de kerk ten geschenke gaf en dat don Pelayo volgens de legende bij de slag van Covadonga gedragen zou hebben.
Kloostergang
Via de rechterarm van het transept van de kathedraal bereikt men de in 1934 zwaar beschadigde gotische kloostergang uit de eerste helft van de 14de eeuw. Van de kapellen van het linkerzijschip is vooral de Capilla del Rey Casto (kapel van koning Alfonso II de Kuise) bezienswaardig; men bereikt deze uit het linkerpand van het transept Het lijkt een kleine drieschepige kerk met eigen toren, stamt oorspronkelijk uit de 9de eeuw, maar werd in de 18de eeuw in barokstijl verbouwd. Behalve de laatgotische met beelden versierde ingang in de Capilia del Rey bevindt zich nog aan de oostzijde in de noordelijke dwarsbeuk van de kathedraal een imposant barokaltaar met een mooie door engelen gedragen Madonna in een stralenkrans. In de capilla is links van de ingang het beeld van Nuestra Senora de la Luz (16de eeuw) opgesteld. Pantheon. Ten noordwesten van de kapel bevindt zich het pantheon van de Asturische koningen, waar zich nog een sarcofaag met mooie marmeren dekplaat uit de 12de eeuw bevindt. De eerste in het westen gelegen kapel in het linkerzijschip van de kathedraal is de kapel van Santa Eulalia. Op het altaar rusten in een schrijn van verguld zilver (churriguereske stijl van de late 17de eeuw) de stoffelijke resten van de heilige. Achter het oostkoor een omgang met vijf, voor het grootste deel barokke,kapellen. Na 66 kilometer slapen we in de albergue Peregrino El Salvador, nu gevestigd in een voormalige school voor missionarissen, waar we kunnen slapen op een 3-persoons kamer. Dat hebben we nog niet gezien op de camino voor  €5,00 per persoon.

Reactie van San Xacobeo:

Het lijkt me inderdaad nauwelijks (ik denk zelfs: niet) 'te doen' om de het wandelpad van de Primitivo met de fiets te volgen. En aangezien er sowieso weinig fietsers en wandelaars deze route volgen zal het niet druk zijn. En zijn er waarschijnlijk ook niet zoveel albergues. De komende kilometers zal veel klimwerk brengen. Zag vandaag dat de Tourrenners met 25 per uur een stuk of wat hellinkjes op de Tourmalet van 8% à 10% nemen. Ongelooflijk. Dat zullen jullie niet halen. Maar ook jullie prestatie mag er zijn. Hopelijk genieten jullie met volle teugen van de mooie Picos de Europa.

Mat Knaapen

Link per fiets naar Santiago

 Antwoord van de 3 pelgrims:

Hey Mat,
Voor de fietser met volle bepakking is het bijna niet mogelijk om een wandelroute te volgen. Persoonlijk vinden wij dat we ook op de weg moeten blijven. We hebben genoten van de Picos maar vandaag was anders en ook weer prachtig.

Groeten van de 3 pelgrims

Woensdag 15 juli 2015 Camino Primitivo

Vandaag starten we met de Camino Primitivo, het laatste stuk tot Santiago de Compostela. We rekenen op veel klimwerk. Het miezert wat als we vertrekken, maar te weinig om een regenjas aan te doen. Een nat wegdek na zo'n lange droge periode, is een probleem voor de fietser, er ligt van alles op de weg en Ab zijn voorband raakt lek. Gelukkig snel gevonden en geplakt, na half uurtje kunnen we weer verder. We hebben 2 beklimmingen, de eerste van 75 naar 375 meter, de tweede van 95 naar 660 660 meter over ongeveer 13 kilometer. Ook hier zien we de problemen van de krediet crisis, de snelweg A63 wordt niet afgemaakt. Verder was het vandaag een bewolkte dag en fietsen we geregeld in de wolken, dus geen mooie uitzichten en ook de plaatsen waar we doorkomen, geven niet veel aanleiding voor een bezoek. Na 62 kilometer zijn we aangeland in albergue El Texu in La Espina. We eten in het centrum van de plaats en moeten in de mist de herberg zien terug te vinden.

Reactie van Mieke Hilverts:

Hopelijk hebben jullie, net als wij, vandaag wat beter weer. Wij zijn op de fiets naar Schagen, in korte broek. Even bruine benen kweken, maar ik ben bang dat jij wint...
X Mieke en Richard

Antwoord van de 3 pelgrims:

Jullie zullen jaloers zijn op datgene wat is blootgesteld aan de zon de laatste weken. Het verbrandt inmiddels niet meer.

