Inleiding

Jullie hebben het goed gelezen op de nieuwsbrief of waarschijnlijk al gehoord, ik ga dit jaar alleen fietsen. Een aantal mensen wisten het al, maar Theo heeft een paar maanden geleden zijn heup gebroken en is fysiek nog niet voldoende hersteld om voor een aantal weken dagelijks een afstand van ongeveer gemiddeld 70km te fietsen, maar ook zijn vrouw Erna krijgt begin augustus een nieuwe heup, dus moet hij ook aanwezig zijn als “mantelzorger”.

Voor het verhaal van de Hanzesteden verwijs ik naar de inleidende tekst naar de Hanzefietsroute 2019 bij de Meerdaagse Fietstochten, druk hiervoor op deze link, https://hilverts.net/hanzefietsroute-2019/.

Hieronder volgt dus mijn verhaal van deze op een aantal delen best een uitdagende en pittige tocht met natuurlijk de mooie foto’s van de Hanzesteden waar ik door kom en hopelijk ook weer natuurplaatjes onderweg. Ik hoop dat ik dit natuurlijk in mijn eentje voor elkaar ga krijgen, want we hebben zulke goede (werk)afspraken om tijdens onze tochten teksten te schrijven, eten klaar te maken en niet de hele avond hiermee bezig te zijn.

De route op de kaart van de 3 delen

Ik ga dus de onderste rode route van de Hanzefietsroute onderlangs afmaken waarvan we in 2019 de bovenste helft hebben gedaan. Op 12 augustus vertrek ik met de trein vanuit Amersfoort naar Küstrich-Kietz aan de Oder bij de Poolse grens iets boven Frankfurt aan de Oder.

De fiets staat inmiddels ook klaar met alle tassen en het eerste rondje voelt vertrouwd.

12-8 Ik ben begonnen

Gelukkig was het nog droog toen ik tegen 5 uur op de fiets stapte en uitgezwaaid werd door Dorothé, toch mooi dat deze hobby, of is het inmiddels een verslaving geworden, me gegund wordt.

Op het perron in Amersfoort meteen een mooie verrassing, Theo kwam me uitzwaaien, prachtig dat hij dat komt doen, ook voor hem is dit een moeilijk moment.

De 2de mindere verrassing werd 1 minuut voor vertrek medegedeeld, de trein van 5.40 uur is gecanceld, dus 2 uur wachten op de volgende? Een conducteur gaf het advies vast naar Hengelo te gaan en daar op de internationale trein te wachten, op dat station willen ze sneller alternatieve reismogelijkheden bieden, ik ga het beleven.

De trein naar Berlijn Ostbahnhof was op tijd, alleen geen plek meer de fiets en van de conductrice mocht ik hem ook niet los laten staan en moest in Osnabruck uitstappen.

Samen met NS International de fietsplek omgeboekt naar de trein van 12.08 uur, dat betekent een vertraging van meer dan 4 uur, dus de "geplande" camping in Frankfurt an der Oder haal ik ook niet meer, gelukkig is er ook eentje vlakbij het eindstation in Küstrin-Kietz en daar mag ik tot 19.00 uur aankomen.

Na een lange treinreis en even boodschappen doen in Polen, ben benieuwd wat er straks afgeschreven wordt, heb geen idee wat de koers van de zloty is en sta ik op camping Fischereihof an der Festung Küstrin en morgen maar kijken of ik het volgorde van de campings ga aanpassen of gewoon een zondagsrustdag neem.

13-8 Küstrin-Kietz Frankfurt an der Oder

Gisteravond nog een paar behoorlijke regenbuien gehad toen ik op het terras zat met een colaatje om de website bij te werken en te kijken of het nog mogelijk was de "planning" aan te passen, want de route naarFrankfurt an der Oder is wel erg kort, maar dat werd lastig, dus vandaag een zondagsrustroute om erin te k omen en wat langer op bed blijven, ook niet verkeerd na de vermoeiende dag van gisteren en wat is het mooi om door een paar klepperende ooievaars gewekt te worden.

Ik fiets op en langs de hoogwaterdijken van de Oder met prachtige uitzichten op de rivier met zijn uiterwaarden.
In 1947 is de dijk een keer bij hoog water doorgebroken waarschijnlijk door schade aangebracht tijdens de 2de Wereldoorlog.

In Lebus wil ik een kerk bekijken, maar als ik de deur open, blijkt het een slaapplek te zijn voor pelgrims die hier langskomen. Het is op een route die het meest oostelijk start in de plaats Riga in Letland.

Het laatste stuk naar Frankfurt an der Oder gaat onderlangs over een grotendeels onverhard stuk, staat niet in het boekje maar het is goed te fietsen.

Voordat ik naar de camping kan die pas om half 4 open gaat, ga ik naar het centrum voor een kopje koffie met aardbeientaart als er geen apfelstrudel is.

Frankfurt an der Oder is een Hanzestad gesticht in 1226 op de kruising van enkele belangrijke handelswegen en kreeg in 1253 stadsrecht en werd in 1386 lid van de Hanze. Ook is aan het raadhuis af te lezen dat het destijds een zeer welvarende stad moet zijn geweest. De stad is aan het eind van de 2de Wereldoorlog nagenoeg geheel verwoest en slechts enkele historische monumenten zijn weer opgebouwd.

De gotische Marienkirche dateert uit de 15de eeuw, de oudste delen stammen echter uit de 13de eeuw. In 1945 is de kerk uitgebrand en vanaf 1979 is men al bezig met de restauratie. Met een lengte van 82 meter en een breedte van 45 meter is dit één van de grootste baksteenkerken van Duitsland. Alleen al vanwege de modern ogende glas-in-lood ramen een bezoek meer dan waard.

De mooie gotische gevels van het middeleeuwse raadhuis zijn na de oorlog gerestaureerd, waar ze nu weer mee bezig zijn. De hal is ingericht als museum voor de moderne kunst.

Op de Stadbrucke naar het Poolse Stubice kijk je mooi uit over de Oder.
Nog even door Stubice gefietst en wat me opvalt dat er net over de rivier elke 50 meter wel een sigaretten en drankshop is, zou het daar goedkoper zijn?

Voordat ik naar de camping Winter-Marinahaven ga, drink ik nog even een Köstricher van de tap, dat is een tijdje geleden.

De stad is de thuishaven van de moderne kunst, gezien de beelden die op diverse plaatsen staan.

De havenmeester is er op tijd en ik kan de tent opzetten en de kleding uitspoelen en aan de lijn hangen, hopen dat het vanavond nog droog wordt. Ik kan op een makkelijke stoel zitten op de veranda van een caravan, ga er tenminste vanuit dat er niemand meer in komt. Nog nooit zo'n veilig gevoel gehad op een camping, als de havenmeester weg is, wordt hoge hek gesloten en krijg je een sleutel om naar buiten en er weer in te kunnen.

Vanavond wordt het uiteten want de supermarkten zijn op zondag dicht, ik kies voor Kaisersschnitzel bij Redo XXL, het had van mij wel XL mogen zijn.

Voor alle trackgegevens van deze dag-etappe, klik op onderstaande link.
13-8 Küstrin-Kietz Frankfurt an der Oder

14-8 Frankfurt an der Oder-Prieros

Gisteravond heel veel brandweer aan de Poolse kant en ook naast de camping, er is iemand van de Stadbrucke in de Oder gesprongen en niet meer gezien, het was niet duidelijk wat er met de persoon is gebeurd.

Vandaag geen Hanzesteden, alleen heel veel meren en bos.
Ontbijt vanmorgen gekocht bij de Aldi en gegeten op een bankje met uitzicht op een meertje.

De route gaat door een bos over een lang recht fietspad langs de Helenesee, een grote zandafgraving met helder en zeer schoon water.

Even voorbij de Helenesee wordt in Kaisermühl het Oder-Spreekanaal overgestoken over een in 2007 gebouwde fietsbrug op dezelfde plek als waar voor de 2de Wereldoorlog al een brug was en daarna de oversteek met een pontje werd verzorgd.

Onderweg is een monteur van Telecom bezig in een grote kast voor internet en dan je toch als oud-KPNner even kijken en een foto maken.

Iets verder een enorm dikke eik, jammer genoeg staat er geen verwachte aantal levensjaren bij, maar dat zal zeker ouder dan 100 jaar zijn.

Na Neuhaus en Neubrück wordt de rivier de Spree bereikt. Deze stroomt vanaf hier in westelijke richting door het Berliner Urstromtal naar Berlijn waar het de grens was tussen Oost en West Berlijn. Dit Urstromtal, dat grotendeels is ontstaan door het smelten van van het landijs na de laatste ijstijd, wordt omgeven door hoger gelegen zandplateaus.

Na Neubrück fiets ik door het Pfaffendorfer wald over eerst een onverhard pad wat later overgaat in kasseien, ik weet niet ik het liefst heb

In Bad Saarov eet ik mijn lunch aan het Scharmützelsee (het grootste meer van Branderburg) en kom nog langs de Storkowersee en Walsingersee.

Er varen ook veel BunBo's (bungalowboten) door de kanalen, ook een aparte manier van vakantievieren. Deze worden veelal door onervaren kapiteins door de sluizen en onder houten ophaalbruggen door gevaren.

Ik zet mijn tentje op camping Am Mühlenfliess in Prieros iets verder als de "planning" want dit kwam beter uit met een supermarkt en het vervolg morgen. Aanmelden kan pas om 17.00 uur en dan krijg je ook een douchemuntje. De camping wordt ook gebruikt door trekkende kanovaarders.

Voor alle trackgegevens van deze dag-etappe, klik op onderstaande link.
14-8 Frankfurt an der Oder-Prieros

15-8 Prieros-Ferch

Gisteravond met het eten koken wat regen, maar vannacht ging het helemaal los met ongeveer 3 uur regen met bliksem en donderslag.

Na de camping meteen de Waldstrasse op een lang recht stuk met een sinds kort mooi aangelegd fietspad. Volgens een beschrijving onderweg huist hier de steenarend, met zijn spanwijdte van 2,4 meter een grote vogel, waarschijnlijk hoor je alleen zijn gekrijs. Nu heb ik wel gekrijs gehoord, maar weet niet of het van deze vogel was.