Groeten van de 3 pelgrims

Donderdag 16 juli 2015 Een mistige start

Gisteravond nog gezellig gepraat met Celia en 2 Franse wandelpelgrims in de huiskamer van de albergue over de ervaringen en emoties op de camino en hoe een ieder daar mee om gaat. Er worden wat foto's gemaakt en Celia vraagt van ons een foto als we zijn aangekomen in Santiago. De prijs was inclusief ontbijt, maar dat stelde niet veel voor. Ze had nog een cake gebakken, maar verder waren het biscuitjes met jam en eigenlijk wisten we dat nog wel van de vorige keer. Vanmorgen werden we uitgebreid uit gezwaaid en met een afscheidskus van Celia vertrokken we met zeer dichte mist met maar 30 meter zicht en hebben we voor het langs razende verkeer de fietslampen aangedaan. Gelukkig duurde het niet zo lang voordat deze op trok. Voor de rest van de dag was het zonnig en werd het nog behoorlijk warm. We komen door een paar prachtige plaatsjes zoals Tineo met het Ayuntamiento (gemeentehuis) prachtig gerestaureerd en in een mooie groen kleur geschilderd, iets wat we de komende dagen meer zullen zien.  Vandaag was het een lange beklimming naar de Alto de Palo op 1146 meter. Maar dan wordt je beloond met prachtige uitzichten over de Sierra de Muriellos. Boven op de top staat een schuilhut mocht je op deze hoogte overvallen worden door slecht weer, we denken vanouds voor de herders van schapenkuddes of inmiddels andere dieren zoals koeien die er nu grazen. Ook een wandelroute van de camino komt over deze top, dus zal indien noodzakelijk ook wel door pelgrims gebruikt worden. De natuur is dit gedeelte van Spanje is door de hogere temperaturen verder dan bij ons, wij zien in augustus pad de hei in bloei, maar hier zien we al geregeld de de mooie paarse bloemen van de hei. Na een hoge berg is altijd weer een lange en heel snelle afdaling afdaling naar embalse (stuwmeer) de Grandas de Salime.  De prachtige stuwdam ingehuldigd in 1954 heeft een hoogte van 132 m en de lengte van het stuwmeer is 36 km. Vanaf de rechterkant van de weg zijn een aantal prachtige uitzichtpunten over het stuwmeer. We hadden gedacht dat we dicht bij het stuwmeer ook de alberque zouden hebben, maar ook nu moeten de plaats zelf we nog even stijgen naar ruim 600 meter en bij deze temperaturen en aan het eind van de dag, is het verstandig om hier toch rustig de tijd voor te nemen. Ook hier is de Camino Primitivo nog niet klaar voor de grotere aantallen pelgrims. We hebben een bed, alleen in de garage van de albergue. Na 92 kilometer zijn we aangekomen in Grandas de Salime, de parochiekerk  Colegiata van San Salvador de Grandas ontstond door de Camino Primitivo de Santiago. De tempel en wordt genoemd in de twaalfde eeuw (1186), maar werd volledig gerenoveerd en uitgebreid in de opeenvolgende werken in de zeventiende, achttiende en negentiende eeuw, dus het brengt verschillende stijlen, met behoud van alleen de oude Romaanse deuropening, en het doopvont van het oorspronkelijke gebouw. De kerk wordt omgeven door een portiek (gebouwd in de XIXe eeuw) op bogen die onderdak gaf aan pelgrims en waarin twee romaanse gotische graven zijn. Andere belangrijke zaken zijn verspreid over de kerk en de kleine parochiekerk waar sommige beelden van de oude kerk van Salime staan. Helaas vandaag geen wifi dus de mooie uitzichten op foto hopelijk voor jullie morgen.

Reactie van Jan Hilverts:

Hoi Jurrien en copains, lekker opgeschoten zeg! Nog twee dagen na vandaag? Wat ga je met al die vrije dagen doen:-)? Prachtige foto's ook van het noorden van spanje. Ga daar zeker eens naar toe. Met de auto dan hè. Grote klasse, hoor, wat jullie aan 't doen zijn. En zo nu en dan ook nog een cidertje/wijntje. Keep on moving!

Antwoord van de 3 pelgrims:

Hey Jan,
Wij vinden Spanje waar we door komen ook prachtig.
Klopt nu nog 2 dagen naar Santiago, maar er komt nog een rondje Muxia en Finistera achteraan. Maar er is zeker nog tijd voor relaxen en wat daar bij hoort.

Groeten van de 3 pelgrims

Vrijdag 17 juli 2015 De laatste provincie Galicië

Vandaag wordt het een klimdag over 4 "cols", en dat is na gisteren misschien wel te veel. Maar we staan gelijk met de wandelpelgrims op en vertrekken voor 8 uur, daardoor kunnen we extra pauzes in vullen. We willen graag Lugo halen waar we weer op een camping rekenen. Achtereenvolgens beklimmen we de Alto de Acebo (1050m), Alto de Cerredo (960m), Alto de Fontaneiro (936m) en de Alto de Baqueriza (836m) en dat elke keer vanaf ongeveer 500/600 meter, dus veel klimmeters en weer met prachtige uitzichten,  en op de hoogste berg natuurlijk weer windmolens maar ook na de laatste berg was het meteen over, we gaan weer over een relatief lange rechte weg zonder ook maar 1 klimmetje soms zelfs alleen maar langzaam afdalen naar naar een grotere stad over een niet zo'n mooie weg om te fietsen, maar dan vonden we na al het natuurschoon van de afgelopen dagen niet erg.