Volgens het routeboekje gaat dit deel hoofdzakelijk over rustige asfaltwegen en enkele mooie boswegen door enigszins saaie omgeving. Volgens mij zitten er een aantal (zeer) slechte paden bij met los zand en erg veel hobbels, eigenlijk was ik dat nog wel gewend van de vorige keer,  maar ik denk dat een aantal fietsers met smallere banden hier wel problemen mee hebben.

Niet overal kan de route langs de Teupitzersee gevolgd worden en volgens de bouwvakkers moet ik de umleitung volgen, heb maar 1 bordje gezien, maar de navigatie doet zijn werk.

Onderweg nog een herdenkingsteken met de winst op de Franzozische leger in 1813 door het leger van majoor van Hellwig.

Voor de boerenvolgers maar weer een trosje koeien onder een berkenbosje.

Je waant met deze temperaturen in Frankrijk en als er dan ook nog een aantal weilanden met inmiddels uitgebloeide zonnebloemen zijn, kan voor mij de dag niet stuk.

Om geen omweg te maken kom ik door het oude industriestadje Trebbin, veel industrie heb ik niet meer gezien en het enigste oude zijn 2 verwaarloosde vakwerkhuizen.

De schrijver van het routeboekje houdt waarschijnlijk van bospaden, het keienweggetje naar Flottstelle is ook weer heel hobbelig en slecht te fietsen maar ook mooi aangelegde fietsbruggen als er geen ruimte naast de weg is. Na 93km kom ik op Schielowsee camping aan het gelijknamige meer, morgen maar een foto van het meer iets verderop, bij de camping is alleen een modderig paadje. De see is één van de vele meren die zijn gevormd door de rivier de Havel in het gebied rond Potsdam.

Voor alle trackgegevens van deze dag-etappe, klik op onderstaande link.
15-8 Prieros-Ferch

16-8 Ferch-Brandenburg

Gisteravond de eerste meefietsers op de route (echtpaar, zij Nederlands, hij Belg), ze blijven de komende dagen in Potsdam en Berlijn, dan gaat zij mer de trein naar huis hij daarna fietsend. Lekker gepraat over fietstochten en problemen met fietsen, ik ben gelukkig niet de enige die van deze Way of Live houden.

Gisteravond en vannacht heeft het weer geregend, maar het echte noodweer was in Brandenburg, want daar waren diverse oude bomen omgewaaid en takken afgebroken, ook op de camping is wat schade. Als alles volgens plan de eerste dag was gelopen, had ik hier vannacht in mijn tentje gelegen, zou Jacob toch voor zijn fietspelgrims zorgen?

Gisteren een metalen fietsbrug als er geen plek is naast de weg, de nieuwe houten brug van vandaag vind ik toch mooier.

Ook vandaag weer langs en tussen diverse meren door tot Lehnin met het mooie cisterciënzer klooster dat werd gesticht door Otto 1. Het Romaanse kloosterkerkje is gebouwd in 1170 en was één van de eerste balsteengebouwen in Duitsland. Nadat het klooster in 1542 werd opgeheven, raakten de gebouwen in verval, in de 19de eeuw werd alles gerestaureerd. Een gedeelte van het klooster is momenteel in gebruik als ziekenhuis.

Vanuit Lehnin gaat het over een rechte lijn over rustige boswegen (slecht en minder slecht) dwars door de velden en bossen naar de oude Hanzestad Brandenburg

Brandenburg is in de Middeleeuwen ontstaan door de samenvoeging van 3 kleine nederzettingen. De bewogen geschiedenis van de stad gaat veel verder terug, want al in de 6de eeuw stond op de plaats van de Dom een Slavische burcht, de Brennabor. Vooral door de opkomst van Berlijn in de 19de eeuw liep de belangrijkheid van Brandenburg terug.
De eens zo trotse stad maakt een grauwe en verpauperde indruk, maar er wordt hard gewerkt aan de restauratie van de belangrijkste monumenten.
De belangrijkste bezienswaardigheden zijn,
De Dom St. Peter und Paul is een Romaanse basiliek uit 1165, die in de 14de en 15de eeuw aanzienlijk werd verbouwd en uitgebreid. Bij de Dom bevinden zich het Dommuseum en de Petruskapelle.
Midden in de stad staat de gotische Katharinenkirche uit de 15de eeuw. Opvallend zijn de twee kapellen aan de zijkanten met hun gedecoreerde gevels van baksteenmaaswerk.
Het gotische Aldstädtisches Rathaus is gebouwd tussen 1470 en 1480. Ervoor staat een 5 meter hoge Roland uit 1474. Het standbeeld staat symbool voor de vrijheid van de burgers in de stad. De meeste standbeelden vinden hun oorsprong in de Middeleeuwen, hoewel veel nog bewaard gebleven beelden uit de zestiende en zeventiende eeuw dateren.

Verder fiets ik nog langs de Plauer (Luckerberger) toren, deze cilindrische met 4 verdiepingen is gebouwd rond 1400 en de Rathentoren, de oudste bewaarde toren gebouwd rond 1290.
Door Brandenburg loopt de rivier de Havel waar ik gisteren ook over geschreven heb.

Zou Jacob toch voor zijn fietspelgrims zorgen ook al zijn ze niet onderweg naar Santiago de Compostela, als ik de juiste trein had gehad in Amersfoort, zou ik afgelopen nacht in het noodweer hier op de camping hebben gestaan. Er zijn diverse oude bomen omgewaaid in de hele stad.

Met het pontje over de Niederhavel ga ik na 71km naar camping Malge iets voorbij Brandenburg weer aan een heel groot meer.

Voor alle trackgegevens van deze dag-etappe, klik op onderstaande link.
16-8 Ferch-Brandenburg

17-8 Brandenburg-Tangermunde

De dag begon wat anders dan gepland, om 7 uur begon het te regenen en toen ik op de buienalarm keek die hier ook werkte zou het tot ongeveer 10 uur zo blijven met misschien nog wel een onweersklap erbij.
Ontbijt dus maar in het tentje eten, maar zo tegen 9 uur was ik wel een beetje zat en ben onder het afdak bij de receptie gaan zitten. Toen tegen 10 uur de regen minder werd, alles maar in de natte voortas en vanmiddag maar zien of ik het droog krijg.

Er is een alternatief over asfalt voor de zandpaden rond Gossau, dus die ga ik maar nemen na de regen van vanmorgen. Nu heb ik de tracks van 2023 op de Garmin gezet en deze niet daarbij in de buurt, maar als ik de track blijf volgen kom ik op prachtige nieuw aangelegde betonpaden en een klinkerpad die wat onderhoud nodig heeft, dus dat is veel beter. Het eerste gedeelte gaat langs het Elbe-Havelkanaal over een goed te fietsen onverhard pad.

Over de route zelf is niet veel te vertellen, alles is een beetje hetzelfde als de afgelopen dagen, maar volgens het boekje moet het alternatief naar het klooster van Jerichow, gebouwd in de 12de eeuw en is een van de belangrijkste Romaanse bakstenen gebouwen van Duitsland, gefietst worden. Vlak daarvoor kom ik langs Gasthaus Heineman de dag is toch anders begonnen en een supermarkt is er even niet, dus ga daar naartoe en vraag om een kleine lunch, ik krijg een gekookte aardappel met bijna alle groenten erbij die we ook in de groentetuin hebben, alleen de champignons moeten bij de supermarkt vandaan komen, thuis maar een kijken of zoiets na te maken is. Ook in deze plaats een route naar Santiago de Compostela maar dat zal wel komen door het klooster.

Mijn plan gisteravond was om eerst naar het Hanzestadje Stendal te gaan anders betekent dat voor morgen weer een rondje terug van bijna 20km, dan kon nog steeds maar dan later op de camping en maar hopen dat ik alles droog krijg. Ik doe het toch en kom over de rivier de Elbe die ik morgen naar Magdenburg ga volgen, hier heb ik ook de routeboekjes van, dus maar zien of dit stukje mooi is.
Stendal is ontstaan door de samenvoeging van een drietal kleinere nederzettingen. In 1160 werd tussen twee bestaande nederzettingen een nieuwe marktplaats gevestigd en daarna werd een gezamenlijke stadsmuur gebouwd. In de eeuwen daarna is de stad rijk geworden door de textielindustrie. Stendal is in 1359 toegetreden tot het Hanzeverbond tot 1518. Na de dertigjarige oorlog verarmde de stad volledig en pas in de 19de eeuw was er weer sprake van van enige opbloei.
In Stendal zijn niet zo veel bezienswaardigheden,
Het gotische 14de eeuwse Rathaus op de markt met de Marienkirche er bijna aan vast gebouwd is later gedeeltelijk in renaissancestijl verbouwd. Voor het Rathaus staat een kopie van een Rolandbeeld uit 1525, het origineel werd tijdens een orkaan in 1972 omvergeblazen.
De gotische bakstenen Marienkirche met 2 torens van 82 meter was de kerk van de burgers en werd tussen 1435 en 1457 gebouwd. Het heeft een astronomisch uurwerk uit 1856.
Vlakbij de Tangermunder toren werd in de 13e eeuw gebouwd als onderdeel van de vestingwerken van Stendal en is het oudste poortgebouw van een stadsfort in Noord-Duitsland, hiernaast bevindt zich het Altmärkische Museum, dat gehuisvest is in de gebouwen van het voormalige Augustijner klooster.

Na 89km sta ik op weer een havencamping in Tangermunde, best een lange afstand met zo'n laat vertrek en laat eerst alle natte spullen wat drogen voordat ik de tent op zet.

Omdat ik laat op de camping ben en alles droog genoeg heb, lukt zelf koken niet meer en ga ik naar de Italiaan en neem een Minestronesoep, ook weer met alle groenten uit de tuin en een lasagne om toch in de pasta's te blijven. Een espresso mag natuurlijk niet ontbreken.