Lugo
Nergens in Spanje is het Romeinse erfgoed zo nadrukkelijk aanwezig als hier. In Lugo verrees onder het Romeinse Rijk de muur van het juridisch district van Lucus Augusta, naast Astorga, in Leon, en Braga, in Portugal, een van de districten van de uitgestrekte provincie van Gallaecia; het is de oudste stedelijke woonkern van Galicië.
Een wandeling over de unieke Romeinse muur, met de Porte de Santiago, volledig bewaard gebleven, formidabel solide gebouwd met een hoogte van ongeveer 10 meter en een dikte van 4 tot 5 meter, en met een omtrek van 2,5 kilometer mag in geen enkel reisverslag ontbreken. De muur onderscheidt deze stad van elke andere, als herinnering aan voorbije beschavingen en als bevoorrecht uitkijkpunt over de straatjes en pleinen van de binnenstad en omgeving. De wellicht wat indiscrete blik op de daken, binnenplaatsjes, sier- en moestuinen, galerijen, kamers en keukens, geven Lugo het gevoel van gebrek aan privacy. Een bezoek aan het ommuurde centrum, nu omgedoopt tot voetgangerszone, begint bij de catedral de Santa Maria de Lugo met monumentale neoklassieke gevel. Het triforium en de drie schepen zijn geheel gehuld in de nevelen van de Galicische Romaanse kunst, wat nog extra wordt onderstreept door het notenhouten koorgestoelte van de hand van Francisco de Moure. Dan is er de 15de eeuwse kapel van de schutsvrouw, de Maagd met de Grote Ogen, in polychroom graniet, met de gezonde frisse uitstraling van een Galicische boerin, De noordelijke gevel, met ogivaal portiek en Pantokrator, is een juweel van 13de-eeuwse architectuur.  Lugo heeft nog veel meer prachtig bewaard gebleven gebouwen zoals het bisschoppelijk paleis en het gemeentehuis. De kroegenbuurt, met de Calle da Cruz, Plaza do Campo en Rúa Nova en de gotische kerk van San Francisco, en het provinciaal museum. Deze bezichtigingen bewaren we voor een eventuele ander bezoek. De camping is er niet en gelukkig is er voldoende ruimte in de auberghe de Peregrinos.  Dit keer een heel nieuwe met goede voorzieningen. Na 78 kilometer hebben we zijn we hier gekomen en kunnen we de komende 2 dagen relaxed naar Santiago de Compostela fietsen.

Reactie van San Xacobeo:

Op basis van jullie reisverslag heb ik mijn Caminosite Link per fiets naar Santiago aangevuld met het Spaanse reisschema dat jullie hebben afgelegd. Als idee voor pelgrims die op zoek is naar een uitdagend alternatief voor de Francés. Ik heb jullie verslagen met plezier gelezen en me daarbij alleen afgevraagd waarom in de verslagen een albergue (de peregrinos) vrij consequent 'augberghe' wordt genoemd, ;-).
Dank voor het 'lenen' van jullie reisschema.
Mat Knaapen

Antwoord van de 3 pelgrims:

Mat,
Het lijkt er op dat ik mijn antwoord heb verwijderd, dus toch maar even updaten. Volgens mij had ik zo iets geschreven als fijn dat je ons gevolgd hebt en dat ik bij thuiskomst wel een keer naar je Caminosite zal kijken. We hebben augberghe er in gehouden naar aanleiding van onze eerste camino in 2010, toen een Spaanse hospitalero dit zo voor ons heeft opgeschreven

Groeten van de 3 pelgims

Zaterdag 18 juli 2015 De 3000 km voorbij

Vanmorgen weer vertrokken onder mistige omstandigheden, maar rond 10 uur had de zon voldoende kracht om er een zonnige dag van te maken.  Al snel hebben we de volgende 1000 kilometer op de teller staan en afstand naar Santiago de Compostela is volgens de gps nog maar 94,7 kilometer. Gisteren schreven we nog over een paar relaxed dagen te fietsen, maar dat geldt voor vandaag nog niet, het is vooral klimmen en dalen, dat hadden we niet verwacht en ook nog veel wind tegen. Het mooie van Spanje is dat ze vaak op een terras met hapjes komen alleen bij de koffie hadden we nog niet gehad. De vrouw vertelde iets in het Spaans wat we niet begrepen, bij de eerste hap bleek het behoorlijk heet te zijn. Gisteren schreven we de laatste provincie Galicië, maar we moeten nog door Coruna, blijkt vandaag. We komen wel in bekende plaatsen want we eten onze middagbrood op dezelfde bank als 5 jaar geleden in Palas de Rey. In Arzua willen we ook naar de albergue van 5 jaar geleden maar we denken dat fietspelgrims niet overal welkom zijn als hij toch wel vol komt. Bij de pelgrim info worden we zelfs doorgestuurd naar een hotel voor  €23,00 per persoon. Maar we zijn volhardend en vinden iets terug een albergue Arzua met een inpandige garage voor de fietsen en een restaurant met een menu voor € 9,00. Toch nog even genieten op het terras van de vorige keer van een heerlijk Spaans biertje in een Heineken glas, vorige keer een gezellige drukte met veel pelgrims, maar nu is het heel rustig. Waar gaan de pelgrims tegenwoordig dan naar toe, terwijl het veel drukker is geworden. De bergen zijn inmiddels een stuk lager maar we willen jullie het uitzicht in Arzua niet onthouden. Vanavond bij het eten gezellig gesproken met een Deen Morten Sandfeld Elwarth, die graag met iemand aan tafel wilde zitten. En het eten was heerlijk voor die prijs. Na 69 kilometer zijn we in Arzua. Morgen als er geen problemen zijn, zullen we aankomen in Santiago de Compostela.

Zondag 19 juli 2015 Santiago de Compostela

En dan zijn we er, na 3099 km staan we op het plein bij de kathedraal. Vandaag maar een stukje van 40 kilometer, maar dat is zo gekozen om er niet te laat te zijn.Bij de eerste kenmerken van Santiago de Compostela vlak bij het vliegveld is een uit steen gehouwde zuil met Jacob als pelgrim en een Jacobsschelp, hier staat een man in pelgrimstenue die graag een foto van ons wil maken met ons eigen fototoestel met de verwachting voor deze handeling ook nog geld te ontvangen.  Voordat je Santiago de Compostela bereikt, kom je eerst langs Monte de Gozo met het monument en de berg waar je de kathedraal voor het eerst ziet. Daar staat ook de kapel van San Marcos, Ermita San Marcos del Monte de Gozo is een zeer kleine rechthoekige kapel is gelegen vlak voor Santiago de Compostela op de Camino Frances op de Monte do Gozo. Deze kapel heeft de eigenaardigheid dat zijn deur ligt op het oosten en niet naar het westen als bij de meeste van de kerken van de christenheid, dat de volgende legende verklaart. "Na de beek van Lavacolla beklom San Marcos als een pelgrim de helling van A Rexidoira., die op bezoek ging bij de apostel Santiago. Op de helft van de helling, bereikt u een jongere pelgrim Varal met erg versleten sandalen. Erg spraakzaam en blijkbaar een goede kennis van de Camino, vroeg San Marcos:
- "Omdat je zo lang onderweg bent, vertel me hoeveel langer om naar Santiago te komen"
- "Oh, nou, antwoordde de jongen. Ik kom uit Duitsland en missen hetzelfde. Zie je hoeveel sandalen en weinig te besteden, omdat Santiago is het einde van de aarde, aan het einde van de wereld.
San Marcos, die vermoeid en ontmoedigd was, maakte een kapel, zet de deur naar de stijgende kant. Op dat moment, werd de koning van de bedevaart aangewezen de eerste van de groep vanaf Monte del Gozo Santiago kon zien." Deze ontmoeting zou geleid hebben tot de bouw van de basiliek van Santiago de Compostela.
We worden door 2 andere pelgrims gewezen op het standbeeld van 2 pelgrims met uitzicht naar de kathedraal, natuurlijk moet je daar ook even langs, want misschien kom je hier nooit meer. Bij binnenkomst  van Santiago  de Compostela hebben we helaas geen echt plaatsnaambordje meer, maar een groot kunstwerk, maar daar moet we toch maar een foto van hebben.  Op het plein is het veel drukker dan 5 jaar terug en worden gelijk aangesproken door Nederlanders die het een grote prestatie vinden wat we gedaan hebben en natuurlijk een foto wil maken van ons met de kathedraal, helaas in de steigers op de achtergrond. Omdat de rij bij de Office de Peregrino niet zo lang is, gaan we meteen de Compostela halen. Ook de huiskamer van de lage landen is in hetzelfde gebouw, even een luisterend oor over onze ervaringen van de afgelopen weken. Als we een verdient biertje drinken op een terras spreken we een man met geestelijke achtergrond die het wel heel bijzonder vind om 3 fietsers uit Nederland tegelijk te ontmoeten. Alles bij elkaar zijn we toch ruim 3 uur in het centrum. We gaan langzaam de camping opzoeken en kunnen onze plaatsen van 5 jaar geleden weer innemen. Als de tenten staan en alles weer schoon is, gaan we nog het centrum in voor wat te eten en wat herinneringen ophalen. Helaas wil wifi op de camping en in de stad niet mee werken dus de foto's volgen morgen.

Reactie van Mieke:

Jippie jullie zijn er! Goed gedaan!
Geniet van alles in Santiago en succes met het laatste rondje via de zee!

Antwoord van de 3 pelgrims:

Vandaag in ieder geval een dagje rust en dan naar Muxia en Finistera zoals het er nu uitziet.
Groeten van de 3 pelgrims

Reactie van Hilversumsche Golf Club:

Gefeliciteerd! Goed gedaan hoor!
Geniet nog van de afsluitende kilometers. Eitje, zouden wij zeggen!
Wat is de tijd gevlogen ... over een dag of 10 komt Jurrien alweer aangefietst op de Hilversumsche!! Of heb je dan genoeg gefietst?

Antwoord van de 3 pelgrims:

Hallo Hilversumsche,
Van het laatste stukje naar Muxia en Finistera en als afsluiting Santiago de Compostela een paar dagen gaan we zeker genieten. Mijn fiets zal later thuis bezorgd worden, dus de eerste keren zal met de auto zijn. Een pelgrim blijft fietsen.
Groeten van de 3 pelgrims

Reactie van Jan:

Klasse hoor! En nu een beetje genieten. Ik doe dat vanaf nu in de Boshut, dus wifi wordt 'n beetje moeilijk. Groeten aan de mede pelgrims".

Antwoord van de 3 pelgrims:

We gaan morgen nog naar Muxia en Finistera en dan nog een paar dagen genieten in Santiago. 28-7 vliegen we terug. We hebben tot nu toe er van genoten. Alleen onze wandelspieren zijn niet getraind. De camping is 2 km van het centrum, dus ietsjes spierpijn.
Groeten van de 3 pelgrims

Reactie van Hanneke:

Ook nog even een reactie hier! Jullie zijn er, wat super goed! Over een weekje al weer naar huis. Voor jullie nu nog even genieten van de laatste mooie dagen in het warme Spanje! Groetjes aan de twee andere toppers. X van Hanneke en Luuk die weer stiekem meekijkt..

Antwoord van de 3 pelgrims:

De laatste week wordt zeker genieten maar ook nog fietsen naar Muxia en Finistera, maar wel de kortste route. Misschien ook nog een dagje aan de zee op een camping.
Groeten van de 3 pelgrims

Reactie van Geja Wallet:

Wat een topprestatie! Ik geniet elke dag van jullie verhalen en de mooie foto's.
Succes met het laatste rondje en met de vliegreis terug naar huis. Lieve groetjes Geja.