Voor alle trackgegevens van deze dag-etappe, klik op onderstaande link.
17-8 Brandenburg-Tangermunde

18-8 Tangermunde-Magdenburg

Gisteravond nog overal in de verte onweer en bliksem te zien, maar gelukkig kwam het niet de richting van de camping op. Lekker lang buiten kunnen zitten, alleen veel last van muggen, dus de Deet kwam goed van pas. Vannacht de eerste redelijk koele nacht, ik kon in mijn slaapzak blijven, zal de komende nachten weer anders zijn.

Hanzestad Tangermunde was ik gisteren te laat voor, dus vanmorgen maar langs de mooiste bezienswaardigheden. De stad aan de Elbe is vanwege haar ongeschonden middeleeuwse centrum een bezoek meer dan waard.
Al in het jaar 1009 was op deze plaats een burcht gevestigd om de toenmalige oostgrens van het Duitse rijk te verdedigen. In 1368 is de stad lid geworden van de Hanze en kwam hierdoor tot grote bloei.
Haar naam heeft te danken aan het riviertje de Tanger die hier in de Elbe stroomt. In 1887 werd de monding van de Tanger omgebouwd  naar haven.

Er zijn diverse bezienswaardigheden zoals;
De laatgotische Stephanskirche gebouwd tussen 1376 en 1485, maar werd in de 17de eeuw na een stadsbrand gerestaureerd. De kerk is gebouwd op de fundamenten van een uit 1184 daterende Romaanse kerk. Verder is er de laat-romaanse Nicolaikirche. De romaanse veldstenen kerk werd rond 1200 gebouwd. Deze was opgedragen aan de patroonheilige van kooplieden en handelsreizen.
Het prachtig in 1430 gebouwde raadhuis geldt als één van de belangrijkste gebouwen van de baksteengotiek. De zuidelijke vleugel is in 1480 toegevoegd en de bordestrap in 1846.
Van de 10 meter hoge middeleeuwse stadsmuur is veel gespaard gebleven met de zeer mooie Neustädtertor. Het vierkant gedeelte dateert uit 1300 en de ronde toren werd in 1450 gebouwd.
Op de hoek van het stadje staat de Schrotturm met enkele muurhuisjes. Het is een voormalige verdedigingstoren van de stadsversterking. In 1825 werd dit verhoogd tot 47 m. Tot halverwege de 19e eeuw werden hier kogeltjes gemaakt
In de Kirchstrasse staan een groot aantal 17de eeuwse vakwerkhuizen met spreuken op de balken, ik heb de mooiste op de foto gezet.
Bij de stadsmuur met kanselarij en gevangenistoren heb je een mooi uitzicht over de Elbe.
De Eulenturm, de 24 meter hoge toren behoorde tot het dubbele poortsysteem Hünerdorfer Tor, dat tegenwoordig niet meer bestaat.  De vierkante basis werd rond 1300 gebouwd en bevatte een kerker.  Het bovenste achthoekige deel van de toren, waarin ook de wachtkamer was gevestigd, werd rond 1460/70 gebouwd.  De erkers op de toren werden gebruikt om de bewakers in alle richtingen te laten kijken.  Bovenop de toren bevindt zich een gekanteeld platform.
Er staan zoveel veel oudere gebouwen in Tangermunde dat een watertoren uit 1908 niet eens genoemd wordt.

Ik vervolg de route over de Elberadweg met wisselend prachtige maar vooral verharde fietspaden met langs de kant wel heel veel verschillende bermbloemen, ik kijk dus niet alleen naar oude gebouwen.

In Rogätz eet ik een broodje met een grote kop koffie en kom in gesprek met 2 mannen uit IJmuiden die onderweg zijn naar Berlijn.

Met het pontje van Rogätz naar de andere kant van de Elbe en Thomas uit Hamburg fietst met me mee naar Magdenburg, daarna gaat hij verder naar de bron van de Elbe die ontspringt in het Reuzengebergte van Tsjechië, nog een kleine 700km verder.
Ik zie de kalimijnen van Zielitz waar de werkzaamheden in 1960 startte met 2 het maken van boorgangen van 706 en 840 meter diep waar het blijkbaar niet te dicht langs mag fietsen volgens het boekje. Als ik thuis op internet zoek, blijkt een te hoog kalium gehalte in je bloed leiden tot een hartstilstand.

Het Elbe-Havelkanaal vormt samen met het Mittellandkanal de verbinding tussen Berlijn en het Ruhrgebied in West-Duitsland. In het oosten is de Havel met de Oder verbonden via het Oder-Havelkanaal, waardoor ook een waterwegverbinding met Polen bestaat. Het kanaal werd aangelegd rond 1742 in opdracht van de Pruisische koning Frederik II.

Magdeburg
Deze aan de Elbe gelegen stad was al onder Karel de Grote een belangrijke handelsstad, die als basis diende voor de onderwerping van de Slavische bevolking. Magdeburg was van 968 tot 1524 een aartsbisdom en werd daarna het centrum van de reformatie. De stad kreeg in 1188 het stadsrecht, een stelsel van rechten, dat als voorbeeld werd gebruikt door een groot aantal andere steden ten oosten van de Elbe. In 1631, tijdens de Dertigjarige Oorlog, werd de stad door een keizerlijk leger bestormd en vervolgens platgebrand. Van 1680 tot 1740 hadden de Pruisen het hier voor het zeqgen en werd de stad verbouwd tot een onneembare vesting.
Magdeburg is nu een industriestad met veel naoorlogse nieuwbouw en grootschalige industrie, maar voor de Tweede Wereldoorlog was dit één van Duitslands mooiste steden. Maqdeburq is de hoofdstad van de deelstaat Sachsen-Anhalt en de haven is een van de grootste binnenhavens van Duitsland.

De bouw van de gotische Dom op de Domplatz begon in 1209 en er is meer dan 300 jaar aan gewerkt. Deze Dom is de oudste gotische kerk van Duitsland en aan haar kolossale omvang is nog af te lezen hoe belangrijk de stad wel niet was in de middeleeuwen.
Het barokke raadhuis op de Alter Markt is gebouwd in 1698 en na de Tweede Wereldoorlog geheel opnieuw opgebouwd. Op het plein ervoor staat sinds 1977 een bronzen kopie van de Magdeburger Reiter. Het oriqinele beeld uit 1240 staat in het Cultuurhistorisch Museum, waar ook de Maagden burger halve bollen zijn te bezichtigen.
Voor het raadhuis ook weer een Rolandbeeld na voorbeeld van Johannes Pomarius, herbouwd in 2005.
Achter het raadhuis staat de gerestaureerde St. Johanniskirche, die een belangrijke rol heeft gespeeld in de reformatie nadat Maarten Luther hier in 1524 een preek hield. Deze kerk is in totaal 5 keer herbouwd na diverse branden en natuurlijk de beschadiging tijdens de 2de wereldoorlog.

De grüne Zitadelle aan de Breitnerstrasse van de Oostenrijkse architect en kunstenaar Friedenreich Hundertwasser is zeker een bezoek waard.

Na 90km sta ik op camping Barlitzersee in Brandenburg.

Voor alle trackgegevens van deze dag-etappe, klik op onderstaande link.
18-8 Tangermunde-Magdenburg

19-8 Magdenburg-Räbke

Ik stond vannacht op veld P van Partytent en Partyweekend zoveel groepjes er ineens waren, de oordoppen vast klaargelegd, maar die had ik niet nodig voor hun, maar voor de snelweg vlakbij wat de hele nacht doorging, daardoor prima kunnen slapen.

Vanmorgen de Garmin de track op laten zoeken en dat was voor de kortste route over een onverhard pad met diepe plassen de tassen zijn weer smerig.

Het eerste stuk fiets ik langs het Weser-Elbekanaal over een gravelpad, prima te doen en ook hier een enorme graansilo's zoals we die ook vaak in Frankrijk hebben gezien, alleen zie ik hier niet zoveel graanvelden heb gezien.

Er zijn diverse kastelen op de route, maar het barokke slot uit het einde van de 17de eeuw in Hundisburg is de mooiste, de hoofdtoren stamt nog van de middeleeuwse burcht die diende als grenspost van het aartsbisdom Magdenburg. De barokke tuinen zijn ook in de oude staat teruggebracht.

Ik kom langs de Galgenberg, een heuvel met graven, hieronder de Duitse tekst die ik gescand heb voor wie zijn Duits wil ophalen.

Der Galgenberg ist eine landschaftsprägende Anhöhe. Hier bestatteten die Bewohner des umliegenden Siedlungsraums über Jahrtausende ihre Verstorbenen. Heute sind hier 13 Hügelgräber deutlich erkennbar. Zwei von ihnen konnten 1979-88 archäologisch untersucht und rekónstruiert werden. Dabei ergab sich, dass dér mit Findlingen efngefasste Hügel Iaus der frühen und Hügel II aus der mittleren Bronzezeit (ca. 1500 v. Chr.) stammt. Unter den Hügelaufschüttungen konnten Flachgräber sowohl der Baalberger Kultur (ca. 3500 v. Chr.) als auch des Spätneolithikums (cà. 2000 v. Chr.) doku mentiert werden. In den Grabhügeln fanden sich als Nachbestattungen Brandschüttungsgräber und Urnengräber der jüngeren. Bronzezeit, Urnengräber der Eisenzeit und der Römischen Kaiserzeit. Aus dem Mittelalter sind Körpergräber sowie aus der Zeit des spätmittelaterlichen Richtplatżes Grabstätten und Pfošten-
löcher des Galgens nach Die wichtigsten Funde und Befunde der Grabung auf dem Galgenþerg stèhen im Mittelpunkt der Ausstellung zur Ur- und Früh geschichte des Museums Haldensleben gewiesen.

Iets verder kom ik langs een technisch monument van een katrol die gebruikt werd in de mijnbouw in deze omgeving.

Het gebied begint wat glooiender te worden en een paar keer moet ik naar een hoogte van 180 meter, mijn totale klimmeters vandaag zijn 442m en daalmeters zijn 311m, dus ben iets gestegen, maar er komt nog meer.

Direct voorbij Beendorf staat sinds 1993 bij de voormalige grens van de DDR bij de patrouilleweg een monument, dat  is neergezet  door de burgemeesters van beide grensplaatsen. Volgens 3 Duitsers die ook daar waren, is de hele patrouilleweg nog te volgen.

Helmstedt kreeg in 1247 stadsrecht en is in 1426 toegetreden tot de Hanze. Van 1576 tot 1810 was hier de Academia Julus, een belangrijk Duitse universiteit. Het historische centrum heeft ook weer een aantal met houtsnijwerk versierde vakwerkhuizen waarvan ik weer de mooiste op de foto heb gezet.
Het in renaissancestijl gebouwde Juleum dateert uit 1597 en werd gebouwd voor de Academia Julia, nu is het een heemkundige museum, helaas staat hij bijna helemaal in de steigers.
Op de Marktplatz staat het zandstenen raadhuis in nieuwgotische stijl herbouwd in 1906, het vervangt het oude herenhuis, dat voor het eerst in documenten werd vermeld in 1308 en al meer dan 700 jaar bestaat. De vergaderzaal van de Raad bevindt zich op de tweede verdieping.
Bij het uitgaan van de stad kom ik langs de enig overgebleven stadspoort, de Hausmannsturm uit 1450.

Ook hier weer een sticker met de route naar Santiago de Compostela, er leiden veel wegen naar Jacob.

Na 80 km sta ik op camping Nord-Elm in Räbke bij de kippenren, dus de haan zal me morgenochtend wel wakker maken.

Voor alle trackgegevens van deze dag-etappe, klik op onderstaande link.
19-8 Magdenburg-Räbke

20-8 Räbke-Derneburg

Gisteravond nog even over de camping, want dit was de eerste met Nederlanders, een ouder stel is inspecteur van de ACSI en hun regio is Polen tegen de Wit-Russische grens, het aantal kampeerders is daar sterk terug gelopen, ze waren nu 4,5 maand onderweg en op de terugreis.

Het klopte precies, de haan heeft me lekker wakker gemaakt om 5.15 uur, maar stopte vrijwel meteen daarna en om half 7 het nog een keer te proberen. Eigenlijk raar dat ze een kippenren naast het tentenveld doen.
Gisteravond nog naar de route gekeken en zag dat Wolffenbuttel een mooie plaats is met veel te zien maar geen Hanzestad, morgen zou ik in de geest van gedachte een beslissing nemen.
Vanmorgen vanaf de camping was het meteen klimmen van 160m naar 307m hoogte over 7km en dat is een goede start van de dag, ik fiets door het Natuurpark Elm-Lappwald en onderweg kom ik langs het monument van de Tetzelstein, In 1846 richtte Anton Reinhold Edler von Lübeck (1783-1863), maarschalk van het Hooggerechtshof van Brunswijk (1783-1863) een acht meter hoog monument op, gemaakt van lichtgele iepenkalksteen in neogotische stijl. Het grote en opvallende monument wordt vaak verward met de Tetzelstein, die ongeveer 100 meter verderop ligt. In het monument bevindt zich een schriftelijke beschrijving van de vermeende overval.
In de monument staat een tekst dat bedoeld is ter nagedachtenis aan de Dominicaner monnik Johann Tetzel (1465-1519).  Volgens de legende werd hij in de buurt beroofd of vermoord.

Volgens de legende werd in 1518 een aflaatprediker onder de steen begraven.
"Er ligt een steen op de Großer Rode op weg naar Königslutte. Er is een ster bovenop uitgehouwen. Er wordt gezegd dat een prediker van de aflaat onder deze steen begraven ligt. Hij zou naar Königslutter willen reizen, maar een edelman uit Küblingen, die eerder aflaten van hem had gekocht voor een moord die hij op het punt stond te plegen, zou hem daar hebben neergeschoten en beroofd: dat zeggen ze.

Ik kom bij een splitsing rechts naar Braunschweig en links naar Wolfenbüttel, rechts is 10km korter en dan is het besluit snel genomen, de niet Hanzestad Wolfenbüttel moet maar een keer later als we in de buurt zijn.

Braunschweig is gelegen aan de Oker en bestond al voor 1031. In de 12de eeuw werd het stadsrecht verkregen en in 1260 trad het tot de Hanze. Aan het einde van de 15de eeuw raakte de stad langzaam in verval.
Nagenoeg alle belangrijke gebouwen uit de 12de tot de 14de eeuw en zo'n 800 baksteen- en vakwerkhuizen werden tijdens de 2de Wereldoorlog verwoest, slechts enkele zijn daarna opnieuw opgebouwd.

Ik kom Braunschweig binnen bij Schloss Arkaden, vroeger het klassistische residentiegebouw, inmiddels een shoppingcenter aan de achterzijde met 150 winkels en restaurants. Buiten staat een ontbijttafel met poppen, het is volgens een vrouw een kunstopstelling die het hele land doorgaat, het heeft ook gestaan in Munster, in de hele stad zijn de kunstvoorwerpen aanwezig. Ik schuif maar aan voor de gezelligheid.
Ik ga verder langs de belangrijkste bezienswaardigheden, als eerste het Rathaus met zichtbare teken van gemeentelijk zelfbestuur en is in die zin al in 1253 gedocumenteerd voor de oude stad.  Het neogotische gebouw werd tussen 1894 en 1900 gebouwd. De 61 m hoge toren met 161 treden op de zuidwesthoek is gemodelleerd naar de bekende Belfriede (stadstorens) in Vlaanderen.
Met de bouw van de romaanse Dom op de Burgplatz is begonnen in 1173 onder leiding van hertog Heinrich der Löwe. Het oostelijk deel is in de originele staat bewaard gebleven, er is een kerkdienst aan de gang, dus bezoek moet even wat later.
De oorspronkelijke romaanse Burcht Dankwarderode naast de Dom, was de residentie van Heinrich van Löwe. Bij de burcht staat ook de bekende Braunschweiger Burglowe uit 1166, helaas is er ook een evenement in opbouw, waardoor ik daar niet bij kan.
Naast de burcht staat een zuil die 2000 jaar Christendom uitbeeld. Op de 8,50 meter hoge bronzen zuil bespreekt de kunstenaar in meerdere scènes de ontwikkeling van het christendom in de afgelopen 2000 jaar, de scènes in chronologische volgorde zijn:

De geboorte en kruisiging van Jezus
De vervolging van christenen in het oude Rome
De wandeling naar Canossa
De verovering en vernietiging van Jeruzalem tijdens de kruistochten
De 95 stellingen van Maarten Luther
De vertaling van het Nieuwe Testament
De kerk strijdt vanwege de Arische wetten
De aanvallen op het World Trade Center op 11 september 2001 (wijziging van het oorspronkelijke ontwerp niet geïmplementeerd na een rechtszaak)
De symbolen van de drie wereldreligies, het christendom, de islam en het jodendom, bevinden zich in de kop van de stèle.

Op de Altstadtmarkt staat de Gotische Altstadtrathaus uit de 13de eeuw en de St. Martinikirche van 1180.
Her originele Gewandhaus (de lakenhal), eveneens op de Altstadtmarkt, stond er al in 1303 en werd in 1590 voorzien van nieuwe Renaissance gevels.
Je denkt dat het Haus de Hanse uit 1567 alles te maken heeft met het Hanzeverbond, maar het werd als residentieel en commercieel gebouw gebouwd.

Onderweg kom ik zelfs langs een pelgrimskerkje, helaas gesloten, daar had ik even willen kijken.

Ik ben blij dat ik vanmorgen de beslissing heb genomen rechtstreeks naar Braunschweig te gaan, want na 84km door het glooiende landschap met klimmetjes tot wel 6% was het best een lange tocht met volgens Garmin 426m stijgen en 478m dalen, dat betekent dat ik in totaal wat gedaald ben, dat is wat jammer. Ik sta op See-Camp in Derneburg.
Vanavond uiteten in het restaurant op de camping en eindelijk weer eens een koud biertje. Ik snap dat ze wisten dat ik een schnitzel zou nemen, want het stond met 5 minuten op tafel, of ligt dat aan het menu.

Voor alle trackgegevens van deze dag-etappe, klik op onderstaande link.
20-8 Räbke-Derneburg

21-8 Derneburg-Hameln

Vandaag veel glooiender dan de afgelopen dagen over rustige veldwegen en enkele halfverharde wegen naar de Weser, eerst langs de rivier de Innerste en dan door het Saupark/Osterwald een onderdeel van het Natuurpark Wesenerland met best wel wat hogere bergen tot 419m, gelukkig is mijn hoogste top slechts 214m.

Bij Nordstemmen staat hoog boven de rivier de Leine het kasteel Marienburg. Het slot ziet er weliswaar middeleeuws uit, maar is toch pas in 1867 gebouwd door koning George van Hannover.

Verder is er over het landschap niet meer te vertellen dan een afwisseling van landbouw met veel graan wat nu geoogst wordt en wat bossen, maar ook nog een pluktuin met verschillende bloemen.

Ik kom vandaag door 2 Hanzesteden, de eerste is Hildesheim.
Deze Hanzestad, die in 815 speciaal werd gesticht voor de bekering van de Saksen, verkreeg in 1249 het stadsrecht. In 1367 werd de stad lid van de Hanze. Twee van haar romaanse kerken, de Dom en de St. Michaelis, zijn door de Unesco verheven tot wereldcultuurgoed. Een groot aantal monumenten is na de Tweede Wereldoorlog gerestaureerd of geheel gereconstrueerd.

De kerken zijn op maandag dicht, dus besteed wat meer tijd aan de markt met het raadhuis uit 1268, met een gerestaureerd gotisch interieur, en het Tempelhaus uit 1457. De erker aan het Tempelhaus dateert uit 1591. Deze twee gebouwen bleven tijdens de oorlog gespaard. Alle andere gebouwen aan dit marktplein zijn na de oorlog opnieuw opgebouwd of hersteld. Achter de drie gevels van het Rococohaus, de Stadtschänke en het Wollenweber-Gildehaus bevindt zich nu een hotel.

Het laatgotische Knochenhauersamthaus was het gildehuis van de beenhouwers. Verder staan hier het Bäckeramtshaus, het Lüntzelhaus en het Wedekindhaus, dat een zeer mooie eikenhouten gevel heeft. Voor het raadhuis staat de Rolandsbrunnen.