Antwoord van de 3 pelgrims:

Geja,
Het is zeker een grote klus geweest, maar geeft veel voldoening als het ook lukt. We gaan van de laatste week genieten.
Groeten van de 3 pelgrims

Maandag 20 juli 2015 Rustdag Santiago de Compostela

Vandaag lekker lang in de slaapzak blijven liggen, maakte ook niet uit want we blijven in Santiago en het weer is vanmorgen nog niet alles. Veel hebben we vandaag niet te vertellen. We gaan vandaag de stad in en wonen de pelgrimsmis bij. De non van 5 jaar geleden is er ook weer en ze zingt nog steeds prachtig. Ook de Botafumeiro (wierookvat van 53kg) met het beeld van Jacob op de achtergrond wordt weer heen en weer geslingerd door de kerk. Voor zover bekend is hij wel een paar keer van het slingertouw afgegaan, maar zijn er nog geen doden gevallen. Verder hebben we de stad nog wat bekeken en toen we wat gingen drinken kwam de Deen Morton uit de laatste albergue ook aan, hij was een uurtje geleden binnen gekomen en we drinken samen een afscheidsbiertje. Hij vertrekt morgen meteen naar huis. We eten weer een keer macaroni op de camping voor de fietstocht van morgen naar Muxia.

Dinsdag 21 juli 2015 Muxia

Vanmorgen alles weer op de fiets geladen voor het rondje Muxia en Finistera. Eerst de gps-track gevolgd maar dan komen we toch wel op een heel steil onverhard pad van de wandelpelgrims. Gelukkig kunnen we halverwege weer naar het ons beter bevallend asfalt, maar tot de top blijft het ongeveer 9a10%, dus de klimspieren moeten er gelijk aan geloven. Maar door deze route komen we wel over Ponte Maceira met een watermolen buiten gebruik, een oude boogbrug uit de 14de eeuw. Hierdoor werd Santiago de Compostela vanuit het noorden bereikbaar. Brug gebouwd in de veertiende eeuw op verzoek van de Mitra Compostelana en gerestaureerd in de XVIII. Het heeft een hoofdoverspanning van vijf hardstenen bogen en een gedeelte met twee arcades. De centrale koepel wordt ondersteund met palen die rusten op de rots. Metselwerk borstweringen vormen horizontale rijen met uitzondering van het gedeelte aan de linkerkant. De verhoging werd in de XVIII gebouwd met een metselwerk van slechte kwaliteit. De bestrating breedte varieert tussen de 2,75 en 3,00 m. Als we het plaatsje doorgaan, worden we behoorlijk door elkaar geschud door de Ckeienstraat waar we over moeten. In Ponte Maceira staat ook de Capilla de San Blas, ook bekend als de kapel van Carmen, werd de kleine hermitage van San Brais of San Blas gebouwd in de achttiende eeuw en later (in de negentiende eeuw) werd een neoromaanse halfronde apsis opgenomen. We blijven dus verder de drukke provinciale weg vervolgen tot Muxia, maar ook hier zit stevig klimwerk in. In deze regio hebben we de stenen horreo's, op de foto een behoorlijk groot exemplaar. We drinken een kopje espresso omdat het begint te regenen, we krijgen er een fles met drank bij en ze leggen uit dat het lekker in de koffie is, ik niet wetende dat het heel sterk spul is. Ook krijgen we glaasje Galicische likeur om te proeven, als het fietsen nu nog maar lukt. In Muxia bezoeken we de El Santuario de la Virgen de la Barca, Volgens de eerste archieven dateert deze tempel uit 1544, de inzegening van deze locatie, evenals de oprichting van de eerste kapel gewijd aan de Maagd moet veel ouder zijn. Een ouder document verwijst naar een brief van D. Fernando de Castro, pastor van Muxia, gericht aan de aartsbisschop van Santiago, D. Lope de Mendoza record, het aanvragen van de annexatie van de kapel van de parochie Barca santa Maria kunnen we afleiden dat de eerste kapel gebouwd op deze plek moet dateren uit de elfde of twaalfde eeuw. De huidige kerk werd in 1719 gebouwd. De kapel die in 2013 in zijn geheel afbrandde, is inmiddels gerestaureerd en we kunnen niet zien wat authentiek is of  een nagemaakt exemplaar. Vlas naast de kapel het monument Mirador Jesus Quintanal. Monument waarmee het ongeluk met de Prestige wordt herdacht in Muxía. Stuk van 400 ton en ongeveer 11 meter hoog. Een blok in tweeën geopend, een wond, een snee van onderaf verlicht die de waarnemer altijd zal herinneren aan de grote catastrofe van de Prestige in de Galicische wateren. Omdat Muxia ook wordt gerekend als eind van de camino, kan je hier ook een aandenken van krijgen bij het Information de Tourisme. Tijdens het eten van een pelgrimsmenu op de boulevard van Muxia  praten we een poosje met een Spaanse Pia die schrijfvriend in Nederland heeft, het was gezellig en we kwamen moeilijk van haar af. Na een 76 kilometer slapen we vanavond in een dit keer heel mooie augberghe Bella Muxia naast de Alberque de Paro Carbonero. (Koolmees)