Met de bouw van de romaanse St. Michaelskirche aan de Michaelischplatz werd in 1010 begonnen: de eerste steen werd gelegd door bisschop Bernward. Deze kerk is na de tweede wereldoorlog in zijn oorspronkelijke staat hersteld. Andere kerken zijn de drieschips, gotische Andreaskirche met de hoogste kerktoren van Niedersachsen (114,5 m) en de romaanse Basilika St. Godehard De voormalige abdijkerk van de gelijknamige benedictijnenabdij, gebouwd tussen 1133 en 1172.

Er is ook een St. Jacobikirche die ik wel graag van binnen wilde zien, maar zoals eerder al geschreven is het maandag. Bij het uitrijden van het centrum kom ik door de herstelde poort bij het vroegere Johannishospital

Hameln gelegen aan de rivier de Weser, is gebouwd rond een uit 800 daterend klooster en groeide al snel uit tot een belangrijk handelscentrum. De middeleeuwse stadsversterkingen zijn op een tweetal restanten na, op bevel van Napoleon in 1808 gesloopt. Een groot aantal gebouwen in het centrum, vooral het Burgerhaus in Bäckerstraße en de Osterstraße, is in de Weserrenaissancestijl gebouwd. Het historische centrum is relatief klein en overzichtelijk. De stad dankt zijn bekendheid vooral aan het verhaal van de Rattenvanger van Hameln, die de stad in 1284 van de ratten bevrijdde. Omdat hij niet op gepaste wijze beloond werd, zou hij als wraak 130 kinderen uit Hameln ontvoerd hebben.

De Münsterkirche op het Münsterkirchhof is van oorsprong een romaanse basiliek die gesticht werd in 712. Tussen 1230 en 1400 werd deze omgebouwd tot een gotische hallenkerk. Op de Markt staat de romaanse St. Nicolaikirche en het Dempterhaus uit 1607.
In de 0sterstraße bevinden zich het Rattenfängerhaus uit 1603, het Leistshaus uit 1589 en het uit 1617 daterend Hochzeitshaus, helaas in de steigers.
In de Bäckerstraße staan ook veel mooie gebouwen, zoals de Rattenkrug, Hamelens oudste en eerste Gastatte.
Aan de buitenzijde van het centrum bij de oude stadsmuren staan de Haspelmathturm en Pulverturm.
Andere mooie gebouwen zijn het Stiftsherrenhaus, het Leisthaus en verder heel veel vakwerkhuizen.

Na 76km met 486m stijgen en 521m dalen ben ik weer iets gedaald ten opzichte van gisteren en sta ik op camping Hameln aan de Wezer in de uiterwaarden, ik ga er vanuit dat er geen grote overstroming zal komen.

Voor alle trackgegevens van deze dag-etappe, klik op onderstaande link.
21-8 Derneburg-Hameln

22-8 Hameln-Kempen

Vanmorgen bij de start meteen een berg met uitzicht op Hameln op met soms wel 10% stijging volgens de Garmin, een mooie berg om erin te komen. Alleen bij de afdaling ging het even fout, ik had te laat in de gaten dat ik van de track was, kon ook niet anders bij een afdaling van 9%, ik moest goed op de weg letten en even niet op de Garmin of het boekje, toen ik gestopt was, leek het of deze weg via een omweg ook weer bij de track uitkwam, dat bleek alleen de start te zijn, gelukkig kon ik nog een alternatieve vinden waardoor ik de berg niet nog een keer op hoefde.

De burch Sternberg werd in 1199 gebouwd voor Heinrich von Sternberg, een telg uit het geslacht Henneberger. Door de locatie aan de voet van de Sterinbercs, nam de burcht vergelijkbaar deze naam aan. In 1297 werd de titel Von Sternberg verworven. In de loop van de geschiedenis wisselde de burcht verschillende malen van eigenaar. In de 15e eeuw werd het kasteel twee keer verwoest en weer opgebouwd (1424; 1444 tijdens de zgn. Soester Fehde). Daarna kwamen het kasteel en het graafschap Sternberg, tot kort voor de Napoleontische tijd, in handen van leden van het Huis Lippe, die het aan vazallen verpandden, welke het lokale bestuur namens hen uitoefenden.

Vandaag maar één Hanzestad en dat is Lemgo, een groot gedeelte van de middeleeuwse stadskern is in deze oude Hanzestad bewaard gebleven. In de 17e eeuw woonde hier de tirannieke burgemeester Hermann Cothmann, die in de heksenprocessen een zeer bedenkelijke rol heeft gespeeld. Deze processen hebben gedurende zijn ambtsperiode honderden mensen het leven gekost.

Bij het binnenkomen van de stad weer een mooi bronzen waterpartij met veel figuren en een bronzen vloerplaat met de Ostertor die hier vroeger tot 1863 heeft gestaan.
Aan het rathaus op de Markt is duidelijk te zien dat het in verschillende periodes is gebouwd. Er zijn gotische en renaissance gedeeltes. De oudste delen dateren uit 1325, de jongste uit 1612. Op de Markt staan ook het Ballhaus uit 1608 en het Zeughaus uit 1548.
Het Hexenbürgermeisterhaus is in 1571 gebouwd in de Weser-renaissancestijl en het Ackerbürgerhäuser dateert uit 1580. Beide staan in de Breitestraße. In de Mittelstraße staan nog veel vakwerkhuizen uit de 16e en 17e eeuw.
De laatromaanse St. Nicolaikirche (achter het raadhuis) is gebouwd tussen 1210 en 1240, maar is daarna nog vaak verbouwd.
Waar eens de oude stadsmuren en grachten waren, is nu een mooi wandelpark gerealiseerd en een gedeelte van de oude stadsmuur is gerestaureerd en herbouwd.

Natuurlijk staan ook in deze plaats weer veel vakwerkhuizen en houtsnijwerkhuizen

Het haus Wipperman gebouwd in 1576 voor de belangrijke koopman Karsten Koopman.

Ik heb nog even gekeken om de route vanaf Lemgo aan te passen zodat ik niet de pittig glooiende wegen hoef te doen, maar ga toch het routeboekje met pittige beklimmingen maar ook weer afdalingen en de mooie uitzichten.

Tussen Hameln en Lemgo ligt het Extertal en tussen Lemgo en Paderborn het Teutoburgerwald, omdat deze haaks op de route liggen betekent dit veel klimmen en dalen.

Na 81km met 1002m stijgen en 740m dalen ben ik veel hoger geëindigd dan vanmorgen en sta op camping Eggewald in Kempen, deze camping heeft ook een tractorenmuseum en daar moet je toch doorlopen, de één zal het een museum vinden, ik vind het een verzameling van oude meuk.

Soms moet je een beetje brutaal zijn. Ik eet hamburger met aardappelsalade, laat alleen de hamburger grillen op de barbecue bij Nederlanders met een vaste plek die aan het barbecuen zijn.

Morgen kan ik kiezen tussen 2km terugfietsen en dan een berg op van 425m hoog of meteen bij de camping rechtsaf door het dal naar Paderborn, ga ik een nachtje over nadenken.

Voor alle trackgegevens van deze dag-etappe, klik op onderstaande link.
22-8 Hameln-Kempen

23-8 Kempen-Niederbergheim

Gisteravond werd het al snel frisser en moest ik voor het eerst iets met lange mouwen aan en het werd heel vochtig, vanmorgen ook aan de tent te zien.

Vanmorgen zoals waarschijnlijk ook wel door iedereen verwacht de alternatieve route door het dal genomen, het hoogste punt van deze trip op 648m komt nog, dit betekent ongeveer 20km afdalen over een relatief goed grindpad met enkele bultjes en dan ben je om 9 uur in Paderborn en bij het binnenkomen van het centrum weer een pijl naar Jacob.

Het heeft ook een nadeel, de Dom is nog dicht en daarop wachten heeft geen zin in verband met de lange afstand van vandaag, maar probeer wel alle andere bezienswaardigheden te vinden.

Deze Hanzestad is in de 4e eeuw ontstaan als een nederzetting aan het riviertje de Pader, die centraal in de stad ontspringt uit wel meer dan 200 bronnen. Op veel plaatsen kan men het water te voorschijn zien komen. Al na 4 km stroomt de Pader bij Schloß Neuhaus in de rivier de Lippe en houdt dan op te bestaan. De grote hoeveelheid opborrelend water zorgt ervoor dat het riviertje zelfs in de strengste winters niet bevriest.
De geschreven geschiedenis van Paderborn begint in 777 als Karel de Grote hier in zijn burcht een Frankische Rijksvergadering belegt. In 799 werd het bisdom Paderborn gesticht, toen Karel hier enige maanden onderhandelde met paus Leo III over zijn kroning tot keizer. In 1295 is de stad lid geworden van de Hanze en niet veel later moest de bisschoppelijke stadsvorst verhuizen naar het Schloß Neuhaus.

De uit de 11e eeuw daterende Dom is vele malen verbouwd. Zijn huidige gotische vorm verkreeg hij tussen de 13e en de 16e eeuw. De westtoren is nog 11e-eeuws.

Aan de noordkant van de Dom bevinden zich de in 1964 opgegraven paleisfunderingen van de Karolingische Keizerpalts en een replica van een Ottoonse koningszaal. Het zandstenen gebouw is in 1970 gebouwd op de originele 11e eeuwse fundering, en hierin bevindt zich nu het archeologisch museum. Bij de ingang van deze koningszaal staat de Bartholomäuskapelle uit 1017, de oudste hallenkerk van Duitsland.

Het rathaus op het Rathausplatz is tussen 1613 en 1616 gebouwd in de Weserrenaissancestijl.
Hiernaast zijn er nog enkele bezienswaardige kerken te bezichtigen, zoals;
St. Ulrichkirche De Gaukirche "St. Ulrich" werd rond 1180 gebouwd. De prachtige barokke gevel met uitzicht op de markt werd in 1746-49 gemaakt door Franz Christoph Nagel.
Abdinghofkirche met dubbele torens torent hoog boven de bovenloop van de Pader uit. Tot de secularisatie in 1803 was het de abdijkerk van een benedictijnenklooster.
Het werd gesticht door bisschop Meinwerk van Paderborn. De eerste steen voor het klooster werd in 1016 gelegd. In 1031 werd de kloosterkerk plechtig ingewijd door bisschop Meinwerk.
Marktkirche De Marktkirche bij het stadhuis van Paderborn was oorspronkelijk de jezuïeten- en universiteitskerk van de stad Paderborn. Het is herkenbaar aan de hoge barokke gevel en een voorplein omlijst door een ijzeren traliewerk.
Heilsingsche Haus Het Heisingsche Haus op de Marienplatz, een patriciërshuis in Weser-renaissancestijl, dateert van rond 1600. Opvallend is de sculpturaal rijk gedecoreerde gevel, die stilistische parallellen vertoont met de gevel van het stadhuis, die een paar jaar jonger was.
Adam und Evahaus Het Adam en Evahaus is een van de mooiste boerderijen in Paderborn. Het driedimensionale vakwerkgevelhuis werd gebouwd tussen 1560 en 1560 en wordt gekenmerkt door zijn rijke houtsnijwerk. Het verhaal van de val van Adam en Eva uit de gratie en het einde van hun reis naar het paradijs is links en rechts op de gebeeldhouwde fries gegraveerd. De naam Fries staat voor zowel de architectuur van de Westerse Renaissance als de geschiedenis van de Reformatie als parade-optreden.
Mariensäule In het midden van de Marienplatz, waar tot 1784 de vervallen voormalige marktkerk stond, staat nu de Mariazuil uit 1861, ontworpen door de kunstenaar Kaspar von Zumbusch. Bovenaan staat een standbeeld van de biddende Moeder van God. In de nissen staan ​​de figuren van St. Liborius, St. Meinolfus, Karel de Grote en Hendrik II zijn te zien. Hieronder zie je vier water spuwende koppen op twee niveaus.
Vakwerkhuizen Zoals in iedere Hanzestad ook hier weer diversen vakwerkhuizen.

Niet overal is de boer blij dat je over zijn terrein komt, hij heeft de slagboom afgesloten en elke spleet voor doorgang geblokkeerd, dus wat tassen er af en plat de fiets er onderdoor.

Ik volg ongeveer 40km de Alme-Radweg met goede fietspaden maar wat mij betreft hadden ze helemaal de oude spoorlijn mogen gebruiken die niet meer gebruikt wordt, bijna alle spoorbrugvoorzieningen liggen er nog, voor de auto's maken ze wel een brug van top tot top.

Iets verder de Ruïne der Niederberg, hieronder de Duitstalige geschiedenis;
Im Jahre 1195 schlossen die Edelherren von Büren, Berthcld I. und Thietmar II., einen Vertrag mit Bischof Bernhard II. von Paderborn. Diesen Vertrag bezeugten die beider Brüder Horadus und Rabado von Bren-
ken. Die beiden weltlichen Herren waren Ministeriale des Bischofs, übten also für ihn Funktionen in seiner Landesherrschaft aus. Im Laufe des Mittelalters stieg das Geschlecht in den Adelsstand auf.
Seinen Wohnsitz hatte die Familie von Brenken unmittelbar an der Alme, auf der Brede. Von der Alme abgeleitet war wahrscheinlich eine Gräfte, die das Haus umgab. Darauf deutet die Benennung „Hof zwischen dem Wasser“ (hoff tussen dem water) hin.
In einer Urkunde vom 21. Mai 1513 gestattete der Paderborner Bischof dem damaligen Georg von Brenken den Bau eines Hauses mit Befestigung auf dem „Erperndresch". Bereits zwei Jahre später
wurde die alte Burg an der Alme verkauft und nun das „niederste Haus auf der Brede" genannt. Nach mehreren Besitzwechseln kam es schließlich an eine Familie zu Bocholtz.
Im Dreifßigjährigen Krieg wurde es 1622 durch die Truppen des Herzogs Christian von Braunschweig - genarint „der Tolle Bomberg"“ zerstört und nicht wieder.

Ik doe de lunch in Büren, weet even niet of onze Willem hier ook iets van doen heeft.
Het klooster op de foto is van de vroegere Jesuitenorde, nu volgens mij in gebruik als muziekacademie, maar voor de duitslezende onder ons hier de uitleg;
Die Ökonomie diente den Angehörigen des Jesuitenordens in Büren als Wirtschaftsgebäude. Die Ladeluken in Ober- und Dachgeschoss deuten auf eine Nutzurig als Malz- und Kornboden hin. Im Erdgeschoss war ursprünglich eine Brauerei eingerichtet. Auch Ernteerträge und Vieh waren in ihr untergebracht.
Gemüse wurde in einem angrenzenden großen Garten angebaut. Die Ökonomie zeigt, dass die Jesuiten soweit wie möglich eigenständig ihren Lebensunterhalt erwirtschaftęten. Einige Ordensbrüder waren auf die landwirtschaftlichen Arbeiten spezialisiert. Vorübergehend diente das Gebäude Jesuiten als Wohnstätte.
2011 wurde die Ökonomie umfassend renoviert. Seither wird das Gebäude für den Musikunterricht des benachbarten Mauritius-Gymnasiums genutzt, weshalb das Gebäude auch als ,,Musik-Scheune" bezeichnet wird.

Ook Rüthen en Beleke zijn kleine Hanzesteden, bij Rüthen heb ik nog geprobeerd om het centrum te bereiken, maar het was me te steil en de rit van vandaag zal wat langer zijn, wist ik, dus deze steden moeten maar als ik nog een keer in de buurt ben.

Na 94km met 660m stijgen en 736m dalen ben ik iets lager aangekomen op camping Im Wannetal waar een ander op een iets andere manier kampeert en slaapt in de auto.

Voor alle trackgegevens van deze dag-etappe, klik op onderstaande link.
23-8 Kempen-Niederbergheim

24-8 Niederbergheim-Sundern

Vanochtend om half 7 was ik wakker en toen ik op de buienradar keek, zou het om half 8 gaan regenen,  dus toch maar de tent opgebroken, ontbijten en het begon ook wat te regenen, het is fris dus de regenjas moest toch wel aan.

De Kanzelbrucke, gebouwd in 1912, vormt de kruising met de rivier de Möhne, deze mondt hier uit in de Möhnesee. Vóór de bouw van de dam (1908-1913) lag hier een brug van drie gebogen stenen bogen en een aangrenzende lage aarden dam. De oude brug werd tijdens de bouw van de dam afgebroken en vervangen door één nieuwbouw vervangen. De Kanzelbrucke werd tijdens de Tweede Wereldoorlog gedeeltelijk verwoest en gerestaureerd in 1953 volgens het oude ontwerp. Gelukkig weer een mooie dag door glooiend landbouwgebied..

De enige Hanzestad vandaag is Soest, Duitsers spreken het uit als Suust.
Deze Hanzestad kreeg in 1130 stadsrechten en is daarmee één van de oudste steden in Duitsland. De geschreven geschiedenis begon in 9 n.C. maar uit opgravingen is gebleken dat er al veel eerder van bewoning sprake is geweest. In de 8e eeuw kwam de stad in handen van de bisschop van Keulen en daarna begon haar ontwikkeling tot een belangrijke handelsplaats aan de Hellweg. Van 1253 tot 1608 is de stad lid geweest van de Hanze en de handel met de andere Hanzesteden bracht veel welvaart. De stad is vooral beroemd geworden door de Soester Fehde, waarin zij zich losmaakte van het bisdom Keulen.
Deze strijd duurde van 1444 tot 1449. In de Dertigjarige Oorlog kwam Soest in handen van de Pruisen en daarna ging het met de stad bergafwaarts. Het centrum van de stad heeft nog grotendeels een middeleeuws karakter en is het meer dan waard om doorheen te wandelen.

Bezienswaardigheden
Met de bouw van de romaanse Patroklidom in de Rathausstralße werd al in 965 begonnen, maar hij was pas klaar in de 13e eeuw. De grote hoektoren, de Turm Westfalens, is uit 1200. Na de Tweede Wereldoorlog is de Dom opnieuw opgebouwd naar de 12e-eeuwse situatie. Patroklus is al sinds eeuwen de stadspatroon van Soest en zijn relikwieën werden in 964 hier naar toe gebracht. De ertegenover staande St. Petrikirche is in 780 opgericht als missiekerk voor de Saksen; het huidige gebouw dateert uit de 13e eeuw.
Het barokke rathaus naast de Dom is tussen 1713 en 1716 gebouwd.
Tweederde van de 4 km lange, dubbele stadsmuren uit 1180 staat nog om het centrum.  Van de 10 stadspoorten staat alleen de laatgotische Osthofentor er nog. Deze stadspoort is gebouwd in 1526 en is nu ingericht als museum.
Van de uit 1313 stammende gotische St. Maria zur Wiesekirche in de Hohe Gasse zijn vooral de gebrandschilderde ramen van het Westfälische Abendmahl zeer opmerkelijk. In plaats van wijn wordt er bier genuttigd. De St. Maria zur Wiese heeft wel een heel aparte bouw, die ik op een andere fietsroute ook ben tegengekomen, maar weet even niet waar.
De watermolen de Teichsmühle bij de bron van de Soester Bach dateert uit de 13e eeuw.

Verder zijn er de;
Alt. St. Thomä en Neu St. Thomä, waarbij me door een voorbijgangster gewezen wordt op de scheve toren van de oude. De eigenzinnig scheve torenspits, die naar het westen afloopt, werd in 1653 gebouwd door stadstimmerman Goebel Styes. Dit betekent dat elke verklaring voor de kromheid die verwijst naar oudere historische omstandigheden van meet af aan wordt uitgesloten, zoals de wijdverbreide verklaring dat de torenkoepel als het ware buigt voor de aartsbisschoppen van Keulen als stadsheren van Soest. Al in 1449 was Soest als gevolg van de Soest-vete onafhankelijk geworden van de aartsbisschoppen van Keulen als vorsten van het keurvorstendom Keulen, het hertogdom Westfalen. Tegenwoordig worden gewoonlijk twee – elkaar niet uitsluitende – verklaringen voor de verkeerde uitlijning gebruikt:

Het kantelen van de torenkap is het gevolg van beschadigingen aan het raamwerk (ondersteund door houtstudies).
De torenkap kantelt naar de plaatselijke hoofdwindrichting (westelijke wind).