Woensdag 22 juli 2015 Naar het einde

We vertrekken na het ontbijt vanaf de boulevard van Muxia aan de oostkant van de plaats terwijl we volgens de gps-navigatie aan de westkant hadden moeten zitten, maar we vertrouwen op het apparaat dat hij wel weer op de route brengt.  We weten dat tussen Muxia en Finistera nog wat heuvels liggen, erg hoog zijn ze niet maar wel heel steil. Een paar beklimmingen van 14-15% moesten nog gedaan worden en gelukkig was de afstand niet zo ver. Theo zei nog zo steil hebben we ze nog niet gehad, maar dat was wel het geval, in de Ardennen hebben deze steile hellingen ook gehad maar  ze waren alleen veel korter. Na wat gezoek en een aantal onverharde weggetjes komen we dan toch op de route. Gedeeltelijk volgen we ook de route van de wandelpelgrims en tussen Baosilveriro en San Estevo De Lires hebben ze over de rio Castro goed voor ons gezorgd, in plaats van de stapstenen is er een brug aangelegd. In deze kleine plaatsjes zijn geen winkels om de lunch te kopen maar restaurant O Recuncho de Lires in San Estevo De Lires heeft hier helemaal op de aantallen pelgrims die hier langs komen ingespeeld, we eten een heerlijke bocadille (stokbroodje gezond) en kunnen hiermee zeker verder tot Finistera. Het is verder een prachtige natuurlijke omgeving en omdat we ook vlak langs de kust fietsen hebben we af en toe een prachtig uitzicht op stille strandjes. Op 0 kilometer van de sterrenweg komen we na 3.216 kilometer aan bij Cabo Finistera  (eind van de wereld), gezamenlijk naast elkaar gaan we over deze mijlpaal. Op één van de rotsen neemt een ieder de tijd om na te denken, want het is de toch wel een bijzondere plek hiervoor om hier (weer) te zijn na een prachtige fietscamino, we blijven dus zeker 1,5 uur op deze plek en beginnen dan aan de terugreis, want verder kunnen we niet. Als bewijs van aankomst kan je in Finistera bij de augberghe Municipal de Fisterana halen, de dame achter de balie kijkt nog wel naar de stempels die we hebben gekregen tussen Santiago de Compostela en Muxia, ze denkt namelijk dat we laatste etappes met de bus hebben gedaan, maar ze staat er niet bij stil dat wij zo'n afstand "makkelijk" in een dag kunnen fietsen. Na de verdiende heerlijke koude biertjes Estrella Galicia gaan we naar camping Ruta Finistera in Estorde, waar we gelukkig ook nog op de camping kunnen eten, dus hoeven we niet op zoek naar een supermarkt. 's Avonds hebben we nog een gesprek met Karolien uit Zutphen, in haar eentje helemaal de camino gefietst, maar wil nog door naar Muxia, alleen heeft ze zich daar niet op voorbereid. Omdat we daar gisteren vandaan komen, krijgt ze de ingekleurde routekaarten die we dus niet meer nodig hebben.

Reactie van Hans en Leontien:

Kijken we een paar dagen niet in onze mail en... zijn jullie al voorbij Santiago. Gefeliciteerd met deze mijlpaal. Dat is me de prestatie wel. En we begrijpen dat jullie nog een paar dagen in Santiago zullen verblijven? Wat ziet die kathedraal er uit zeg. Hadden ze dat blauw niet even weg kunnen halen voor de foto?

Antwoord van de 3 pelgrims:

Hallo Leontien en Hans,
Dat is het verschil van de wandelaar en de fietser. Even de ogen dicht en we zijn op de terugweg. We gaan nu in 3 korte vakantie etappes terug naar Santiago en zijn dan op Jacobsdag en mijn verjaardag daar. Dus nu samen genieten.
Groeten van de 3 pelgrims

Donderdag 23 juli 2015 Vakantie

De camino is bij het terug fietsen vanaf Finistera afgelopen en gaan we nog een paar dagen vakantie vieren. Dat betekent lekker rustig in 3 dagen terug fietsen naar Santiago. Natuurlijk zullen we dingen zien die met de camino te maken hebben, maar vandaag hebben we de kustroute naar Muros gefietst  met af en toe nog een terugblik naar Cabo Finistera en daar komt de camino niet langs. Dus vandaag een heerlijke cafe solo gedronken op een terras bij één van de vele baaien met een zandstrandje. Wat ook heel lekker in Spanje is, zijn de bocadilles, een stokbroodje gevuld met dat wat de mens graag wil hebben op vakantie. In Carnota willen we de Igrexa de Santa Comba bekijken, het is een van de meest interessante tempels te vinden tussen Finisterre en Muros, gebouwd in 1755 en heeft een barokke stijl onder de architectuur van courtisane Bourbon, maar helaas is deze gesloten. Ter compensatie is hier ook toevallig de grootste horreo van  Galicia met een lengte van 34 meter. Deze horreo wordt beschouwd als een nationaal monument, is de meest representatieve constructie van de gemeente en wordt samen met de Lira en Araño (Rianxo) geclassificeerd als de grootste van Galicië, met een lengte van 34,76 meter. De bouw, volledig van graniet, begon in 1768 en bereikte zijn huidige staat in 1783, een datum die overeenkomt met de tijd dat het werd uitgebreid met elf nieuwe paar voeten. Het meesterschap waarmee het is gemaakt en dat het op tweeëntwintig paar poten rust, wordt, net als dat van Lira, toegeschreven aan D. Gregorio Quintela, zoals blijkt uit de inscripties die op de verschillende deuren van de graanschuur zijn aangebracht. Het feit dat we in zo'n kleine ruimte constructieve kenmerken hebben die zo lijken op die van Lira, leidt ons naar de mogelijkheid van het bestaan van een oude rivaliteit tussen de twee parochies. Naast de horreo staat ook een Pombal (duivenhuis) met een cilindrisch plattegrond en een kegelvormig dak met pannen. We slapen weer op een camping, dus vanavond macaroni met voldoende groenten en vlees. Na 45 kilometer zijn we op camping La Vouga in Muros waar de vorige keer ook gestaan hebben. Alleen kunnen we deze aardige dame achter de receptie wel overtuigen dat betalen voor een fiets toch wel heel erg raar is.