Natuurlijk weer de markt met vakwerkhuizen, maar ook een lekkere Jutta's cake met kersen en bovenop mascarpone volgens mij, heerlijke vulling met een grote kop koffie.

Ook in Soest weer een sticker met de weg naar Jacob.

Bij het uitrijden van de stad wordt meteen herinnerd aan de HGC, ik zie een waterkoker de onkruid bestrijden, ook bij de HGC een hot issue, maar ik denk dat onze methode beter werkt.

Bij het verlaten van Soest (eindelijk) weer een slechter fietspad van betonplaten, maar ik heb slechter gehad. Als ik aan het appen ben met Dorothé, vraagt een man of ik problemen heb, verder in het gesprek gaat het over de vriendschapsband met de fietsclub met onze Soest, één keer per jaar fietsten ze naar elkaar via een kortere of langere route, inmiddels is dat gestopt omdat de jeugd er geen zin meer in heeft.

Inmiddels begint mijn conditie beter te worden, de hellingen van 4% kan ik omhoog gaan met een hartslag zo rond de 120, ik heb voor mezelf een limiet gesteld van 140, dat lukte gisteren niet door de 14%, maar dat is ook niet te fietsen, maar gelukkig zakt hij heel snel als het daarna slechts 10% wordt. Alleen de beenspieren voel ik bij elke beklimming, morgen de laatste hoogste beklimming naar Schomberg met 648m hoogte en daarna heus nog wel wat op en neer, maar in principe is het meer afdalen naar Keulen.

Ik kom over de Möhnesee stuwdam. Deze fraaie stuwdam werd gebouwd tussen 1908 en 1912 en werd in 1943, in de nacht van 16 en 17 mei, door de geallieerden verwoest.
De vloedgolf die hierdoor ontstond richtte stroomafwaarts in het Ruhrgebied grote verwoestingen aan waarbij 1200 mensen om het leven kwamen. Na 130 dagen was de Möhnedam echter alweer gerepareerd. De dam is zoʻn 650 m lang, 40 m hoog en houdt 135 miljoen m² water tegen. Het water wordt gebruikt voor de drinkwatervoorziening in het Ruhrgebied.

Bij de stuwdam eindelijk de eerste broodje braadworst met senfe en een cola.

De route naar de Sorpesee moet weer over een bergketen met een grindweg, zoals de schrijver het vermeld, ik vind het een slecht bospad, maar heb inmiddels wel geleerd deze tocht dat bij een afdaling altijd de binnenbocht genomen moet worden, dan heb je iets meer druk op de banden.
Op deze grindweg zie ik een 4-tal reeën bij elkaar staan maar het is jammer dat de remmen zo verschrikkelijk geluid maken, er bleven er slecht 2 over om zich te laten fotograveren.

Na 70km met 661m stijgen en 597m dalen ben ik aangekomen op camping Am Amecker Dam in Sundern, eigenlijk alleen voor caravans en campers, maar na enige overtuiging mag ik op een camperplaats gaan staan.

Ik eet bij het restaurant op de camping een Hungarischen schnitzel met uien, hij smaakte prima en ben blij dat ik alleen in de tent lig, dat zal ook de rest van de avond zijn, want hij blijft wat regenen.

Voor alle trackgegevens van deze dag-etappe, klik op onderstaande link.
24-8 Niederbergheim-Sundern

25-8 Sundern-Olpe

Het wordt een regenachtige dag vandaag met misschien wel een paar onweersbuien, maar wachten is ook geen vooruitgang.
Volgens de campingeigenaar zou er een kleine supermarkt in het dorp, maar toen ik daar langs kwam was het nog erg donker binnen en zag het er wat verlaten uit. Iets verder kan ik bij een tankstation gelukkig een sandwich met Mullermilch kopen, heb je wel nodig als je zo'n hogere berg gaat beklimmen.

Direct na het plaatsje begin ik met de beklimming naar de Schomberg bij Wildewiese een wintervakantieoord met skiliften.
Ik kies grotendeels de lokale weg, omdat de nieuwe track niet helemaal overeen komt met het boekje, het is een pittige beklimming met heel veel 8% stijging. Bijna bij Wildewiese begint het hard te regenen, maar kan ik gelukkig schuilen. Als het weer droog is verder naar de Schomberg en het hoogste punt van deze trip op 636m, maar dan begint het weer te regenen alleen nu geen schuilplaats dus in de stortregen toch maar zo snel mogelijk de berg, lijkt mij verstandiger bij deze dreigende onweersbuien.
Ik heb gelukkig op de droge momenten tijdens de afdaling grotendeels over goed asfalt een paar mooie uitzichten kunnen fotograferen. Boven een meer hangt een mistvorming, volgens mij is dat het water warmer dan de lucht, maar geloof ik nu ook niet met bergmeerwater.

De wegen in de dalen langs de riviertjes, waar het minst geklommen hoeft te worden, maar door dit gebied fietsen zonder te moeten klimmen is onmogelijk en dat heb ik gemerkt, verder bijna geen vlakke weg. De bergen hier zijn onderdeel van het Lennegebirge.

Vandaag maar één klein Hanzestadje Attendorn
Deze Hanzestad kreeg in 1222 stadsrechten en ontwikkelde zich tot een belangrijke handelspartner in het Hanzeverbond. De stad is gelegen aan de rivier de Bigge. vlak bij de Biggestuwdam.

Bezienswaardigheden
Op de Alter Markt staat het gotische rathaus, dat rond 1350 is gebouwd en de uit de 12e eeuw stammende St. Johanniskirche. Het rathaus is een van de oudste in Westfalen.
Ten oosten van de stad ligt de wereldberoemde Atta-Höhle, die ik niet bezoek, een zeer lange druipsteengrot, die evenals Attendorn is vernoemd naar de Germaanse vorstin Atta.

Ook naar dit stadje weer een Jacobsweg, maar als ik bij de Toerist-Information vraag welke route het is, kunnen ze geen antwoord geven.

Na 56km, een relatieve korte afstand met 719m klimmen en 714m dalen een best pittige dag, kom ik bij natuurcamping Biggesee-Kessenhammer.

De Biggesee is het grootste van Sauerland, aangelegd in 1966. De stuwdam is 50m hoog, zo'n 400m lang en daarachter bevindt zich 170miljard kuub water. Het meer is een geliefd vakantiedoel, dus kan het hier druk zijn en het prijspeil is ook hoger.
Volgens mij ben ik daar nog een keer met Dorothé op bezoek geweest bij ma en pa om te kijken of het ook iets voor ons zou kunnen zijn, wat genoten ze als je bij ze op bezoek kwam, ze hadden zelfs een slaapplaats met ontbijt voor ons geregeld.

Zelf eten koken lukt ook niet met deze weersomstandigheden, dus maar weer naar het restaurant Haus am Blauen See voor een heerlijke goulashsoep en een schnitzel Kessenhammer van het huis, dit keer maar geen foto's van het eten, maar een uitzicht naar de camping.

Voor alle trackgegevens van deze dag-etappe, klik op onderstaande link.
25-8 Sundern-Olpe

26-8 Olpe-Rosrath

Vandaag de laatste Hanzestad Olpe, eigenlijk Keulen nog maar daar ga ik niet naar toe, dat is gewoon te groot.

Olpe ligt aan het eind van de Biggesee en verkreeg in 1311 stadsrechten. Door een grote brand in 1795 is er niet veel van de historische binnenstad over.
Alleen de St. Martinuskirche staat er nog en enkele restanten van de oude stadsmuur.
Als ik foto's maak van de kerk en een standbeeld van de heilige Agatha die in 250 in Catania op Sicilië stierf als martelares, zij is patronin van de stad en haar feestdag wordt jaarlijks gevierd op 5 februari, komt Hans uit Olpe naar me toe die me attendeert op de 2de toren die er niet meer is, deze is in de 2de Wereldoorlog door een bom vernietigd en als nagedachtenis niet meer hersteld, hij zei dat de bom bedoeld was voor het station.
Hij brengt me ook bij de oude stadsmuur en daar staat weer een standbeeld voor de gebeurtenissen in 1795 en 1945, prachtig zo enthousiast de man is.

Vanaf nu dus geen Hanzeverhalen meer, maar dingen onderweg ofschoon het boekje niet veel meer vertelt.

Na Iseringhausen klim ik naar het op 500m gelegen Blockhaus, alleen het laatste stukje is pittig, maar de uitzichten doen dit snel vergeten. Vanaf de kam heb je een mooi uitzicht over het achterliggende Sauerland en het komende Bergische Land, vernoemd naar de Heren van Berg. Deze vorsten hadden tot het begin van de 19de eeuw de macht hier stevig in handen.

Ik ga naar Drabenderhöhe over de provinciale weg, deze plaats is gebouwd voor de 2000 vluchtelingen uit de DDR. Inmiddels is het een grotere plaats geworden met veel bedrijvigheid. Bij het gele kerkje, inmiddels met een witte toren, waar een trouwerij begint, ga ik eerst over een oude spoorlijn en later een grindpad op volgens het boekje op 300m, volgens Garmin op 360m, fiets ik weer met prachtige uitzichten richting Rosrath, maar weer met eerst een afdaling naar de rivier de Agger en dan natuurlijk weer klimmen naar de verenigingscamping in Rösrath.

Na 80km en met 1012m klimmen en 1234m dalen is het eindpunt nu wel veel lager.
Deze camping heeft bij de overstromingen van 2 jaar geleden veel wateroverlast gehad, terwijl het riviertje naast de camping nog nooit is overstroomd zolang de vereniging bestaat.

Voor alle trackgegevens van deze dag-etappe, klik op onderstaande link.
26-8 Olpe-Rosrath

27-8 Rosrath-Jülich

Volgens het boekje moest ik vanmorgen nog één pittige beklimming van 900m om uit het dal van de rivier de Sülz te komen, het riviertje waar de camping aan ligt, maar na het centrum van het plaatsje zat ik meteen op een onverhard fietspad, volgens mij een oude spoorlijn, en begon meteen langzaam te dalen, een mooie meevaller.

De fietsroute gaat dwars door het mooie Koningsforst richting Keulen, het bosgebied was ooit het jachtgebied van de vorsten van Berg. Midden in het bos staat een tredbassin waar door de oudere omwonenden nog veel gebruik van wordt gemaakt. De bedoeling is dat er zo'n 5 rondjes door het bassin worden gelopen in een bedaard tempo, daarna de voeten niet afdrogen, dit zou heilzaam moeten werken.

Voorbij het bos gaat de route verder over een voormalig militair oefenterrein, die sinds 2004 weer openbaar toegankelijk is, nu heet het de Wahnerheide, wel op de paden blijven, er kan nog munitie liggen.

Iets verder kom ik over de A3, de snelweg die we altijd reden als we op vakantie gingen naar oostelijk Duitsland.

Bij Zundorf kom ik bij de Rijn, alleen het pontje gaat pas om 10.00 uur varen, dat is 3 kwartier wachten  dus over de Rodenkirchger brug met een uitzicht op Keulen.

Volgens het routeboekje niet veel meer te zien onderweg, maar in Erftstadt-Lechenich is de Bonner Tor, hieronder maar weer de Duitse tekst.

2.Hälfte 13.Jh. 1357 Bonner „Portze" Teil der Stadtbefestigung. Zollstelle 1642 oberer Teil zerstört. 1853 aufgestockt mit Zinnenkranz.
Pläne vermutlich Dombaumeister Zwirner.
Einbau von Gefängniszellen. Gefängnis von 1853 bis 1897.
1901 Tor einseitig freigelegt.

Verder is er het Rathaus op de markt met een aantal oude huizen, het Rathaus is voor de eerste keer gebouwd in het midden van de 16de eeuw en daarna diverse keren vervallen, het bakstenen gebouw van twee verdiepingen wat er nu staat is van 1861.

Bij het uitrijden van de stad kom ik langs Herriger Tor, ook hier weer een Duitse beschrijving.

2. Hälfte 13.Jh. erbaut als Teil der Stadtbefestigung. 1371 Herriger Portze genannt. Zollste lle. 1642 oberer Teil zerstört.
Nur teilweise wieder aufgebaut. 1860 restauriert im neugotischen Stil nach Plänen des Kölner Dombaumeisters Zwirner.
Ziertor mit Treppengiebel und Torstube.

In Jacobswullensheim een Jacobskerk en Jacobusweg alleen geen Santiago stickers gezien, dus waarschijnlijk zal hier ook geen Jacobsroute doorkomen

In deze regio worden veel pompoenen geteeld, zal wel aan de grond waardoor ze zo groot kunnen worden.

Weer heeft de routemaker een mooi onverhard paadje gevonden, waar haalt hij ze vandaan, volgens mij had het ook gewoon over verharde wegen gekunt, maar die zijn hier ook niet alles.

In Niedernau staat het kasteeltje Burgau gepasseerd welke terug kijkt op een bewogen geschiedenis. De eerste aantoonbare eigenaar is ridder Amilius von Auwe/de Owe. Archeologische opgravingen in de noordelijke vleugel van het kasteel brachten de eerste bouwperiode rond 1100 aan het licht. Het romantische waterburcht presenteert zich vandaag in nieuwe pracht.

Verderop komt de route aan bij Rur, in het Nederlands Roer en is het achterliggende saaie gebied gauw vergeten, ofschoon landbouwgrond volgens mij ook best mooi kan zijn als het nog niet geoogst is. In de verte zijn de heuvels van de Eifel zichtbaar. De Rur ontspringt in de Hoge Venen in België en is 165km lang, daarnaast is de Rur-Radweg die tot Roermond afdaalt, dus het gaat lekker snel.

Na 96km en en met 391m klimmen en 385m dalen ben ik aangekomen op jugendzeltplatz Brückenkopfpark in Jülich waar Theo en ik in 2018 hebben gestaan op onze camino Verde y Tranquilo naar Santiago de Compostela. Ik ben nog wel even door het centrum van Jülich gefietst, maar alles ligt overhoop, wil jullie alleen de Hexenturm niet onthouden.
Ik eet bij het hotel-restaurant van het park, de supermarkten zijn op zondag toch niet open en de laatste avond mag je je toch wel weer een beetje laten verwennen met het galgenmaal.

Voor alle trackgegevens van deze dag-etappe, klik op onderstaande link.
27-8 Rosrath-Jülich

28-8 Jülich-Leusden

Vandaag de laatste dag terug naar Nederland het station in Roermond, ik volg de Rur-Radweg die op de meeste plekken goed gepijld is, maar de Garmin doet de rest.

De Rur is een best snelstromend riviertje, dus door wat dammen zorgen ze ervoor dat de oever niet teveel beschadigd wordt, bij één van deze dammen staat onderstaande tekst.

Ontspannen vrouw
„Hoort u het? Ja - niets dan lawaai!
Vandaag kan ik die alledaagse drukte achter me laten. Maar oorspronkelijk had de dam een heel andere rol: met het water hier afgedamd en afgevoerd via de molensloten, werden de molens van de vele ambachtelijke bedrijven in Linnich van waterkracht voorzien.
Hoewel dit type van energievoorziening al lang geleden is vervangen, is de historische dam bewaard gebleven en dankzij de vistrap kunnen ook rivierbewoners het obstakel overwinnen."

De rivier de Wurm is een 53km lange zijrivier van de Rur die ontspringt in het Aachener Wald op een hoogte van 265m en mondt uit bij de Kempen met een mondinghoogte van 32 meter de Rur in.

Na 59km 53m klimmen en 101m dalen ben ik in Roermond weer op Nederlandse grond en niveau, omdat het lunchtijd is, neem ik maar een broodje kroket, wat de Nederlander in het buitenland moet missen.

De treinreis verloopt zonder vertragingen en samen met een andere globetrotter over fietsreizen gepraat. Met de conducteur nog even in discussie over de tassen op de fiets, die er eigenlijk af moeten voor een derde fiets, alleen is er geen opbergruimte, de NS heeft dit niet goed geregeld. Gelukkig komt er alleen een vouwfiets bij en die wordt niet meegeteld.

Op station Amersfoort Centraal staat Theo me weer op te wachten, we drinken samen een kopje koffie en zullen op korte termijn een afspraak maken om mijn ervaringen te delen want het thuisfront staat te wachten.

Een kleine evaluatie van de tocht en even reageren op de veel geplaatste reacties.

De tocht is eigenlijk een rondtrip startend en eindigend in Zaltbommel en eerst langs de Hanzesteden in het noorden van Duitsland naar de grens van Polen, wat grotendeels dan een redelijk vlakke route is.
Als je dan aankomt bij Frankfurt an der Oder heb je al wat kilometers in de benen en spierkracht opgebouwd.
Theo en ik hebben in 2019 de bovenste helft terug gefietst, ik ben in nu Küstrin-Kietz begonnen aan de onderste helft en dat is de zwaarste helft.
Je hebt het gevoel dat je alleen maar aan het klimmen en dalen bent, vooral de hellingen vanaf Braunschweig zijn steil, 8 tot 10% is normaal en daarboven komt ook geregeld voor.
Voor degene die het op dezelfde manier wil doen, raad ik dat af, tenzij je een basis klim conditie hebt.

Verder gaat het over veel onverharde paden, van grote keien, grind, gravel tot zandpaden, ik heb geluk gehad dat het grotendeels droog en mooi weer was. De uitzetter van deze route heeft aangegeven dat de nieuwste tracks over beter te begane paden en wegen uitgezet zijn. Een aantal keren klopt dat ook, maar diverse keren zijn de asfaltwegen weer omgewisseld door onverhard waar het niet nodig was. Met andere woorden, houd je niet van onverhard of heb je niet voldoende ervaring en lef, begin er niet aan.
Verder lijken de verharde fietspaden in Duitsland niet op die van Nederland.

Verder is er onderweg tussen de Hanzesteden vaak niet veel te zien, waardoor het eigenlijk fietsen van stad naar stad is.

Houd rekening met contant geld, veel campings en voor een kopje koffie verwachten ze nog steeds met geld betaald krijgen.

Deze trip doen in augustus heeft ook zo zijn beperkingen met betrekking tot de kortere dagen en vochtige nachten, de tent in mijn geval is elke morgen nat de tas ingegaan en dan moet je maar hopen dat je hem de volgende middag droog op kan zetten.

Ik heb wel het gevoel dat ik kan terugkijken op een mooie tocht met veel bezienswaardigheden in de Hanzesteden waar ik nu eenmaal van houd.

Hieronder een samenvatting van de geplaatste reacties,
Bevalt het alleen.
Andere globetrotters
Jij KUNT het
We kijken uit naar mooie verhalen en foto's
Alleen onderweg zijn
Knap om dit in je eentje
Mooie verhalen mooie foto’s
Super leuk om allemaal weer te lezen
Morgen op de uitkijk
Uitdagingen daar hou je wel van
Geen Compostela route
Ga er meer van genieten

Over het alleen fietsen, natuurlijk is met twee leuker en gezelliger, maar als de situatie zich herhaald, wat ik niet hoop, zal ik zeker weer iets alleen gaan doen.

Als je geen contact met anderen zoekt, ben je zeker alleen, nu heb ik daar geen moeite mee maar wel gemerkt dat andere stellen of groepen geen contact met jou zoeken.

De website bijwerken met mooie verhalen en foto's heeft dit keer veel energie gekost door slechte wifi en mobiel internet.

Het is zeker geen Compostela-route, maar ik weet zeker dat Jacob ook dan zijn pelgrims helpt ofschoon ik het gelukkig dit keer niet nodig hebt gehad, maar bewaren voor de volgende camino.

Uitdagingen houd ik zeker van, maar de jaren beginnen te tellen, ik ben geen 30 meer zeg ik dan altijd.

Met het thuisfront heb je gelukkig veel meer mogelijkheden voor contact dan 13 jaar geleden, een WA, video, voicebericht, foto en toch maar weer fijn om straks iedereen weer te zien en te spreken.

Voor alle trackgegevens van deze dag-etappe, klik op onderstaande link
28-8 Jülich-Leusden