Vrijdag 24 juli Padron

Vandaag was het een regenachtige dag en dat is al weer een poosje geleden, dus al snel moest de regenjas aan. We komen door een heel mooie omgeving weten we van de vorige keer, maar door de lage bewolking is hier niet veel van te zien. We krijgen nog wel een beklimming van zee niveau naar 357 meter, maar de helling percentage valt gelukkig mee, dus met onze conditie een "peulenschilletje". Na 58 kilometer komen we aan in Padron de laatste stop voor de eind bestemming Santiago de Compostela. Ook meteen de eerste keer dat we als fietser tot 8 uur 's avonds moeten wachten op de nog aankomende wandelpelgrims. Deze gok nemen we niet en gaan naar de privado augberghe Flavia. We slapen op een 9-persoons kamer met 5 Bulgaarse vrouwen. Volgens de legende is Jacob met zijn stenen bootje aangespoeld in Padron en vastgelegd aan een stellae, het duplicaat staat aan de oever van de rivier met op de achtergrond iglesia del Carmen ende Fuente de Carmelite, een bron waar vroeger door de pelgrim water getapt kon worden. De "originele" stellae staat natuurlijk in de Iglesia de Santiago. In de tent voor de albergue hebben contact met een groep Italiaanse pelgrims die mij Happy Birthsday toe zingen voor mijn verjaardag morgen op Jacobsdag.

Reactie van San Xacobeo:

Jullie zijn op heilige grond. Iria Flavia was vroeger een bisdom. En daarvoor zaten er de Kelten, de Romeinen en tal van andere volken. De bisschop van Iria Flavia besloot dat het graf dat een kluizenaar daar in de buurt had gevonden het graf van de Apostel was. Een beslissing met vérstrekkende gevolgen. De hedendaagse mens houdt er een mooie herinnering aan over. Nog even afkicken en dan naar huis. Geniet nog lang na!

Antwoord van de 3 pelgrims:

Zeker Mat zullen we af moeten kicken en lang nagenieten. Hartelijk dank voor je reacties.
Groeten van de 3 pelgrims

Zaterdag 25 juli De laatste schelp voor de kathedraal

Vandaag de laatste 30 kilometer naar Santiago de Compostela. De zon schijnt maar het is aan de kust nog behoorlijk fris en we houden tot de eerste beklimming dan ook nog de regenjas aan, maar dan kan hij ook snel uit want in ongeveer 10 kilometer moeten we naar ruim 350 meter. Dan zien we weer het prachtige uitzicht van de vorige keer met in het dal de Rio de San Xusto , maar helaas zijn de bergwanden door een bosbrand zwart geblakerd. Voordat we naar de camping gaan, fietsen we nog even langs hotel Mexico waar de fietsvervoerder Soetens een aantal garageboxen heeft afgehuurd en krijgen het voor elkaar de fietsen dinsdagmorgen in te kunnen leveren. Ook de campingbeheerder wil mee werken zodat we de tenten op het zonnigste en ons eigen plekje kunnen neerzetten, zodat ze dinsdag ook droog ingepakt kunnen worden. Alleen de winkels zijn dicht waardoor we buiten de camping moeten eten, dit keer wordt dat een wokrestaurant met het concept All You Can Eat, dus de verbruikte calorieën van de afgelopen weken worden rijkelijk aangevuld. Vanavond gaan we Santiago in omdat het Jacobsdag is, we hopen op veel muziek en dat wat er bij hoort. Op het plein is het file van aankomende wandel en fietspelgrims, die allemaal midden op het plein bij de tegel met de laatste schelp voor de kathedraal willen staan en hun voeten daarbij op de foto willen hebben. We blijven daar wat rondhangen en komen in gesprek met wandelaars die vinden dat je de camino moet lopen en niet fietsen. Daar kan je een hele discussie over hebben, maar we laten ze in hun waarde. Wij hebben onderweg diverse malen gezien dat wandelaars hun rugzakken laten vervoeren en soms ook in de taxi mee rijden. Op het plein komen we de Duitse Britta nog tegen die we in Lugo hebben gesproken, zij gaat met een andere pelgrimwandelaar ergens in een restaurant naar later blijkt heerlijke tapas eten. We kunnen ook mee gaan en dan hebben we nog even de mogelijkheid om bij te praten, want zij later op de dag met de trein naar huis. De komende dagen zal voorbereiden op de terugreis zijn, dus veel zal er niet meer te melden zijn, maar als er toch iets leuks of interessants is, zullen we de blog zeker vullen en anders hopen we dat iedereen mee genoten heeft van het verhaal zoals wij hem beleefd hebben. Tot in Nederland.

Reactie van Huub & Claudia:

Alvast een goede reis terug.

Antwoord van de 3 pelgrims:

We doen het de komende 2 dagen lekker rustig aan

Reactie van Gerdjan en Ineke:

Nog maar een keer, de laatste, proberen. We hebben zeker genoten van jullie reisverhalen.
Bevalt het rustig aan doen? Tot dinsdag.

Groeten,
Gerdjan en Ineke

Antwoord van de 3 pelgrims:

Rustig aan doen na een aantal actieve weken is afkicken van het fietsen. Maar we hebben voldoende te doen. Morgen nog even de markt op en het museum van de kathedraal. En de spullen die mee moeten het vliegtuig in klaar leggen.
Groeten van de 3 pelgrims

Reactie van Hans en Leontien:

Het was zeker heel leuk om jullie te volgen op jullie reis. Kijk nog maar eens lekker om je heen in Santiago. Neem niet het toeristentreintje, want dat doet zijn uiterste best om alle mooie plekken te omzeilen. Groeten.

Antwoord van de 3 pelgrims:

Leontien en Hans,
We hebben het vandaag lekker rustig aan gedaan, het was ook een miezerige dag. Morgen nog een paar dingen bekijken en alles voor het transport van de fiets indelen.
Groeten van de 3 pelgrims

Reactie van Jan:

De laatste loodjes heb je al gehad. Nu nog ff uitblazen en morgen back home. Genoten van jullie verslagen en onder de indruk van jullie prestatie! Geniet nog ff van het "nietfietsen" en morgen een goede reis terug! Tot gauw. Grtz

Antwoord van de 3 pelgrims:

Vandaag lekker nagenoten in Santiago de Compostela op het plein met de andere pelgrims. Nog gesproken met Britta die we ook in Lugo hebben gezien. Lekker tapas gegeten. Alles staat klaar voor de terugreis. Zie je snel.
Groeten van de 3 pelgrims

Zondag 26 juli tot dinsdag 28 juli Nog wat foto's

Woensdag 29 juli Weer thuis

De tent van Theo was gistermorgen gelukkig droog en met de MSR tenten kan je zonder buitentent heel goed gebruiken en konden we vroeg opbreken en ontbijten. We gaan de fietsen bij hotel Mexico inleveren voor transport naar Nederland door de firma Soetens. Dat was nog wel even spannend want normaal is er iemand aanwezig van 15.00 tot 18.00 uur, maar de receptionist heeft zaterdag aangegeven dat hij ook de fietsen in kon nemen. We werden toegelaten tot de parkeergarage waar de fietsen verzameld worden. We hebben goede voorbeelden, dus doen de fietstassen in dozen en de fietsen transport klaarmaken, dit betekent trappers eraf en het stuur een kwartslag draaien. Dan naar de receptie van het hotel waarbij dezelfde man aangeeft dat er 2 mogelijkheden zijn, ze komt wel of niet, we zijn benieuwd. Hij belt de persoon en gelukkig kan ze langskomen, ze werkt namelijk om de hoek. Ze is niet zo blij met de actie van de receptionist, maar als Victoria, zo heet ze namelijk, ziet hoe we de spullen transport klaar hebben, wordt ze toch wel blij. Binnen een half uur hebben we de formulieren ingevuld en kon ze weer naar haar normale werk. Na een kopje espresso, cafe solo of andere benamingen die de Spanjaarden er aan geven, gaan we met de bus naar het vliegveld, lekker vroeg, dus mensen kijken, maar helaas geen Nederlandse krant na 7 weken. We zien diverse wandel- en fietspelgrims die naar huis gaan en praten nog met een wandelpelgrim (Willem) die als het droog is ook terug naar huis (Heemstede) loopt, hij was 4 maanden geleden ook lopend vertrokken. We vertrekken met 20 minuten vertraging, maar we hebben denken we de wind mee, want we komen op tijd op Schiphol aan. En dan wordt je ontvangen door familie, vrienden en mag je ook nog je kleinzoon Luuk de fles geven. Omdat we toch wel een bijzondere prestatie geleverd hebben, krijgen we een gele trui Lotto-Jumbo model Joop Zoetemelk, dit is echt een topcaminoteam in het geel. Natuurlijk is het prachtig als je ook nog je kleinzoon in de armen kan sluiten en ook nog de fles mag geven. We drinken en eten nog wat samen en dan gaat iedereen naar huis en is een afscheid na 7 weken samen alles doen een bijzonder moment. Het is prachtig om zo de camino af te sluiten.

Reactie van Erna Vermeulen Middelhoven:

Eindelijk een woordje van deze kant hier in Oldemarkt. Elke morgen met eerst koffie en de computer aanzetten om de blog te lezen. Wat een heerlijke verhaaltjes en mooie foto's stonden erbij. Wat een schitterende reis hebben jullie drieën gemaakt. Zo met deze blog waren we er toch een klein beetje bij. Ook het ophalen op Schiphol was een feest. Het met elkaar en onder elkaar was ontzettend fijn en daardoor liep ik de hele tijd te glimlachen natuurlijk ook omdat jullie eindelijk thuis kwamen. Het uitdelen van de shirt's en het gezamenlijk eten en drinken vond ik ook zo fijn en lekker en gezellig. Hartelijk bedankt voor alle verhaaltjes en foto's en de groeten van Erna.

Antwoord van de 3 pelgrims:

Hey Erna,
Fijn dat je elke morgen eerst naar de blog ging met een kopje koffie en daardoor je er een beetje bij voelde. We hebben onze best gedaan om de ervaringen elke dag weer te geven. Ook de afsluiting op Schiphol vonden wij een feestje

Alle "diploma's"